Logo: Województwo lubuskie
Biuro Regionalne Województwa Lubuskiego w Brukseli

Kalendarz wydarzeń

Aktualności

Usługi: Komisja podjęła decyzję o skierowaniu sprawy przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE w związku z zakazem reklamy aptek i ich działalności

Komisja Europejska zdecydowała o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawy przeciwko Polsce w związku z zakazem reklamowania działalności przez apteki na podstawie polskiego Prawa farmaceutycznego.
Zgodnie z polskim prawem apteki mogą przekazywać ogółowi społeczeństwa jedynie ograniczone informacje dotyczące ich lokalizacji i godzin otwarcia. W związku z tym nie mogą korzystać z internetu ani innych elektronicznych i nieelektronicznych środków na potrzeby komunikacji handlowej.
Zgodnie z dyrektywą o handlu elektronicznym członkowie zawodów regulowanych, tacy jak farmaceuci, powinni mieć możliwość korzystania z usług społeczeństwa informacyjnego w celu promowania swojej działalności. Zarówno dyrektywę o handlu elektronicznym, jak i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, aby przepisy krajowe nakładały ogólny i całkowity zakaz reklamy aptek i ich działalności. Stanowisko to potwierdził również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Komisja uważa, że polskie prawo narusza dyrektywę o handlu elektronicznym, a także art. 49 i art. 56 TFUE, ponieważ całkowity zakaz nie jest uzasadniony i nie jest proporcjonalny w kontekście interesu zdrowia publicznego. Chociaż można pozostawić pewne niezbędne ograniczenia, aby zapobiec praktykom marketingowym, które mogłyby mieć negatywny wpływ na zdrowie publiczne, całkowity zakaz reklamy hamuje konkurencyjność rynku i stanowi przeszkodę w rozwoju i promowaniu nowoczesnych usług, które mogą przynieść bezpośrednie korzyści pacjentom.
Komisja początkowo skierowała do Polski wezwanie do usunięcia uchybienia w styczniu 2019 r., a następnie uzasadnioną opinię w lipcu 2020 r. Ponieważ Komisja uważa, że Polska nadal narusza przepisy UE, postanowiła skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Kontekst
Zgodnie z dyrektywą o handlu elektronicznym państwa członkowskie zapewniają, aby korzystanie z informacji handlowych, które są częścią usługi społeczeństwa informacyjnego lub stanowią usługę społeczeństwa informacyjnego świadczoną przez członka zawodu regulowanego, było dozwolone pod warunkiem przestrzegania zasad wykonywania zawodu. Dotyczy to w szczególności niezależności, godności i prestiżu zawodu, tajemnicy zawodowej i rzetelności wobec klientów i innych przedstawicieli zawodu.
Zgodnie z orzecznictwem wszelkie środki krajowe, które – nawet jeśli są stosowane bez dyskryminacji ze względu na przynależność państwową – mogą utrudniać lub czynić mniej atrakcyjnym korzystanie przez obywateli Unii ze swobody przedsiębiorczości zagwarantowanej w Traktacie, są niezgodne z art. 49 TFUE.
Źródło: Komisja Europejska.

Fundusz innowacyjny: UE inwestuje 3,6 mld euro dochodów z handlu uprawnieniami do emisji w innowacyjne projekty w zakresie czystych technologii

Komisja przyznaje ponad 3,6 mld euro na 41 zakrojonych na szeroka skalę projektów w zakresie czystych technologii, które mają być finansowane z unijnego funduszu innowacyjnego. Projekty te, koncentrujące się na planie REPowerEU i stopniowym wycofywaniu z Europy importu rosyjskich paliw kopalnych, obejmują szeroki zakres sektorów przemysłu, takich jak cement, stal, zaawansowane biopaliwa, zrównoważone paliwa lotnicze, energia wiatrowa i słoneczna oraz wodór odnawialny i jego pochodne. Finansowanie przyczyni się do ekologizacji istotnych sektorów gospodarki europejskiej, w szczególności tych, w których trudno jest obniżyć emisyjność.
Wybrane projekty są zlokalizowane w 15 państwach członkowskich UE: Austrii, Belgii, Chorwacji, Czechach, Danii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Grecji, Irlandii, Niemczech, Włoszech, Portugalii i Szwecji oraz w Norwegii. Wszystkie wspierane projekty wejdą w życie przed 2030 r. i będą mogły zapobiec emisji 221 mln ton CO2 w ciągu pierwszych 10 lat ich funkcjonowania.
41 projektów wybrano w następstwie trzeciego zaproszenia do składania wniosków dotyczących projektów na dużą skalę, obejmujących cztery tematy: „ogólne” obniżenie emisyjności, „elektryfikacja przemysłu i wodór”, „produkcja z wykorzystaniem czystych technologii”, oraz „projekty pilotażowej średniej wielkości”.
Obejmują one trzy projekty rafinerii i pięć projektów w sektorze cementu i wapna. Zlokalizowane są w Belgii, Chorwacji, Grecji, Holandii, Niemczech, Portugalii i Szwecji.
Obejmują one sześć projektów dotyczących produkcji wodoru odnawialnego oraz siedem projektów dotyczących wykorzystania wodoru w różnych sektorach: przemyśle chemicznym, rafineriach i sektorze stali. Projekty są zlokalizowane w Austrii, Belgii, Hiszpanii, Holandii, Francji, Niemczech, Portugalii, Szwecji i Norwegii.
Obejmują one cztery projekty dotyczące produkcji elektrolizerów, cztery projekty dotyczące baterii (w tym recyklingu) oraz trzy projekty dotyczące paneli i modułów fotowoltaicznych, zlokalizowanych w Belgii, Danii, Hiszpanii, Finlandii, Niemczech, Szwecji i Norwegii.
Obejmują one dwa projekty dotyczące energii wiatrowej, dwa dotyczące energii mórz i oceanów, dwa dotyczące chemikaliów oraz projekty w sektorze szklarskim, dotyczące wychwytywania dwutlenku węgla i e-paliw. Projekty są zlokalizowane w Czechach, Danii, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Francji, Niemczech, Włoszech i Norwegii.
Wybrane projekty zostały ocenione przez niezależnych ekspertów na podstawie pięciu kryteriów wyboru: zdolności do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z tradycyjnymi technologiami, poziomu innowacyjności, dojrzałości operacyjnej, finansowej i technicznej, skalowalności oraz opłacalności. Oprócz 41 projektów, które otrzymały dziś finansowanie, inne obiecujące, ale niewystarczająco zaawansowane projekty otrzymają od Europejskiego Banku Inwestycyjnego pomoc w zakresie ich opracowywania. Lista tych projektów zostanie ogłoszona w czwartym kwartale 2023 r. Pod koniec roku Komisja ogłosi kolejne zaproszenie do składania wniosków dotyczących dużych projektów w ramach funduszu innowacyjnego o zwiększonym budżecie w wysokości 4 mld euro.
Fundusz innowacyjny unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji jest jednym z największych na świecie programów finansowania wdrażania innowacyjnych technologii o zerowej emisji netto. Jest on jednym z kluczowych narzędzi planu przemysłowego Europejskiego Zielonego Ładu.  Finansowany z dochodów z aukcji uprawnień do emisji w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS), fundusz zorganizował już dwa zaproszenia do składania wniosków dotyczących projektów o dużej skali, przyznając dotacje o wartości 1,1 mld euro i 1,8 mld euro w formie dotacji na 7 i 16 projektów.
Fundusz innowacyjny, którego dochody szacuje się obecnie na około 40 mld euro do 2030 r.[1], ma pomóc przedsiębiorstwom inwestować w czystą energię i wprowadzać na rynek technologie, które mogą obniżyć emisyjność europejskiego przemysłu, przy jednoczesnym wspieraniu jego konkurencyjności. Dotacje są przyznawane w celu pokrycia różnicy w kosztach między takimi innowacyjnymi technologiami a technologiami konwencjonalnymi. Fundusz innowacyjny przyznaje dotacje w drodze regularnych zaproszeń do składania wniosków oraz w przyszłości w drodze przetargów konkurencyjnych (aukcji).
W 2023 r. zmiana dyrektywy w sprawie unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji wzmocniła fundusz innowacyjny, aby torować drogę działaniom w dziedzinie czystych technologii i dawać przykład na arenie międzynarodowej, przyczyniając się do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu poprzez zwiększenie jego budżetu i wprowadzenie nowych narzędzi aukcyjnych. Jak zapowiedziano w planie REPowerEU, projekty w ramach tego zaproszenia zapewnią dalsze wsparcie na rzecz stopniowego wycofywania się UE z importu rosyjskich paliw kopalnych.
Fundusz innowacyjny jest wdrażany przez Europejską Agencję Wykonawczą ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA), natomiast Europejski Bank Inwestycyjny zapewnia pomoc w opracowywaniu obiecujących projektów, które nie są dostatecznie dojrzałe by podlegać finansowaniu przez fundusz innowacyjny.
W odpowiedzi na to zaproszenie do składania projektów złożono 239 wniosków. Około 196 kwalifikowało się do udziału i oceny. Ponad 40 proc. kwalifikowalnych projektów przekroczyło wszystkie progi oceny i można by rozważyć przyznanie im „pieczęci suwerenności”, nowego unijnego znaku jakości nadawanego wysokiej jakości projektom przyczyniającym się do realizacji celów Platformy Strategicznych Technologii dla Europy (STEP).
Źródło: Komisja Europejska.

