Priorytetowe potraktowanie potrzeb lokalnych i regionalnych jest niezbędne do udanego wzmocnienia powiązań między Funduszem Spójności a europejskim semestrem.
Przywódcy lokalni i regionalni wzywają do zorganizowanego zaangażowania samorządów w proces europejskiego semestru, zwłaszcza obecnie, gdy europejski semestr wytycza kierunek polityki spójności. Opinia w tej sprawie opracowana przez Roba Jonkmana (NL/EKR) została przyjęta jednomyślnie na kwietniowej sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów (KR-u) w Brukseli.
W obecnym okresie programowania (2014–2020) Komisja Europejska zaczęła zacieśniać koordynację między europejskim semestrem a polityką spójności w celu poprawy zazwyczaj słabej absorpcji zaleceń dla poszczególnych krajów.
W kolejnym okresie (2021–2027) Komisja chce pójść o krok dalej i uczynić tę koordynację bardziej wiążącym instrumentem – zalecenia dla poszczególnych krajów mają być uwzględniane przy przyjmowaniu umów partnerstwa i programów spójności. Dostosowanie tych narzędzi stwarza szansę na wzmocnienie wymiaru terytorialnego w ramach europejskiego semestru, ale wiąże się również z ryzykiem centralizacji polityki spójności bez sformalizowania roli władz lokalnych i regionalnych w tym procesie.
Zdaniem sprawozdawcy KR-u Roba Jonkmana (NL/EKR), członka zarządu gminy Opsterland: „Fundusze strukturalne nie mogą być wykorzystywane jako metoda kija i marchewki do forsowania reform w państwach członkowskich. Wprost przeciwnie. Aby zapewnić stabilność i wzrost gospodarczy wszystkim obywatelom, europejski semestr musi mieć wymiar lokalny i musi zwiększyć partnerstwo między UE, państwami członkowskimi oraz władzami lokalnymi i regionalnymi. Połączenie europejskiego semestru z programami spójności jest szansą na zbliżenie europejskiego semestru do obywateli UE i priorytetowe traktowanie ich potrzeb poprzez zaangażowanie samorządów. Nadanie władzom lokalnym i regionalnym formalnej roli w tym procesie, określonej w kodeksie postępowania, nie tylko usprawni skuteczność zaleceń dla poszczególnych krajów dzięki lepszej ocenie i zwiększeniu poczucia odpowiedzialności na etapie wdrażania, ale wzmocni również legitymację demokratyczną planowanych reform”.
Iskra Michajłowa (BG/ALDE), przewodnicząca Komisji Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego, stwierdziła: „Komisja i państwa członkowskie muszą natężyć współpracę i podjąć dalsze kroki, aby przyciągnąć inwestycje prywatne i publiczne oraz zachęcić do partnerstw publiczno-prywatnych w celu maksymalizacji wartości dodanej funduszy polityki spójności i ich komplementarności z innymi programami i instrumentami unijnymi”.
W tym kontekście członkowie KR-u ponawiają apel o opracowanie kodeksu postępowania dotyczącego udziału władz lokalnych i regionalnych w europejskim semestrze . Komitet powtarza również wystosowany wspólnie z Parlamentem Europejskim apel o to, by nowy instrument zastępujący strategię „Europa 2020” stanowił jasne ramy polityczne dla europejskiego semestru i inwestycji korzystających z finansowania w ramach polityki spójności.
Kontekst
Europejski semestr jest głównym narzędziem koordynacji polityki gospodarczej i budżetowej między UE i państwami członkowskimi. Określa ogólne priorytety gospodarcze i społeczne na kolejny rok, co daje państwom członkowskim wytyczne dla polityki i reform w celu wspierania wzrostu gospodarczego oraz zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej. Po dokonaniu oceny planów rządów UE Komisja przedstawia każdemu państwu zestaw zaleceń dla poszczególnych krajów , które dostosowują priorytety określone na poziomie UE do poziomu krajowego. Strategia „Europa 2020” służy za ramy polityczne dla tych zaleceń. Począwszy od 2019 r. Komisja zapewnia w kontekście europejskiego semestru wytyczne dotyczące inwestycji, które mają być finansowane w ramach polityki spójności.
Polityka spójności jest główną polityką inwestycyjną UE i ma na celu zmniejszenie utrzymujących się różnic społecznych i gospodarczych między państwami członkowskimi Unii i wewnątrz nich. Jest realizowana za pośrednictwem trzech głównych funduszy: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) i Funduszu Spójności. Wraz z Europejskim Funduszem Rolnym na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i Europejskim Funduszem Morskim i Rybackim (EFMR) tworzą one europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne. Władze lokalne i regionalne są bezpośrednimi partnerami Komisji Europejskiej i państw członkowskich oraz wspólnie zarządzają polityką spójności.
Więcej informacji:
Opinia KR: Europejski semestr i polityka spójności: skoordynowanie reform strukturalnych i inwestycji długoterminowych: zobacz
Aktualności Europejskiego Komitetu Regionów: zobacz
Źródło: Europejski Komitet Regionów www.cor.europa.eu
