Aktualności

Komisja przyjęła wczoraj komunikat w sprawie monitorowania unijnych systemów ruchu bezwizowego, rozpoczynając tym samym proces konsultacji. W komunikacie przeanalizowano funkcjonowanie unijnych systemów bezwizowych i określono główne wyzwania w zakresie nielegalnej migracji i bezpieczeństwa.

Mechanizm zawieszający zwolnienie z obowiązku wizowego został określony w art. 8 rozporządzenia wizowego. Jego głównym celem jest umożliwienie tymczasowego zawieszenia zwolnienia z obowiązku wizowego w przypadku nagłego i znacznego wzrostu ryzyka nielegalnej migracji lub zagrożenia dla bezpieczeństwa.

W piśmie do Rady Europejskiej z 20 marca 2023 r. przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen zapowiedziała, że „Komisja wzmocni monitorowanie dostosowania polityki wizowej i przedstawi kompleksowe sprawozdanie torujące drogę do wniosku ustawodawczego zmieniającego mechanizm zawieszający zwolnienie z obowiązku wizowego”. Przedstawiony dziś komunikat to rozpoczęcie procesu konsultacji, umożliwiającego osiągnięcie tych celów.

Ruch bezwizowy przynosi znaczne korzyści gospodarcze, społeczne i kulturowe państwom członkowskim UE i państwom trzecim. Ostatnie lata pokazały jednak, że może on wiązać się z poważnymi wyzwaniami w zakresie migracji i bezpieczeństwa. Niewystarczające dostosowanie krajowych przepisów wizowych do polityki wizowej UE może sprawić, że kraj bezwizowy stanie się węzłem tranzytowym, umożliwiającym nielegalny wjazd do UE. Tak było w 2022 r. w przypadku Bałkanów Zachodnich, gdy na skutek bezwizowych wjazdów na to terytorium osób, które podlegają obowiązkowi wizowemu w UE, zwiększyła się liczba osób o nieuregulowanym statusie przybywających do UE. Kwestię tę udało się rozwiązać w wyniku natychmiastowych i szeroko zakrojonych kontaktów między Komisją a partnerami z Bałkanów Zachodnich, którzy poczynili znaczne postępy w dostosowywaniu swoich przepisów wizowych. W rezultacie spadła liczba osób o nieuregulowanym statusie przybywających do UE. Także i programy obywatelstwa dla inwestorów wdrażane przez państwa trzecie zwolnione z obowiązku wizowego stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa UE, w tym związane z infiltracją ze strony przestępczości zorganizowanej, praniem pieniędzy, uchylaniem się od opodatkowania i korupcją. Programy te umożliwiają obywatelom państw trzecich uzyskanie obywatelstwa państwa bezwizowego i bezwizowy wjazd na terytorium UE, z pominięciem unijnej procedury wydawania wiz krótkoterminowych.

W celu rozwiązania tych problemów i skutecznego zapobiegania zidentyfikowanym zagrożeniom należy ocenić i udoskonalić obowiązujące przepisy dotyczące monitorowania funkcjonowania systemów ruchu bezwizowego z państwami trzecimi oraz zawieszenia zwolnień z obowiązku wizowego.

Przedstawiony wczoraj przez Komisję komunikat zapoczątkowuje proces konsultacji z Parlamentem Europejskim i Radą w celu określenia najlepszych sposobów modernizacji unijnego mechanizmu zawieszającego zwolnienie z obowiązku wizowego. Taka modernizacja mogłaby obejmować w szczególności:

    nowe podstawy zawieszenia w celu uwzględnienia nowych rodzajów ryzyka;

    dostosowanie progów uruchamiających mechanizm;

    uczynienie procedury zawieszenia bardziej skuteczną i elastyczną;

    wzmocnienie przepisów dotyczących monitorowania i sprawozdawczości.

 

Komisja omówi z Parlamentem Europejskim i Radą możliwości zwiększenia skuteczności narzędzi polityki wizowej, w tym modernizację mechanizmu zawieszającego zwolnienie z obowiązku wizowego.

W zależności od wyników tej dyskusji Komisja rozważy przedstawienie we wrześniu 2023 r. wniosku ustawodawczego zmieniającego mechanizm zawieszający zwolnienie z obowiązku wizowego. 