Szczyt UE–Japonia: Komisja znosi ograniczenia przywozu żywności z Fukushimy

Na szczycie UE-Japonia przewodnicząca Ursula von der Leyen ogłosiła, że Komisja znosi ograniczenia importu żywności po awarii jądrowej w Fukushimie. Zniesienie środków wynika z pozytywnych wyników kontroli produktów przeprowadzonych przez władze Japonii i państwa członkowskie.
Wkrótce po awarii UE podjęła niezbędne środki w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed możliwym skażeniem promieniotwórczym żywności i pasz przywożonych z Japonii i nałożyła obowiązek przeprowadzenia szczegółowych badań przed wywozem produktów spożywczych pod kątem promieniotwórczości.
Od czasu przyjęcia tych ograniczeń w 2011 r. środki te były poddawane przeglądowi przez Komisję co dwa lata i stopniowo łagodzone w miarę zmniejszania się ryzyka. Ostatni przegląd miał miejsce we wrześniu 2021 r. i zmniejszył wymogi dotyczące badań przed wywozem do grzybów dziko rosnących, niektórych gatunków ryb i dzikich roślin jadalnych.
Od czerwca 2011 r. w UE obowiązuje ścisły maksymalny poziom wynoszący 100 Bq/kg w odniesieniu do żywności z Japonii. Ta maksymalna wartość zawsze była w pełni przestrzegana, co świadczy o skuteczności japońskich systemów kontroli i monitorowania.
Obecnie, gdy ograniczenia zostały w pełni zniesione, ważne jest jednak, aby rząd Japonii nadal monitorował produkcję krajową pod kątem promieniotwórczości. Dotyczy to w szczególności ryb, produktów rybołówstwa i wodorostów w pobliżu miejsca uwolnienia zanieczyszczonej wody chłodzącej. Należy je monitorować pod kątem obecności radionuklidów, w tym trytu. Ważne jest również, aby rząd Japonii podawał wszystkie wyniki do wiadomości publicznej.
Źródło: Komisja Europejska.

Gospodarka o obiegu zamkniętym: poprawa projektowania samochodów i zarządzania ich wycofaniem z eksploatacji na rzecz bardziej zasobooszczędnego sektora motoryzacyjnego

