Aktualności

Tegoroczna edycja tego największego unijnego wydarzenia poświęconego polityce regionalnej odbył się w dniach 13–15 października 2025 r. w Brukseli pod hasłem „Kształtujemy jutro, razem”.

Sesje tematyczne dotyczyły różnych tematów, ważnych dla lokalnych społeczności. Dużo emocji wzbudza dyskusja na temat przyszłego wieloletniego budżetu Unii po 2027 roku. Przedstawiciele regionów praktyczne jednogłośnie krytycznie oceniają koncepcję jednego planu dla każdego kraju, który ma mieścić w sobie dotychczas dwie największe pozycje budżetowe: Politykę Spójności i Wspólną Politykę Rolną oraz kilka mniejszych programów. Może to doprowadzić do centralizacji Polityki Spójności na poziomie rządów krajowych i marginalizację roli regionów.

Uroczyste otwarcie ETRM miało miejsce 13 października w sali plenarnej Parlamentu Europejskiego w Brukseli z udziałem Przewodniczącej Parlamentu Roberty Metsoli, Przewodniczącej Europejskiego Komitetu Regionów Katy Tutto
i Wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Raffaele Fitto. Przedstawiono też nagrane wystąpienie Przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen. Podkreśliła ona rolę regionów i lokalnych społeczności oraz wskazała na nowy cel UE - dostępne mieszkalnictwo.

W swoich wystąpieniach mówcy wskazali na przełomowy moment w jakim znajduje się Unia Europejska. Wojna w Ukrainie, słabnąca konkurencyjność Europy wobec USA i Chin, energia i cele klimatyczne oraz kryzys mieszkaniowy to wielkie wyzwania, które mają znaczący wpływ na konstrukcję ram finansowych Unii na kolejną siedmiolatkę po 2027 roku. Przewodnicząca EKR Kata Tutto wyraziła duży krytycyzm wobec koncepcji planów partnerstwa krajowego i regionalnego, które tak naprawdę doprowadzą do recentralizacji Polityki Spójności na poziomie rządów krajowych i marginalizacji roli regionów. Otwarcie ETMR kończył panel poświęcony prawu do pobytu, czyli m. in. wspieraniu konkurencyjności tych obszarów, w których ludzie tam urodzeni chcieliby żyć, jednak wyjeżdżają w poszukiwaniu lepszych warunków pracy i życia.

Jedna z sesji została zorganizowana przez Cohesion Alliance grupującej ok. 140 regionów UE, w tym Województwo Lubuskie. W ramach tej inicjatywy przyjęto już kilka stanowisk ws. przyszłego budżetu Unii. W dyskusji uczestniczyła Przewodnicząca Komitetu Regionów Kata Tutto oraz szefowie innych europejskich organizacji grupujących samorządy. Wszyscy paneliści byli zgodni, że propozycja KE zakładająca utworzenie jednego wielkiego funduszu, w którym będzie zarówno Polityka Spójności jak i Wspólna Polityka Rolna oraz  realizacja wsparcia w oparciu o scentralizowany Plan Partnerstwa Krajowego i Regionalnego jest nie do przyjęcia. Regiony powinny walczyć o zmianę tej koncepcji także wobec polityków w swoich krajach.

Kilka sesji poświęconych było tak ważnemu dla naszego regionu tematowi współpracy transgranicznej. Reprezentująca Komisję Europejską i odpowiedzialna za Interrreg Simona Pohlova wskazała, że 10,8 mld euro na Interreg w przyszłych ramach finansowych to solidny budżet. Wprawdzie będzie obowiązywał jeden Interreg Single Plan ale z rozdziałami dla poszczególnych programów. Programy dalej będą miały własne Komitety Monitorujące

Dla polskich województw, w tym Lubuskiego, ważny był także inny temat wiodący -  prawo do pozostania odnoszący się w dużej mierze do zmian demograficznych. Na jednym z seminariów Marszałek Kujawsko-Pomorski Piotr Całbecki, przedstawiciele województw Małopolskiego, Łódzkiego oraz regionów hiszpańskich i włoskich przestawili dobre praktyki w swoich regionach dotyczące wyzwań demograficznych i przeciwdziałania depopulacji.

          Na tegorocznym Europejskim Tygodniu Regionów i Miast nasz region reprezentowali: Maciej Nowicki – Przedstawiciel Województwa Lubuskiego w Brukseli oraz Mariusz Kwiatkowski – Profesor UZ i Pełnomocnik Marszałka Województwa Lubuskiego przygotowujący Lubuski Plan Adaptacji Demograficznej.