Systemem ruchu bezwizowego objętych jest obecnie 61 państw spoza UE. 25 państw zawarło z UE umowy o zniesieniu wiz, a 8 otrzymało zwolnienie z obowiązku wizowego w wyniku pomyślnego zakończenia dialogu w sprawie liberalizacji reżimu wizowego (Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia Północna, Serbia, Gruzja, Mołdawia i Ukraina). Pozostałe państwa uzyskały zwolnienie z obowiązku wizowego w ramach pierwszej harmonizacji przepisów UE (rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001). Ponadto 19 kwietnia 2023 r., w następstwie pomyślnego zakończenia dialogu w sprawie liberalizacji reżimu wizowego, Rada i Parlament Europejski zgodziły się na zwolnienie Kosowa z obowiązku wizowego, które to zwolnienie wejdzie w życie najpóźniej z dniem 1 stycznia 2024 r.

Źródło: Komisja Europejska.

Nawiązując do orędzia o stanie Unii, które we wrześniu ubiegłego roku wygłosiła przewodnicząca Ursula von der Leyen, komisarz ds. zarządzania kryzysowego Janez Lenarčič zapowiedział dziś, podczas przemowy z okazji 10. rocznicy ustanowienia unijnego Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego, że w ramach przygotowań do tegorocznego sezonu pożarowego podwojona zostanie flota rescEU służąca do gaszenia pożarów lasów z powietrza.

    Rezerwa rescEU przeznaczona do gaszenia pożarów z powietrza obejmuje 24 samoloty i 4 śmigłowce z 10 państw członkowskich:

        dwa średniej wielkości wodnosamoloty z Chorwacji

        dwa lekkie samoloty z Cypru

        dwa śmigłowce z Czech

        dwa średniej wielkości wodnosamoloty i jeden śmigłowiec z Francji

        dwa lekkie samoloty z Niemiec

        dwa średniej wielkości wodnosamoloty, dwa lekkie samoloty i jeden śmigłowiec z Grecji

        dwa średniej wielkości wodnosamoloty i dwa lekkie samoloty z Włoch

        dwa lekkie samoloty z Portugalii

        dwa średniej wielkości wodnosamoloty z Hiszpanii

        cztery lekkie samoloty ze Szwecji.

    Ponadto prawie 450 strażaków z Austrii, Bułgarii, Finlandii, Francji, Niemiec, Łotwy, Malty, Polski, Rumunii, Słowacji i Słowenii zostanie wstępnie rozmieszczonych na terenie Francji, Grecji i Portugalii.

W odpowiedzi na apele ministrów UE i Parlamentu Europejskiego, w 2022 r. Komisja opracowała również plan działania na rzecz zapobiegania pożarom lasów. Plan ten koncentruje się na trzech celach. Są to: 1) zwiększenie zdolności administracyjnych 2) poszerzenie wiedzy 3) zwiększenie inwestycji w zapobieganie pożarom lasów.

W ramach wspomnianego planu działania UE wprowadza dziś nową metodykę wzajemnej oceny w odniesieniu do pożarów lasów. To nowe narzędzie pomoże krajom ocenić ich zdolności w zakresie zapobiegania pożarom i przygotowania się na nie, a także wesprze wymianę dobrych praktyk między krajami europejskimi w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności.

Co więcej, w ramach Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego powstaje obecnie zespół wsparcia w dziedzinie ochrony przed pożarami lasów. Ma on monitorować i analizować sytuację pożarową w czasie niemal rzeczywistym od połowy czerwca do połowy września.

Działania w zakresie zapobiegania pożarom lasów, zapewniania gotowości i reagowania na nie idą w parze z ochroną życia, źródeł utrzymania i środowiska. Dlatego też ważne jest, by mieć do dyspozycji doświadczonych ekspertów ds. pożarów lasów, dobrze wyszkolonych strażaków, technologie informacyjne i wystarczające środki reagowania na konkretne sytuacje.