Komisja proponuje środki mające na celu wzmocnienie obiegu zamkniętego w sektorze motoryzacyjnym, obejmujące projektowanie, produkcję i przetwarzanie pojazdów wycofanych z eksploatacji. Inicjatywa ta poprawi dostęp do zasobów dla gospodarki UE, przyczyni się do osiągnięcia celów UE w zakresie środowiska i klimatu, a jednocześnie wzmocni jednolity rynek i przyczyni się do sprostania wyzwaniom związanym z trwającą transformacją przemysłu motoryzacyjnego.
Oczekuje się, że proponowane działania wygenerują dochody netto w wysokości 1,8 mld EUR do 2035 r., wraz z utworzeniem dodatkowych miejsc pracy i zwiększeniem strumieni dochodów dla sektora gospodarowania odpadami i recyklingu. Ponadto przyczynią się one do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w państwach trzecich poprzez zapobieganie wywozowi pojazdów nienadających się do ruchu drogowego oraz ograniczenie szkodliwych zanieczyszczeń i zagrożeń dla zdrowia w krajach importujących używane pojazdy z UE.
Oczekuje się, że proponowane rozporządzenie, zastępujące obecne dyrektywy w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz w sprawie przydatności do ponownego użycia, recyklingu i odzysku, przyniesie znaczne korzyści dla środowiska, w tym roczne zmniejszenieemisji CO2 o 12,3 mln ton do 2035 r., lepszą waloryzację o 5,4 mln ton materiałów oraz zwiększenie odzysku surowców krytycznych. Wdrożenie rozporządzenia doprowadzi do długoterminowych oszczędności energii na etapie produkcji, zmniejszenia zależności od importowanych surowców oraz promowania zrównoważonych modeli biznesowych o obiegu zamkniętym.
Przewiduje się, że sektor motoryzacyjny stanie się największym konsumentem surowców krytycznych wykorzystywanych w magnesach trwałych w silnikach e-napędów w Europie.  Zwiększenie odporności UE na zakłócenia w łańcuchu dostaw i zmniejszenie jej zależności od przywozu surowców krytycznych ma kluczowe znaczenie dla przejścia na pojazdy bezemisyjne. Aby ułatwić transformację sektora, Komisja dokonała przeglądu obowiązujących przepisów i zaproponowała jednolite rozporządzenie, które koncentruje się na kilku kluczowych elementach mających na celu poprawę jakości projektowania, zbierania i recyklingu, przy jednoczesnym ułatwieniu obowiązków sprawozdawczych:
    „Projektowanie o obiegu zamkniętym”: Zwiększenie obiegu zamkniętego w projektowaniu i produkcji pojazdów pomoże zapewnić ich łatwą demontaż. Producenci samochodów będą musieli przedstawić podmiotom zajmującym się demontażem jasne i szczegółowe instrukcje dotyczące sposobu wymiany i usuwania części i komponentów na etapie użytkowania i wycofania z eksploatacji pojazdu.
    „Wykorzystaj zawartość materiałów z recyklingu”: 25 % tworzyw sztucznych wykorzystywanych do budowy nowego pojazdu będzie musiało pochodzić z recyklingu, z czego 25 % musi zostać poddane recyklingowi z pojazdów wycofanych z eksploatacji.
    „Lepiej lepiej”: Środki te doprowadzą do odzyskania większej ilości surowców lepszej jakości, w tym surowców krytycznych, tworzyw sztucznych, stali i aluminium.  30 % tworzyw sztucznych pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji należy poddać recyklingowi. Dodatkowe środki będą wspierać rynek ponownego użycia, regeneracji i modernizacji części i komponentów pojazdu. Zachęca się państwa członkowskie do zapewnienia zachęt dla warsztatów i warsztatów do wspierania sprzedaży części zamiennych.
    „Poprawa zarządzania”: Nowe przepisy wzmocnią odpowiedzialność producenta poprzez ustanowienie krajowych systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta zgodnie z jednolitymi wymogami. Systemy te będą miały na celu zapewnienie odpowiedniego finansowania obowiązkowych operacji przetwarzania odpadów, zachęcanie podmiotów zajmujących się recyklingiem do poprawy jakości materiałów pochodzących z recyklingu z pojazdów wycofanych z eksploatacji, a tym samym wspieranie ściślejszej współpracy między podmiotami zajmującymi się przetwarzaniem a producentami.
    „Gromadzić więcej i inteligentniej”: Aby położyć kres zniknięciu pojazdów, we wniosku przewidziano lepsze egzekwowanie obowiązujących przepisów i zwiększenie przejrzystości. Oznacza to większą liczbę kontroli, cyfrowe śledzenie pojazdów wycofanych z eksploatacji w całej UE, lepsze oddzielenie starych samochodów od samochodów wycofanych z eksploatacji, wyższe grzywny za naruszenia oraz zakaz wywozu używanych pojazdów, które nie nadają się do ruchu drogowego.
    „Więcej pojazdów”: Zakres tych środków będzie stopniowo rozszerzany o nowe kategorie, takie jak motocykle, samochody ciężarowe i autobusy, co zapewni bardziej kompleksowy zakres.
Wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia w sprawie wymogów dotyczących obiegu zamkniętego w odniesieniu do projektowania pojazdów i zarządzania pojazdami wycofanymi z eksploatacji zostanie teraz rozpatrzony przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.
Co roku ponad sześć milionów pojazdów w Europie kończy swoją eksploatację. Niewłaściwe obchodzenie się z pojazdami po zakończeniu ich eksploatacji powoduje utratę wartości i zanieczyszczenie. Niedawna ocena obowiązującego prawodawstwa UE regulującego tę dziedzinę – dyrektywa 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji („dyrektywa w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji”, przyjęta w 2000 r.) oraz dyrektywa 2005/64/WE dotycząca homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do ich przydatności do ponownego użycia, zdolności do recyklingu i odzysku („dyrektywa w sprawie homologacji typu 3R”, przyjęta w 2005 r.) pokazały, że potrzebne są znaczne usprawnienia, aby przyspieszyć przejście sektora motoryzacyjnego na gospodarkę o obiegu zamkniętym, a tym samym zmniejszyć wpływ na środowisko związany z produkcją i przetwarzaniem pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz wzmocnić zrównoważony charakter przemysłu motoryzacyjnego i recyklingu w Europie.
Proponowane rozporządzenie jest zgodne z celem Europejskiego Zielonego Ładu i planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, jakim jest osiągnięcie bardziej zrównoważonego i odpornego przemysłu motoryzacyjnego. Jest ona ściśle powiązana z kilkoma ważnymi inicjatywami ustawodawczymi i wspiera ich wdrażanie, w tym ustawa o surowcach krytycznych, rozporządzenie w sprawie baterii, dyrektywa ramowa w sprawie odpadów, dyrektywa WEEE oraz rozporządzenie w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów.
Źródło: Komisja Europejska.

Zielony Ład: Ekologizacja transportu towarowego w celu osiągnięcia większych korzyści gospodarczych przy mniejszym wpływie na środowisko

