Strona startowa

W środę 16 lipca Komisja Europejska przedstawiła propozycję nowych Wieloletnich Ram Finansowych (WRF) Unii Europejskiej na lata 2028–2034. Wartość tego budżetu wynosi 2 biliony euro ( w cenach z 2025 roku to 1,8 bln euro), co oznacza znaczący wzrost w porównaniu z budżetem w wysokości 1,2 biliona euro na obecną siedmiolatkę 10231-2027.

Projekt zakłada zasadniczą przebudowę struktury budżetu wokół trzech głównych filarów:

Największą zmianą strukturalną jest połączenie dwóch dotąd największych funduszy budżetowych: Wspólnej Polityki Rolnej i funduszy spójności, na które przypada ponad 60% obecnego budżetu. Oba obszary zostaną ujęte wspólnie w ramach "partnerstw krajowych i regionalnych" o wartości 865 miliardów euro czyli mniej niż połowa budżetu.

Nowy Europejski Fundusz Konkurencyjności to drugi filar nowego budżetu, wyceniony aż na 410 miliardów euro. Ma on łączyć środki publiczne z kapitałem prywatnym, by zwiększyć skalę inwestycji.

Trzeci filar – Globalna Europa – przeznaczony jest na działania zewnętrzne. Kluczowym elementem jest tu 100 miliardów euro na odbudowę Ukrainy.

Oprócz trzech głównych filarów, projekt przewiduje 292 miliardów euro na pozostałe wydatki, w tym od 2028 roku na spłatę długu zaciągniętego w związku z pandemią. Szacunkowe roczne koszty obsługi wyniosą 25–30 miliardów euro.

Projekt rozporządzenia przewiduje utworzenie jednego planu dla każdego Państwa Członkowskiego - Plan Partnerstwa Krajowego i Regionalnego (PPKR). Będzie on obejmował Fundusze Strukturalne (EFRR i EFS), Fundusz Spójności, Instrumenty Wspólnej Polityki Rolnej oraz Rybołówstwa. Będzie też jeden plan dla Interregu z rozdziałami dla poszczególnych Instytucji Zarządzających. W ramach Polityki Spójności utrzymany ma być podział na regiony słabiej rozwinięte, przejściowe i lepiej rozwinięte. W całej Unii na regiony słabiej rozwinięte, do których zalicza się także województwo lubuskie, ma przypadać minimum 218 mld euro a na dopłaty bezpośrednie dla rolników – 300 mld euro.

Choć głównym źródłem finansowania pozostaną składki państw członkowskich, to Komisja proponuje wprowadzenie nowych unijnych podatków.

Mają one objąć m.in. odpady elektryczne, wyroby tytoniowe i zyski dużych przedsiębiorstw. Komisja zakłada, że spłata funduszu odbudowy powinna być finansowana z tzw. zasobów własnych. Wśród nich wymienia system handlu emisjami (ETS), cła oraz nowe podatki europejskie. Według wyliczeń Brukseli, takie rozwiązania mogłyby przynieść 58,2 miliardów euro rocznie.

Przedstawienie projektu rozpoczyna trudne, 2-letnie negocjacje między państwami członkowskimi, Parlamentem Europejskim i Komisją. Każdy kraj będzie walczył o środki. Płatnicy netto, tacy jak Niemcy, Holandia czy Szwecja, już zapowiadają, że nie zaakceptują tak dużego budżetu. Z kolei Parlament Europejski  chciałby jeszcze więcej pieniędzy na przyszłą siedmiolatkę. Regiony występują przeciw propozycji jednego planu dla danego kraju, a rolnicy już w dniu ogłoszenia WRF protestowali w Brukseli. Nie znamy jeszcze alokacji na poszczególne kraje. Prawdopodobnie Polska pozostanie największym beneficjentem unijnych środków. Budżet musi być przyjęty jednomyślnie przez wszystkie 27 kraje i zatwierdzony przez Parlament. W Brukseli przewiduje się, że będzie to jeszcze trudniejsze niż w poprzednich okresach.