UE zapewnia skoordynowane podejście do zapobiegania pożarom lasów, utrzymania gotowości i reagowania na nie w sytuacji, gdy dany kraj nie może sobie samodzielnie poradzić. Jeżeli pożar jest na tak dużą skalę, że możliwości reagowania kraju są niewystarczające, może on zwrócić się o pomoc za pośrednictwem Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności. Jak tylko uruchomiony zostanie wspomniany wyżej mechanizm, Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego będzie koordynować i finansować pomoc udostępnianą za pośrednictwem spontanicznych ofert przez państwa członkowskie UE i dziewięć innych państw uczestniczących. Oprócz tego UE stworzyła europejską pulę ochrony ludności, aby dysponować wystarczającą ilością łatwo dostępnych zdolności w zakresie ochrony ludności, które umożliwiają silniejszą i spójną wspólną reakcję. Jeśli sytuacja kryzysowa będzie wymagać dodatkowej, ratującej życie pomocy, do akcji wkroczy rezerwa pożarnicza w ramach rescEU, by zapewnić dodatkowe zdolności do stawiania czoła katastrofom w Europie. Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego monitoruje również aktywność pożarów lasów przy wsparciu ze strony systemów wczesnego ostrzegania, takich jak europejski system informacji o pożarach lasów, podczas gdy unijna usługa mapowania satelitarnego sytuacji kryzysowych oferowana w ramach programu Copernicus wspiera działania, dostarczając szczegółowych informacji z przestrzeni kosmicznej. 

Źródło: Komisja Europejska.

Komisja Europejska, działając wraz z państwami członkowskimi i w ich imieniu za pośrednictwem Urzędu ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia, oraz podmioty opracowujące szczepionki BioNTech-Pfizer, osiągnęły 26.05.2023 r. porozumienie w sprawie lepszego uwzględnienia oceny państw członkowskich dotyczącej zmieniających się potrzeb w zakresie szczepionek przeciwko COVID-19. Zmiana obowiązującej umowy na dostawy szczepionek uwzględnia poprawę sytuacji epidemiologicznej, a jednocześnie zapewnia dostęp do najnowszej dostępnej wersji szczepionki, jeżeli w przyszłości pojawią się warianty COVID-19 budzące obawy.

Zapowiedziane dziś porozumienie wprowadziło następujące zmiany do obowiązującej umowy:

    zmniejszenie ilości dawek zakupionych przez państwa członkowskie w ramach umowy. Po uiszczeniu opłaty pierwotnie zakontraktowane dawki zostaną przekształcone w zamówienia opcjonalne.

    przedłużenie okresu, w którym państwa członkowskie będą mogły odebrać dostawy szczepionek – dotychczas do 4 lat

    możliwość dalszego dostępu do dodatkowych dawek do pierwotnie zakontraktowanej ilości do końca okresu obowiązywania umowy w celu zaspokojenia potrzeb w przypadku wzrostu liczby przypadków zachorowań i pogorszenia się sytuacji epidemiologicznej

    stały dostęp do szczepionek dostosowanych do nowych wariantów natychmiast po zatwierdzeniu przez organy regulacyjne.

Zmianę wprowadzono w wyniku negocjacji między podmiotami opracowującymi szczepionki, państwami członkowskimi i Komisją w celu lepszego dostosowania do strategii dotyczącej szczepień i zmieniających się potrzeb w zakresie zdrowia publicznego w państwach członkowskich.

Od 2020 r. i zgodnie z naszą unijną strategią dotyczącą szczepionek Unia Europejska zainwestowała znaczne środki w globalną produkcję szczepionek przeciwko COVID-19. Kluczowe znaczenie miało uzyskanie dostępu do szczepionek jak najwcześniej i w odpowiedniej ilości. Wymagało to znacznych inwestycji jeszcze zanim było wiadomo, czy dana szczepionka okaże się skuteczna.

Realizacja unijnej strategii dotyczącej szczepionek przekroczyła wszystkie oczekiwania:  państwa członkowskie uzyskały dostęp do bezpiecznych i skutecznych szczepionek z szerokiego wachlarza różnych technologii i w odpowiedniej ilości. Dzięki temu obywatelom UE zaproponowano szczepienia pierwotne i przypominające, które ratują życie i łagodzą wpływ pandemii na życie społeczne i gospodarcze.

Ponadto wiele z tych szczepionek wykorzystano w ramach globalnych działań na rzecz walki z pandemią. Państwa członkowskie podzieliły się 526 mln dawek, z czego około 494,4 mln dostarczono już krajom potrzebującym.

Jednocześnie państwa członkowskie muszą nadal zapewniać sobie strategiczne zapasy szczepionek, których potrzebują, aby chronić wrażliwe grupy ludności i radzić sobie z potencjalną ewolucją epidemiologiczną wirusa COVID-19.

Komisja, państwa członkowskie i BioNTech-Pfizer podpisały wcześniej zmiany do umowy, które dostosowały harmonogramy dostaw do potrzeb państw członkowskich i ustanowiły centralny magazyn zwiększający możliwości magazynowe państw członkowskich.

Źródło: Komisja Europejska.