Komisja proponuje środki mające na celu zwiększenie efektywności i zrównoważonego charakteru transportu towarowego poprzez poprawę zarządzania infrastrukturą kolejową, zapewnienie większych zachęt dla niskoemisyjnych samochodów ciężarowych oraz lepsze informowanie o emisjach gazów cieplarnianych w transporcie towarowym. Celem jest zwiększenie efektywności w sektorze, co pomoże mu przyczynić się do osiągnięcia celu, jakim jest ograniczenie emisji z transportu o 90 % do 2050 r., jak określono w Europejskim Zielonym Ładzie, przy jednoczesnym umożliwieniu dalszego rozwoju jednolitego rynku UE.
Budowa torów kolejowych jest kosztowna, a w UE coraz bardziej zatłoczone. Proponowane rozporządzenie zoptymalizuje ich wykorzystanie, poprawi koordynację transgraniczną, zwiększy punktualność i niezawodność, a ostatecznie przyciągnie większą liczbę przedsiębiorstw transportu towarowego do transportu kolejowego. Pasażerowie skorzystają z dodatkowych usług kolejowych, ponieważ przepustowość sieci będzie lepiej wykorzystywana, co będzie miało pozytywny wpływ na usługi transgraniczne, umożliwiając m.in. częstsze połączenia i wcześniejszą rezerwację biletów.
Obecne przepisy dotyczące zarządzania zdolnością są ustalane corocznie, na szczeblu krajowym i ręcznie. Nie faworyzuje to ruchu transgranicznego (około 50 % kolejowych przewozów towarowych przekracza granice); szczelne podejście prowadzi do opóźnień na granicach. To z kolei utrudnia funkcjonowanie jednolitego rynku. Powszechne są również opóźnienia spowodowane zatorami spowodowanymi nieskoordynowanymi pracami konserwacyjnymi.
Dzisiejszy wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie wykorzystania zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej w jednolitym europejskim obszarze kolejowym opiera się na prowadzonym przez branżę projekcie przeprojektowania harmonogramu. Celem jest lepsze reagowanie na różne potrzeby sektora kolejowego: stabilne rozkłady jazdy i wczesna rezerwacja biletów na przewozy pasażerskie oraz elastyczne przejazdy kolejowe dostosowane do łańcuchów dostaw „dokładnie na czas” dla spedytorów.
Ponad 50 % towarów przewożonych jest transportem drogowym w UE (dane z 2020 r.), a transport ten w znacznym stopniu przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych. Obecna dyrektywa w sprawie masy i wymiarów określa maksymalną długość, szerokość i wysokość masy pojazdów ciężkich. Dzisiejszy wniosek zmienia te przepisy, aby umożliwić dodatkową masę pojazdów wykorzystujących technologie bezemisyjne, ponieważ zazwyczaj zwiększają one masę pojazdu. Zachęci to do korzystania z bardziej ekologicznych pojazdów i technologii. Wraz z rozwojem technologii i lżejszymi bezemisyjnymi systemami napędowymi, również dzięki zastosowaniu urządzeń aerodynamicznych i kabin, czystsze pojazdy odniosą korzyści z dodatkowego obciążenia ładunkowego w porównaniu z konwencjonalnymi samochodami ciężarowymi.
Promowane będzie również upowszechnienie większej liczby kabin aerodynamicznych i innych urządzeń energooszczędnych, nie tylko zwiększających komfort i bezpieczeństwo kierowcy, ale także zwiększających efektywność bezemisyjnych mechanizmów napędowych, co oznacza mechanizm, który przekazuje moc z silnika do ruchu pojazdu.
Wniosek zapewni również jasność co do użytkowania w ruchu transgranicznym, pod pewnymi warunkami, cięższych i dłuższych pojazdów, które są obecnie dozwolone w niektórych państwach członkowskich. Obejmuje to wyjaśnienie, że państwa członkowskie, które dopuszczają europejskie systemy modułowe na swoim terytorium, będą również mogły wykorzystywać je w operacjach międzynarodowych między tymi sąsiadującymi państwami członkowskimi, bez konieczności zawierania umowy dwustronnej i bez ograniczeń dotyczących przekraczania tylko jednej granicy. Oznacza to, że taka sama ilość ładunku może być przewożona w mniejszej liczbie rejsów.
Aby zachęcić do transportu intermodalnego, w ramach którego towary są przemieszczane z wykorzystaniem co najmniej dwóch rodzajów transportu, ale ze znormalizowanymi jednostkami ładunkowymi (jak przyczepa kontenerowa lub inna), samochody ciężarowe, przyczepy i naczepy będą mogły przewozić dodatkową masę. Dodatkowa wysokość ułatwi również transport kontenerów o wysokich sześciennych standardowymi pojazdami.
Komisja proponuje wspólne podejście metodologiczne do obliczania emisji gazów cieplarnianych przez przedsiębiorstwa, jeżeli zdecydują się na publikację tych informacji lub jeżeli są proszone o ich udostępnienie ze względów umownych. Proponowana metodyka opiera się na niedawno przyjętej normie ISO/CEN dotyczącej kwantyfikacji i sprawozdawczości w zakresie emisji gazów cieplarnianych wynikających z funkcjonowania łańcuchów transportu pasażerskiego i towarowego. Wiarygodne dane dotyczące emisji „od drzwi do drzwi” umożliwią operatorom porównanie ich usług i umożliwią konsumentom dokonywanie świadomych wyborów w zakresie transportu i dostaw.
Wnioski te zostaną teraz rozpatrzone przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.
Transport towarowy stanowi trzon jednolitego rynku UE – przechowuje supermarkety, fabryki i apteki oraz umożliwia europejskim przedsiębiorstwom sprzedaż produktów na całym kontynencie i poza nim. W 2020 r. w unijnym sektorze transportu towarowego pracowało około 6 mln osób.
Jednak transport towarowy odpowiada również za ponad 30 % emisji CO2 pochodzących z transportu. W miarę rozwoju gospodarki UE emisje prawdopodobnie wzrosną, jeżeli nie zostaną wprowadzone środki obniżające emisyjność: oczekuje się, że do 2030 r. transport towarowy wzrośnie o około 25 %, a do 2050 r. – o 50 %.
Przedstawiony pakiet wniosków jest częścią szerzej zakrojonych wysiłków na rzecz zwiększenia zrównoważonego charakteru mobilności i transportu. Jest on kontynuacją kluczowych elementów pakietu „Gotowi na 55”, takich jak cele dotyczące stacji ładowania i tankowania paliw oraz wprowadzania zrównoważonych paliw w transporcie lotniczym i morskim.
W celu uzupełnienia dzisiejszych wniosków Komisja planuje dokonać przeglądu dyrektywy w sprawie transportu kombinowanego jeszcze w tym miesiącu. Komisja rozważy ewentualne włączenie szeregu środków regulacyjnych, operacyjnych i gospodarczych w celu zwiększenia konkurencyjności transportu intermodalnego.
Obecny pakiet uzupełnia również wniosek Komisji dotyczący aktualizacji polityki w zakresie transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) poprzez zachęty i wymogi dotyczące rozwoju infrastruktury oraz poprzez lepszą integrację różnych rodzajów transportu w ramach systemu transportu multimodalnego. Technologie cyfrowe przyczyniają się również do zwiększenia efektywności, w tym europejski system zarządzania ruchem kolejowym i cyfrowe automatyczne połączenie kolejowe, rozporządzenie w sprawie elektronicznych informacji dotyczących transportu towarowego oraz europejski morski pojedynczy punkt kontaktowy.
„Ekologizacja transportu towarowego” to inicjatywa przewodnia 4 strategii na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności. Strategia jest planem działania na rzecz zmniejszenia emisji z transportu o 90 % do 2050 r., zgodnie z wymogami Europejskiego Zielonego Ładu. Wiele celów pośrednich strategii opisuje, w jaki sposób transport towarowy musi stać się bardziej ekologiczny, np. poprzez podwojenie kolejowego ruchu towarowego do 2050 r., zapewnienie bezemisyjności nowych pojazdów ciężkich do tego samego dnia oraz posiadanie bezemisyjnych, morskich statków gotowych do wprowadzenia na rynek do 2030 r.
Źródło: Komisja Europejska.

Europejska Unia Zdrowotna: HERA Invest oferuje 100 mln euro na innowacyjne rozwiązania w zakresie zagrożeń dla zdrowia

Komisja i Europejski Bank Inwestycyjny ustanowiły fundusz HERA Invest o wartości 100 mln euro uzupełniający program InvestEU, aby wspierać badania i rozwój w odniesieniu do najpilniejszych transgranicznych zagrożeń zdrowia, wykorzystując zasoby z Programu UE dla zdrowia. Obecnie przedsiębiorstwa europejskie mają trudności z dostępem do wystarczającego finansowania publicznego i prywatnego w celu opracowania i zwiększenia skali najnowocześniejszych rozwiązań w dziedzinie zdrowia i nauk biologicznych. Innowacje są potrzebne do reagowania na priorytetowe zagrożenia dla zdrowia, takie jak patogeny o wysokim potencjale pandemii lub oporność na antybiotyki.
HERA Invest, inicjatywa przewodnia Europejskiego Urzędu ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia, skoncentruje się na profilaktyce i gotowości na wypadek stanu zagrożenia zdrowia, pomagając sprostać tym wyzwaniom poprzez:
    promowanie badań i rozwoju w Europie w celu wzmocnienia autonomii strategicznej
    ograniczenie niedoskonałości rynku, w przypadku gdy zasoby finansowe nie pokrywają potrzeb finansowych
    lewarowanie finansowania publicznego w celu zachęcania do inwestycji prywatnych
    tworzenie nowych medycznych środków przeciwdziałania w celu ochrony przed zagrożeniami dla zdrowia.
Instrument finansowania HERA Invest jest ukierunkowany na małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), które opracowują medyczne środki przeciwdziałania dotyczące jednego z następujących zagrożeń dla zdrowia:
    patogenów o potencjale pandemii lub epidemii
    zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych wynikających z przypadkowego lub celowego uwolnienia
    oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe.
W ramach HERA Invest Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) udzieli pożyczek typu venture, pokrywających maksymalnie 50 proc. całkowitych kosztów projektu. Wnioski można składać przez cały czas. EBI ocenia, czy dana operacja jest kwalifikowalna na podstawie określonych kryteriów oraz komercyjnej i naukowej wykonalności projektu.
Misją Urzędu ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia (HERA) jest zapobieganie stanom zagrożenia zdrowia, ich wykrywanie i szybkie reagowanie na nie. Urząd ustanowiono we wrześniu 2021 r., aby doraźne rozwiązania w zakresie zarządzania pandemią i reagowania na nią zastąpić stałą strukturą z odpowiednimi narzędziami i zasobami umożliwiającymi planowanie działań UE w sytuacjach nadzwyczajnych związanych ze zdrowiem. Głównym celem HERA jest zapewnienie rozwoju, produkcji, zamówień i sprawiedliwego podziału kluczowych medycznych środków przeciwdziałania w celu wyeliminowania wszelkich ewentualnych luk w ich dostępności.
Ustanowienie HERA INVEST jest jedną z pięciu inicjatyw przewodnich HERA, jak określono w planie prac HERA na 2023 r., i dotyczy wyzwań i niedoskonałości rynku oraz zwiększa otwartą strategiczną autonomię Unii.
HERA wraz z państwami członkowskimi zidentyfikowała trzy konkretne zagrożenia dla zdrowia o dużym oddziaływaniu w celu zapewnienia gotowości i reagowania poprzez wyeliminowanie ewentualnych luk w podaży i dostępności medycznych środków przeciwdziałania.
Identyfikacja kluczowych zagrożeń dla naszego bezpieczeństwa zdrowotnego rozpoczyna proces mający na celu zapewnienie rozwoju, zdolności produkcyjnych i zwiększenia skali produkcji, zamówień i potencjalnego gromadzenia zapasów produktów leczniczych i diagnostycznych, wyrobów medycznych i środków ochrony indywidualnej, a także innych medycznych środków przeciwdziałania, aby zapewnić ich dostępność w razie potrzeby. HERA zapewni, aby inwestycje były stale ukierunkowane na ochronę zdrowia publicznego i bezpieczeństwo zdrowotne pod względem dostępności medycznych środków przeciwdziałania.
HERA stanowi jeden z fundamentów Europejskiej Unii Zdrowotnej i poprawia zdolność do reagowania i gotowość UE na wypadek stanów zagrożenia zdrowia.
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI): EBI jest współwłasnością 27 państw członkowskich UE. Przez swoje działania w zakresie udzielania pożyczek, łączenia różnych form finansowania i doradztwa EBI dąży do zwiększenia potencjału Europy w zakresie zatrudnienia i wzrostu gospodarczego, wspiera działania na rzecz przystosowania się do zmiany klimatu i łagodzenia jej oraz promuje politykę UE poza granicami UE. W latach 2015–2020 EBI był partnerem wykonawczym Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych i zarządzającym Europejskim Centrum Doradztwa Inwestycyjnego, które są głównymi filarami planu inwestycyjnego dla Europy. Od 2021 r. jest on jednym z partnerów wykonawczych InvestEU.
Program InvestEU zapewnia UE kluczowe długoterminowe finansowanie poprzez zmobilizowanie środków prywatnych i publicznych na wsparcie priorytetów UE. W ramach programu Fundusz InvestEU jest wdrażany za pośrednictwem partnerów finansowych, którzy zainwestują w projekty z wykorzystaniem gwarancji z budżetu UE, dzięki czemu uruchomią co najmniej 372 mld euro na dodatkowe inwestycje.
Źródło: Komisja Europejska.

Komisja proponuje wzmocnienie praw ofiar przestępstw

Wszystkie ofiary przestępstw w całej Unii Europejskiej zasługują na wsparcie. Przedstawiona dziś inicjatywa Komisji Europejskiej ma na celu wzmocnienie praw ofiar przestępstw w całej Unii Europejskiej, tak aby otrzymywały one wsparcie, miały dostęp do informacji, mogły dochodzić sprawiedliwości i uzyskiwać odszkodowania. Proponowana aktualizacja obowiązującej dyrektywy ustanawia normy minimalne, które wykraczają poza normy przyjęte w 2012 r. i skutecznie odpowiadają na zmieniające się potrzeby naszego społeczeństwa, rozwój technologiczny i zmiany w systemie wymiaru sprawiedliwości.
Reforma obejmuje:
    zadbanie o to, by ofiary były dobrze poinformowane o przysługujących im prawach i dysponowały zasobami niezbędnymi do złożenia zawiadomienia o przestępstwie; w tym celu ma powstać uniwersalny ogólnounijny telefon zaufania dla ofiar pod numerem 116 006 oraz kompleksowa strona internetowa, która powinna również umożliwiać prowadzenie czatu i wysyłanie e-maili;
    wzmocnienie środków bezpieczeństwa dostosowanych do szczególnych potrzeb bezbronnych ofiar (takich jak dzieci, osoby starsze, osoby z niepełnosprawnościami, ofiary przestępstw z nienawiści lub ofiary aresztowane). Proponujemy poprawę indywidualnej oceny potrzeb ofiar w zakresie ochrony – poprzez wprowadzenie wymogu inicjowania takiej oceny przy pierwszym kontakcie z organami – oraz rozszerzenie wykazu dostępnych środków ochrony, takich jak nakazy ochrony lub zapewnienie obecności organów ścigania;
    zapewnienie dostępu do specjalistycznych usług wsparcia dla bezbronnych ofiar, takich jak bezpłatne wsparcie psychologiczne przez tak długi okres, jak jest to konieczne, w zależności od indywidualnych potrzeb;
    ułatwienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości dzięki zapewnieniu ofiarom wystarczającej pomocy w sądzie i możliwości zaskarżenia decyzji w postępowaniach karnych mających wpływ na ich prawa, niezależnie od ich statusu w danym postępowaniu;
    zapewnienie skutecznego dostępu do odszkodowania dzięki zagwarantowaniu ofiarom odszkodowania niezwłocznie po wydaniu wyroku. Osoby pokrzywdzone powinny mieć prawo do uzyskania decyzji w sprawie odszkodowania od sprawcy w ramach postępowania karnego (bez konieczności wszczynania innego postępowania), a państwo powinno wypłacić odszkodowanie bezpośrednio osobie pokrzywdzonej, a następnie zwrócić się do sprawcy o zwrot kosztów.
Proponowane zmiany i środki opierają się na ocenie dyrektywy o prawach ofiar z 2012 r. oraz Strategii UE w zakresie praw ofiar na lata 2020–2025. Pokazują one, że Unia Europejska z zaangażowaniem stara się ciągle poprawiać poziom ochrony ofiar przestępstw i wsparcie im zapewniane we wszystkich państwach członkowskich.
Wniosek Komisji musi zostać przyjęty przez Parlament Europejski i Radę. Po przyjęciu dyrektywy państwa członkowskie będą miały dwa lata na jej wdrożenie do prawa krajowego. Dla korzystania z elektronicznych środków komunikacji przewidziano wyjątek – w tym przypadku państwa członkowskie miałyby cztery lata na ustanowienie niezbędnych struktur.
Stosowanie unijnej dyrektywy o prawach ofiar rozpoczęło się w 2015 r. Od tego czasu dyrektywa wywarła pozytywny wpływ na prawa ofiar do dostępu do informacji i poprawiła dostęp ofiar do usług wsparcia.
W czerwcu 2020 r. Komisja przyjęła Strategię UE w zakresie praw ofiar (2020–2025), aby zintensyfikować wysiłki na rzecz zapewnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości wszystkim ofiarom przestępstw, niezależnie od tego, gdzie w UE lub w jakich okolicznościach doszło do przestępstwa. W strategii tej określono szereg działań o charakterze nieustawodawczym w odniesieniu do praw ofiar, w tym przegląd dyrektywy o prawach ofiar z 2012 r., oraz przewidziano, że Komisja powinna ocenić wpływ dyrektywy o prawach ofiar i w razie potrzeby przedstawić wniosek ustawodawczy w celu jej aktualizacji. Ocena dyrektywy o prawach ofiar, przyjęta w czerwcu 2022 r., potwierdziła, że dyrektywa ta przyniosła w dużej mierze oczekiwane korzyści. Wykazała ona jednak również niedociągnięcia w konkretnych kwestiach, które wymagają poprawy, w odniesieniu do podstawowych praw ofiar wynikających z dyrektywy. Problemy te wynikają z braku jasności i precyzji w sformułowaniu określonych praw oraz z pozostawienia państwom członkowskim dużego marginesu swobody w ich wdrażaniu.
Państwa członkowskie w dużej mierze zakończyły transpozycję dyrektywy o prawach ofiar. W 2016 r. Komisja wszczęła postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom przeciwko 26 państwom członkowskim UE w związku z niepełną transpozycją tej dyrektywy. Od tego czasu Komisja zamknęła wszystkie te postępowania z wyjątkiem jednego.
Aby zaradzić niedociągnięciom w dyrektywie o prawach ofiar, które ujawniono w wyniku oceny tej dyrektywy i licznych konsultacji, Komisja proponuje ukierunkowane zmiany, które wzmocnią zdolność ofiar do korzystania z przysługujących im praw.
Źródło: Komisja Europejska.