Komisja przedstawia dziś wytyczne dla państw członkowskich w ramach wiosennego pakietu europejskiego semestru 2023. Mają one służyć budowaniu solidnej, przyszłościowej gospodarki, która zapewnia konkurencyjność i długoterminowy dobrobyt dla wszystkich w trudnej sytuacji geopolitycznej. Do tego konieczne jest zintegrowane podejście we wszystkich obszarach polityki: promowanie zrównoważenia środowiskowego, wydajności, sprawiedliwości i stabilności makroekonomicznej. W tym celu europejski semestr zapewnia ramy koordynacji polityki, obejmujące wdrażanie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) i programów polityki spójności. Cykl europejskiego semestru dostarcza też aktualne informacje na temat postępów w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju we wszystkich państwach członkowskich.

Niższe ceny energii, mniej utrudnień w dostawach i silny rynek pracy przyczyniły się do umiarkowanego wzrostu w pierwszym kwartale 2023 r. i rozwiały obawy przed recesją. Jednocześnie, choć inflacja zmniejsza się, inflacja bazowa utrzymuje się na stałym poziomie, co powoduje dalsze zaostrzenie warunków finansowych. 

Według prognozy gospodarczej z wiosny 2023 r. gospodarka unijna wzrośnie w tym roku o 1.0 proc., a w roku 2024 – o 1,7 proc. Inflacja w UE ma wynieść 6,7 proc. w 2023 r. i 3,1 proc. w 2024 r.

Zgodnie z przewidywaniami w tym roku wzrost zatrudnienia wyniesie 0,5 proc., a następnie nieznacznie spadnie do 0,4 proc. w 2024 r. Oczekuje się, że stopa bezrobocia utrzyma się na poziomie nieco powyżej 6 proc.

Po dwóch latach od uruchomienia RRF, który stanowi zasadniczy element planu odbudowy dla Europy NextGenerationEU o budżecie 800 mld euro, Instrument ten w dalszym ciągu służy przyspieszeniu sprawiedliwej i sprzyjającej włączeniu społecznemu zielonej i cyfrowej transformacji w każdym państwie członkowskim, wzmacniając przy tym odporność UE jako całości. Europejski semestr uwzględnia wdrażanie RRF i programów polityki spójności w sposób komplementarny i zapewnia państwom członkowskim wytyczne dotyczące najważniejszych wyzwań gospodarczych i społecznych.

Po przyjęciu wszystkich planów odbudowy i zwiększania odporności oraz rozpatrzeniu 24 wniosków o płatność Komisja wypłaciła dotychczas ponad 152 mld euro w ramach RRF na rzecz pomyślnej realizacji kluczowych reform i inwestycji. Państwa członkowskie powinny utrzymać tempo realizacji swoich planów i przystąpić do szybkiego wdrożenia programów polityki spójności. Państwa członkowskie powinny kontynuować działania na rzecz dekarbonizacji unijnej gospodarki i bazy przemysłowej, zająć się problemem niedoboru pracowników i kwalifikacji oraz niedopasowania umiejętności do potrzeb rynku pracy, wspierać tworzenie dobrej jakości miejsc pracy, zwiększać skalę badań naukowych i innowacji oraz tworzyć warunki dla zapewnienia długoterminowego dobrobytu, konkurencyjności, sprawiedliwości i odporności UE. Włączenie rozdziałów dotyczących REPowerEU do planów państw, co pociągnie za sobą dodatkowe środki finansowe, przyczyni się do rozwiązania problemów w zakresie bezpieczeństwa energetycznego oraz do przyspieszenia przejścia na czystą energię i gospodarkę neutralną dla klimatu.

Sprawozdania krajowe z 2023 r. zawierają podsumowanie specyficznych wyzwań społeczno-ekonomicznych w każdym państwie członkowskim, w tym kwestie związane z dwojaką transformacją – zieloną i cyfrową oraz konkurencyjnością, a także pokazują, na ile te problemy zostały ujęte w planach odbudowy i zwiększania odporności państw. Komisja przedstawia propozycję zaleceń dla poszczególnych krajów, zawierających wytyczne dla państw członkowskich dotyczące najważniejszych wyzwań gospodarczych i społecznych, które w planach odbudowy i zwiększania odporności uwzględniono jedynie częściowo lub których nie uwzględniono w ogóle. Zalecenia te pomogą też w realizacji planu przemysłowego Zielonego Ładu.