Komisja przyjmuje zasady wykonania rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych

Komisja Europejska przyjęła wczoraj zasady wykonania rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych. W rozporządzeniu wykonawczym szczegółowo przedstawiono aspekty proceduralne wykonania rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych. Rozporządzenie zawiera również formularze zgłoszeniowe dotyczące koncentracji obejmujących zagraniczne wkłady finansowe i dotyczące zagranicznych wkładów finansowych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego.
W przyjętym rozporządzeniu wykonawczym uwzględniono informacje zwrotne otrzymane podczas trwających miesiąc konsultacji publicznych, które przeprowadzono między 6 lutego 2023 r. a 6 marca 2023 r. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie subsydiów zagranicznych, w rozporządzeniu wykonawczym uwzględniono wnioski respondentów o zmniejszenie obciążenia administracyjnego związanego ze zgłoszeniami.
W rozporządzeniu w sprawie subsydiów zagranicznych nałożono na przedsiębiorstwa obowiązek zgłaszania:
    koncentracji, w przypadku których spółka przejmowana, jedna z łączących się stron lub wspólny przedsiębiorca mają siedzibę w Unii i generują w UE obrót w wysokości co najmniej 500 mln euro, a stronom transakcji przyznano łączny zagregowany zagraniczny wkład finansowy w wysokości co najmniej 50 mln euro w ciągu ostatnich trzech lat;
    zagranicznych wkładów finansowych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, w przypadku gdy szacunkowa wartość zamówienia wynosi co najmniej 250 mln euro, a oferta obejmuje łączny zagregowany zagraniczny wkład finansowy wynoszący co najmniej 4 mln euro na państwo niebędące członkiem UE w ciągu ostatnich trzech lat.
W rozporządzeniu wykonawczym, a w szczególności w formularzach zgłoszeniowych szczegółowo przedstawiono obowiązki sprawozdawcze stron zgłaszających oraz wymieniono informacje, które należy podać w formularzach zgłoszeniowych dotyczących koncentracji i postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. W szczególności:
    W przypadku koncentracji przedsiębiorstwa są zobowiązane zgłaszać:
        w odniesieniu do zagranicznych wkładów finansowych, w przypadku których według rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych prawdopodobieństwo wystąpienia zakłóceń na rynku wewnętrznym jest najwyższe (np. subsydia przyznane przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji, subsydia bezpośrednio ułatwiające koncentrację lub nieograniczone gwarancje, tzw. „wkłady finansowe na podstawie art. 5”) – szczegółowe informacje na temat wszystkich wkładów finansowych, których indywidualna kwota wynosi co najmniej 1 mln euro, przyznanych stronom transakcji w ciągu ostatnich trzech lat;
        w odniesieniu do wszystkich pozostałych zagranicznych wkładów finansowych – przegląd wkładów finansowych przyznanych stronie zgłaszającej/stronom zgłaszającym w ciągu ostatnich trzech lat, w indywidualnej kwocie co najmniej 1 mln euro i tylko w odniesieniu do tych krajów, które przyznały stronom transakcji kwotę co najmniej 45 mln euro w ciągu trzech lat poprzedzających koncentrację, przy czym obowiązuje szereg wyjątków.
    W przypadku zagranicznych wkładów finansowych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przedsiębiorstwa są zobowiązane zgłaszać:
        w odniesieniu do zagranicznych wkładów finansowych – szczegółowe informacje na temat wszystkich wkładów finansowych objętych art. 5, których kwota wynosi co najmniej 1 mln euro, przyznanych indywidualnie stronie zgłaszającej/stronom zgłaszającym w ciągu trzech lat poprzedzających zgłoszenie;
        w odniesieniu do wszystkich pozostałych zagranicznych wkładów finansowych – przegląd wkładów finansowych przyznanych stronie zgłaszającej/stronom zgłaszającym, w indywidualnej kwocie co najmniej 1 mln euro i tylko w odniesieniu do tych krajów, które przyznały każdej stronie transakcji kwotę co najmniej 4 mln euro w ciągu trzech lat poprzedzających zgłoszenie.
Ponadto rozporządzenie wykonawcze zawiera szczegółowe przepisy dotyczące:
    procedury zgłoszeń koncentracji do Komisji oraz udziału w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego obejmujących zagraniczne wkłady finansowe. Obejmuje to formularze zgłoszeniowe dla każdej procedury, osobę uprawnioną do przedłożenia zgłoszenia oraz datę wejścia w życie zgłoszenia;
    prowadzonych przez Komisję postępowań dochodzeniowych, w tym procedur, których przedsiębiorstwa muszą przestrzegać przy składaniu zobowiązań w celu zareagowania na możliwe zastrzeżenia Komisji;
    praw procesowych stron w odniesieniu do ochrony informacji poufnych, dostępu do akt i przedkładania uwag;
    obliczania i zawieszania terminów dostarczenia informacji i złożenia zobowiązań;
    przekazywania dokumentów Komisji i ich podpisywania przez strony zgłaszające, w stosownych przypadkach za pomocą środków cyfrowych.
Rozporządzenie w sprawie subsydiów zagranicznych zacznie obowiązywać od 12 lipca 2023 r. Począwszy od 12 października 2023 r. przedsiębiorstwa będą musiały zgłaszać koncentracje i udział w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, w przypadku których przyznano zagraniczny wkład finansowy, jeżeli przekraczają one odpowiednie progi powodujące obowiązek zgłoszenia.
Rozporządzenie w sprawie subsydiów zagranicznych umożliwia Komisji badanie wkładów finansowych przyznawanych przez kraje spoza UE przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w UE i ewentualne wprowadzanie środków kompensacyjnych w przypadku wystąpienia zakłócających skutków takich wkładów. Upoważniono w nim Komisję do przyjęcia przepisów proceduralnych dotyczących egzekwowania rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych.
Komisja złożyła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych w maju 2021 r., zaś Parlament Europejski i Rada zatwierdziły je w rekordowym tempie, bo już w czerwcu 2022 r. Rozporządzenie weszło w życie 12 stycznia 2023 r. i zacznie obowiązywać od 12 lipca 2023 r.
Źródło: Komisja Europejska.