Zalecenia dla poszczególnych krajów obejmują cztery części:

    zalecenie dotyczące polityki fiskalnej, w tym, w stosownych przypadkach, fiskalnych reform strukturalnych;

    zalecenie kontynuacji lub przyspieszenia realizacji krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności, w tym ich nowelizacji i włączenia do nich rozdziałów REPowerEU, z uwzględnieniem potencjalnych, specyficznych dla każdego państwa zagrożeń dla realizacji tych planów, a także zalecenie szybkiego wdrożenia przyjętych programów polityki spójności;

    zaktualizowane i bardziej szczegółowe zalecenie dotyczące polityki energetycznej, zgodnie z celami REPowerEU; a także,

    w stosownych przypadkach, dodatkowe zalecenie w sprawie dotychczasowych lub nowo pojawiających się wyzwań strukturalnych.

Na zakończenie okresu, w którym obowiązywała ogólna klauzula wyjścia, Komisja ponownie przedstawia ilościowe i zróżnicowane w zależności od państwa zalecenia dotyczące polityki fiskalnej.

    Państwa członkowskie, które osiągnęły swój średniookresowy cel budżetowy (cel budżetowy wyznaczony dla każdego kraju w ramach paktu stabilności i wzrostu), na podstawie prognozy z wiosny 2023 r., są proszone o utrzymanie stabilnej sytuacji fiskalnej w 2024 r.

    Wszystkim pozostałym państwom członkowskim zaleca się zapewnienie rozważnej polityki fiskalnej, w szczególności przez ograniczenie nominalnego wzrostu wydatków pierwotnych netto finansowanych ze środków krajowych w 2024 r.

    Wszystkie państwa członkowskie powinny chronić inwestycje publiczne finansowane ze środków krajowych i zapewniać skuteczną absorpcję dotacji w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz innych funduszy UE, w szczególności na rzecz zielonej i cyfrowej transformacji.

    Wszystkie państwa członkowskie powinny do końca 2023 r. wycofać obowiązujące środki wsparcia w dziedzinie energii. Gdyby ponowne podwyżki cen energii wymagały wdrożenia środków wsparcia, należy zapewnić, aby były one ukierunkowane na ochronę gospodarstw domowych i przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji oraz aby były możliwe do udźwignięcia przez budżet i zapewniały zachęty do oszczędzania energii.

    W okresie po 2024 r. państwa członkowskie powinny kontynuować realizację średniookresowej strategii fiskalnej polegającej na stopniowej i zrównoważonej konsolidacji, w połączeniu z inwestycjami i reformami prowadzącymi do wyższego zrównoważonego wzrostu gospodarczego, aby osiągnąć ostrożną sytuację fiskalną w średnim okresie.

Komisja przyjęła sprawozdanie na podstawie art. 126 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dotyczące 16 państw członkowskich: Belgii, Bułgarii, Czech, Niemiec, Estonii, Hiszpanii, Francji, Włoch, Łotwy, Węgier, Malty, Austrii, Polski, Słowenii, Słowacji i Finlandii. Celem sprawozdania jest ocena przestrzegania przez państwa członkowskie kryteriów deficytu i długu określonych w Traktacie.

Stwierdzono, że kryterium deficytu nie spełniły: Belgia, Bułgaria, Czechy, Niemcy, Estonia, Hiszpania, Francja, Włochy, Łotwa, Węgry, Malta, Polska, Słowenia i Słowacja.

 

Biorąc pod uwagę wszystkie istotne czynniki, uznano, że kryterium długu nie spełniły: Francja, Włochy i Finlandia. Komisja uważa jednak, że w obecnych warunkach ekonomicznych przestrzeganie wartości odniesienia dotyczącej redukcji długu nie jest uzasadnione.

Komisja zaproponuje Radzie wszczęcie procedur nadmiernego deficytu opartych na kryterium deficytu wiosną 2024 r. na podstawie danych dotyczących wyników budżetu za 2023 r.

Komisja oceniła występowanie zakłóceń równowagi makroekonomicznej w 17 państwach członkowskich wybranych do szczegółowej oceny sytuacji w sprawozdaniu przedłożonym w ramach mechanizmu ostrzegania na 2023 r.

    Na Cyprze notuje się zakłócenia równowagi, które do 2022 r. były nadmierne, teraz jednak podatności na zagrożenia związane z zadłużeniem prywatnym, publicznym i zewnętrznym maleją, choć wciąż budzą obawy.