Ochrona danych: Komisja Europejska przyjmuje nową decyzję stwierdzającą adekwatność ochrony w odniesieniu do bezpiecznego i zaufanego przepływu danych między UE a USA

Komisja Europejska przyjęła dziś decyzję stwierdzającą adekwatność ochrony w odniesieniu do ram ochrony danych UE–USA. W decyzji stwierdza się, że Stany Zjednoczone zapewniają odpowiedni poziom ochrony – porównywalny z poziomem Unii Europejskiej – w odniesieniu do danych osobowych przekazywanych z UE amerykańskim firmom na podstawie nowych ram. Na podstawie nowej decyzji stwierdzającej adekwatność ochrony dane osobowe mogą bezpiecznie przepływać z UE do amerykańskich firm, które uczestniczą w tych ramach, i nie jest konieczne wprowadzanie dodatkowych zabezpieczeń w zakresie ochrony danych.
Ramy ochrony danych UE–USA wprowadzają nowe wiążące zabezpieczenia, które umożliwiają rozwiązanie wszystkich problemów zgłoszonych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Chodzi m.in. o ograniczenie dostępu amerykańskich służb wywiadowczych do danych z UE do tego, co jest niezbędne i proporcjonalne, oraz ustanowienie sądu odwoławczego zajmującego się kwestiami ochrony danych (DPRC), do którego osoby fizyczne z UE będą miały dostęp. Nowe ramy wprowadzają znaczne usprawnienia w porównaniu z mechanizmem istniejącym w ramach Tarczy Prywatności. Na przykład jeżeli DPRC stwierdzi, że dane zostały zgromadzone z naruszeniem nowych zabezpieczeń, będzie mógł nakazać usunięcie danych. Nowe zabezpieczenia w dziedzinie dostępu rządu do danych zostaną uzupełnione obowiązkami, które będą musiały spełnić amerykańskie firmy importujące dane z UE.
Przewodnicząca Ursula von der Leyen powiedziała: Nowe ramy ochrony danych UE–USA zapewnią Europejczykom bezpieczny przepływ danych i dadzą pewność prawa dla przedsiębiorstw po obu stronach Atlantyku. W następstwie porozumienia co do zasady, które osiągnęłam w zeszłym roku z prezydentem Bidenem, Stany Zjednoczone wdrożyły bezprecedensowe zobowiązania umożliwiające ustanowienie nowych ram. Dziś podejmujemy ważny krok, by zbudować zaufanie obywateli do tego, że ich dane są bezpieczne, by pogłębić nasze więzi gospodarcze z USA, a jednocześnie potwierdzić wspólne wartości. To pokazuje, że dzięki współpracy możemy rozwiązywać najbardziej złożone kwestie.
Amerykańskie firmy mogą uczestniczyć w ramach ochrony danych UE–USA, zobowiązując się do przestrzegania szczegółowego zestawu obowiązków w zakresie ochrony danych. Chodzi tu na przykład o obowiązek usunięcia danych osobowych, gdy nie jest są one już konieczne do celu, w jakim zostały zgromadzone, oraz obowiązek zapewnienia ciągłości ochrony, gdy dane osobowe są udostępniane stronom trzecim.
Osoby fizyczne z UE skorzystają z kilku możliwości dochodzenia roszczeń w przypadku niewłaściwego przetwarzania ich danych przez amerykańskie firmy. Możliwości te obejmują nieodpłatne i niezależne mechanizmy rozstrzygania sporów oraz organ arbitrażowy.
Ponadto ramy prawne USA przewidują szereg zabezpieczeń dotyczących dostępu amerykańskich organów publicznych do danych przekazywanych na podstawie tych ram, zwłaszcza do celów ścigania przestępstw i ochrony bezpieczeństwa narodowego. Dostęp do danych jest ograniczony do tego, co jest niezbędne i proporcjonalne do ochrony bezpieczeństwa narodowego.
Osoby fizyczne z UE będą miały dostęp do niezależnego i bezstronnego mechanizmu dochodzenia roszczeń w związku z gromadzeniem i wykorzystywaniem ich danych przez amerykańskie agencje wywiadowcze. Mechanizm ten będzie obejmował również nowo utworzony sąd odwoławczy zajmujący się kwestiami ochrony danych (DPRC). Sąd ten będzie niezależnie badać i rozstrzygać skargi, w tym poprzez przyjmowanie wiążących środków naprawczych.
Zabezpieczenia wprowadzone przez USA ułatwią ponadto ogólnie transatlantycki przepływ danych, ponieważ będą miały zastosowanie również do transferu danych przy użyciu innych instrumentów, np. takich jak standardowe klauzule umowne i wiążące reguły korporacyjne.
Funkcjonowanie ram ochrony danych UE–USA będzie podlegać okresowym przeglądom przeprowadzanym przez Komisję Europejską we współpracy z przedstawicielami europejskich organów ochrony danych i właściwych organów USA.
Pierwszy przegląd zostanie przeprowadzony w ciągu roku od wejścia w życie decyzji stwierdzającej odpowiedni stopień ochrony w celu sprawdzenia, czy wszystkie istotne elementy zostały w pełni wdrożone do amerykańskich ram prawnych i czy funkcjonują one skutecznie w praktyce.
Art. 45 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (RODO) przyznaje Komisji uprawnienia do decydowania, w drodze aktu wykonawczego, czy państwo niebędące członkiem UE zapewnia „odpowiedni stopień ochrony”, tj. poziom ochrony danych osobowych zasadniczo odpowiadający stopniowi ochrony w UE. Skutkiem decyzji stwierdzających odpowiedni stopień ochrony jest to, że dane osobowe z UE (oraz Norwegii, Liechtensteinu i Islandii) mogą swobodnie przepływać do państwa trzeciego bez dalszych przeszkód.
Po tym jak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej unieważnił poprzednią decyzję stwierdzającą odpowiedni stopień ochrony w ramach Tarczy Prywatności UE–USA, Komisja Europejska i rząd USA podjęły rozmowy na temat nowych ram, odnosząc się do kwestii poruszonych przez Trybunał.
W marcu 2022 r. przewodnicząca Ursula von der Leyen i prezydent Joe Biden oznajmili, że w następstwie negocjacji między komisarzem Didier Reyndersem a amerykańską sekretarz ds. handlu Giną Raimondo osiągnęli porozumienie co do zasady dotyczące nowych transatlantyckich ram przepływów danych. W październiku 2022 r. prezydent Biden podpisał dekret w sprawie wzmocnienia zabezpieczeń na potrzeby amerykańskiego rozpoznania radioelektronicznego, który został uzupełniony rozporządzeniami prokuratora generalnego USA Merricka Garlanda. Za pomocą tych dwóch instrumentów wdrożono do prawa USA zobowiązania podjęte przez Stany Zjednoczone w ramach porozumienia co do zasady i uzupełniono obowiązki amerykańskich firm wynikające z ram ochrony danych UE–USA.
Zasadniczym elementem ram prawnych USA dotyczących tych zabezpieczeń jest dekret Prezydenta Stanów Zjednoczonych w sprawie wzmocnienia zabezpieczeń na potrzeby amerykańskiego rozpoznania radioelektronicznego, w którym uwzględniono obawy wyrażone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie Schrems II z lipca 2020 r.
Ramami zarządza i monitoruje je Departament Handlu USA. Federalna Komisja Handlu USA będzie egzekwować przestrzeganie przepisów przez amerykańskie firmy.
Źródło: Komisja Europejska.

UE i Nowa Zelandia podpisują ambitną umowę o wolnym handlu

UE i Nowa Zelandia podpisały umowę o wolnym handlu (FTA), która przyniesie UE duże korzyści. Począwszy od pierwszego roku stosowania umowy przedsiębiorstwa UE skorzystają ze zniżek ceł na kwotę łącznie ok. 140 mln euro rocznie. Oczekuje się, że w następstwie umowy wartość handlu dwustronnego wzrośnie w ciągu dekady nawet o 30 proc., przy czym roczny eksport z UE może wzrosnąć nawet o 4,5 mld euro. Inwestycje UE w Nowej Zelandii mają potencjał wzrostu nawet o 80 proc. W tej przełomowej umowie zawarto również bezprecedensowe zobowiązania dotyczące zrównoważonego rozwoju, w tym zobowiązania z porozumienia klimatycznego z Paryża, oraz podstawowe prawa pracownicze.
Umowa zostaje teraz przekazana do Parlamentu Europejskiego w celu uzyskania jego zgody. Umowa wejdzie w życie po zakończeniu procesu ratyfikacji zarówno w UE, jak i w Nowej Zelandii.
Umowy handlowe są elementem unijnej polityki otwartego handlu, innymi słowy – partnerskiego podejścia UE do handlu. Jest to jedno z trzech założeń europejskiej strategii bezpieczeństwa gospodarczego przedstawionej w zeszłym miesiącu. Umowa z Nową Zelandią jest również dowodem na rosnące zaangażowanie UE w kontaktach z tym rozwijającym się regionem świata i przyczynia się do realizacji strategii współpracy w regionie Indo-Pacyfiku.
Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, powiedziała: Nowa Zelandia jest dla nas kluczowym partnerem w regionie Indo-Pacyfiku, a ta umowa o wolnym handlu zbliża nas do siebie jeszcze bardziej. Dzięki dzisiejszemu podpisowi poczyniliśmy ważny krok w kierunku realizacji umowy. Ta nowoczesna umowa o wolnym handlu otwiera duże możliwości rynkowe dla przedsiębiorstw, rolników i konsumentów po obu stronach. Dzięki bezprecedensowym zobowiązaniom społecznym i klimatycznym umowa wzmocni europejskie bezpieczeństwo gospodarcze.
Umowa o wolnym handlu między UE a Nową Zelandią zapewni przedsiębiorstwom nowe możliwości dzięki:
    zniesieniu wszystkich ceł na eksport z UE do Nowej Zelandii,
    otwarciu rynku usług w Nowej Zelandii w kluczowych sektorach, takich jak usługi finansowe, telekomunikacja, transport morski i usługi dostawcze,
    zapewnieniu niedyskryminacyjnego traktowania inwestorów z UE w Nowej Zelandii i vice versa,
    lepszemu dostępowi przedsiębiorstw z UE do zamówień publicznych w Nowej Zelandii na towary, usługi, roboty budowlane i koncesje na roboty budowlane,
    ułatwieniu przepływu danych, przewidywalnym i przejrzystym przepisom dotyczącym handlu cyfrowego i bezpiecznego środowiska internetowego dla konsumentów,
    eliminowaniu nieuzasadnionych wymogów dotyczących lokalizacji danych i utrzymaniu wysokich standardów ochrony danych osobowych,
    zaplanowaniu pomocy dla małych przedsiębiorstw w sektorze eksportu za sprawą specjalnego rozdziału poświęconego małym i średnim przedsiębiorstwom,
    znacznemu ograniczeniu wymogów i procedur dotyczących zgodności, co umożliwi szybszy przepływ towarów,
    znaczącym zobowiązaniom Nowej Zelandii co do ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej, dostosowanym do norm UE.
Rolnicy z UE będą mieli znacznie większe możliwości sprzedaży swoich produktów w Nowej Zelandii zaraz po wejściu w życie umowy. Od samego początku zniesione zostaną cła na ważne towary eksportowe z UE, takie jak wieprzowina, wino i wino musujące, czekolada, wyroby cukiernicze i herbatniki.
Rolnicy w UE odczują również korzyści nie tylko w związku z obniżką ceł. W ramach umowy o wolnym handlu chronione będą nazwy wszystkich unijnych win i alkoholi (prawie 2000 nazw), takich jak Prosecco, Polish Vodka, Rioja, Champagne i Tokaji. Ponadto chronione w Nowej Zelandii będzie 163 najbardziej uznanych tradycyjnych produktów UE (oznaczenia geograficzne), takich jak sery Asiago, Feta, Comté czy Queso Manchego, szynka Istarski pršut, marcepan Lübecker Marzipan, czy też oliwki Elia Kalamatas.
Umowa w pełni uwzględnia interesy unijnych producentów wrażliwych produktów rolnych: niektórych produktów mlecznych, wołowiny i baraniny, etanolu i kukurydzy cukrowej. W przypadku tych sektorów nie będzie liberalizacji handlu. Umowa przewiduje natomiast zerowe lub niższe stawki celne na produkty importowane z Nowej Zelandii w ograniczonych ilościach (tzw. kontyngenty taryfowe).
Umowa o wolnym handlu między UE a Nową Zelandią to pierwsza umowa realizująca nowe podejście UE związane ze zrównoważonym rozwojem i zapowiedziane w komunikacie „Siła partnerstw handlowych: razem na rzecz zielonego i sprawiedliwego wzrostu gospodarczego”. Komunikat przyjęto zaledwie tydzień przed zakończeniem negocjacji umowy o wolnym handlu w czerwcu 2022 r.
Obie strony zgodziły się na ambitne zobowiązania w dziedzinie handlu i zrównoważonego rozwoju, obejmujące szeroki zakres kwestii opartych na współpracy i skuteczniejszym egzekwowaniu. Po raz pierwszy w unijnej umowie o wolnym handlu zawarto specjalny rozdział dotyczący zrównoważonych systemów żywnościowych, specjalny artykuł dotyczący handlu i równouprawnienia płci oraz specjalne postanowienie dotyczące handlu i reformy dopłat do paliw kopalnych. Wraz z wejściem w życie umowy zliberalizowany zostanie również handel towarami i usługami środowiskowymi.
Tekst zostanie teraz przekazany do Parlamentu Europejskiego w celu uzyskania jego zgody. Po uzyskaniu aprobaty ze strony Parlamentu Rada może przyjąć decyzję w sprawie zawarcia umowy, a kiedy Nowa Zelandia powiadomi, że również zakończyła procedurę ratyfikacyjną, umowa może wejść w życie.
Negocjacje FTA z Nową Zelandią rozpoczęły się w czerwcu 2018 r. Do marca 2022 r. odbyło się 12 rund negocjacyjnych, po czym debaty w okresie między sesjami doprowadziły do zamknięcia negocjacji 30 czerwca 2022 r. W tym samym dniu przewodnicząca Ursula von der Leyen oraz ówczesna premier Nowej Zelandii Jacinda Ardern zapowiedziały umowę w obecności wiceprzewodniczącego wykonawczego Valdisa Dombrovskisa i nowozelandzkiego ministra handlu Damiena O'Connora, którzy prowadzili negocjacje po obu stronach.
 
Źródło: Komisja Europejska.