    Na Węgrzech obecnie stwierdza się występowanie zakłóceń równowagi. Istnieje ryzyko pogorszenia sytuacji i zakłócenia te w przyszłości mogą stać się nadmierne, jeżeli w trybie pilnym nie zostaną podjęte działania w ramach polityki.

    Niemcy, Hiszpania, Francja, Holandia, Portugalia, Rumunia i Szwecja nadal odnotowują zakłócenia równowagi.

Spośród tych państw w Rumunii istnieje ryzyko pogorszenia sytuacji, co grozi wystąpieniem nadmiernych zakłóceń, jeżeli nie zostaną podjęte pilne działania w ramach polityki. Z drugiej strony maleją podatności na zagrożenia w Niemczech, Hiszpanii, Francji i Portugalii, do tego stopnia, że kontynuacja tych trendów w przyszłym roku może być podstawą do wydania decyzji stwierdzającej brak zakłóceń równowagi.

    W Grecji i Włoszech nadal występują nadmierne zakłócenia równowagi, ale podatności na zagrożenia wydają się zmniejszać, między innymi dzięki postępom polityki.

    W przypadku Czech, Estonii, Łotwy, Litwy, Luksemburga i Słowacji nie stwierdza się występowania zakłóceń równowagi, ponieważ ogólnie podatności na zagrożenia wydają się być obecnie ograniczone.

Nadzór po zakończeniu programu ma za zadanie ocenę sytuacji gospodarczej, fiskalnej i finansowej państw członkowskich, które skorzystały z programów pomocy finansowej w celu zapewnienia ich zdolności spłaty zadłużenia. W sprawozdaniach z nadzoru po zakończeniu programu dotyczących Irlandii, Grecji, Hiszpanii, Cypru i Portugalii stwierdzono, że wszystkie pięć państw członkowskich zachowuje zdolność do spłaty swojego zadłużenia.

Komisja proponuje również wytyczne dotyczące polityki zatrudnienia państw członkowskich w 2023 r. Określa w nich wspólne priorytety, które pomagają kształtować krajową politykę zatrudnienia i politykę społeczną w taki sposób, aby stawały się one bardziej sprawiedliwe i bardziej sprzyjały włączeniu społecznemu. Obecne wytyczne, przyjęte w listopadzie 2022 r., uwzględniają już sytuację po pandemii COVID-19 oraz rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie. Z tego względu Komisja proponuje przeniesienie obecnych wytycznych dotyczących zatrudnienia na 2023 r.

Dodatkowo w wytycznych uwzględniono niedawne inicjatywy polityczne. Wytyczne odnoszą się również do Europejskiego Roku Umiejętności, który nadaje nowy impuls pozwalający zaangażować partnerów i zmobilizować środki finansowe w celu rozwiązania problemu niedoboru pracowników i kwalifikacji. Komisja podkreśla także znaczenie monitorowania postępów w osiąganiu głównych celów UE na 2030 r. oraz celów krajowych w dziedzinie zatrudnienia, umiejętności i ograniczania ubóstwa.

Źródło: Komisja Europejska.

Eurostat, urząd statystyczny Unii Europejskiej, opublikował dzisiaj „Sustainable development in the European Union –monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context, 2023 edition” [Zrównoważony rozwój w Unii Europejskiej – sprawozdanie monitorujące z postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju w kontekście UE - wydanie z 2023 r.]. Sprawozdanie jest publikowane wraz z wiosennym pakietem europejskiego semestru, aby zwiększyć jego znaczenie dla polityki i w ten sposób zrealizować zobowiązanie obecnej Komisji do włączenia celów zrównoważonego rozwoju do europejskiego semestru, które zostało powierzone komisarzowi Paolo Gentiloniemu.

Sprawozdanie pokazuje, że w ciągu ostatnich pięciu lat UE poczyniła postępy w realizacji większości celów, zgodnie z priorytetami Komisji w kluczowych obszarach polityki takich jak Europejski Zielony Ład, 8. unijny program działań w zakresie środowiska i Plan działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych. Dane pokazują, że UE poczyniła duże postępy w realizacji wielu celów społeczno-gospodarczych, natomiast w dziedzinie środowiska oczekuje się dalszych postępów w miarę wdrażania przez państwa członkowskie ambitnych celów Europejskiego Zielonego Ładu.

Po raz pierwszy w sprawozdaniu przeanalizowano krótkoterminowy wpływ obecnych kryzysów na cele zrównoważonego rozwoju. Uwzględniono przy tym również kryzys energetyczny w kontekście wojny Rosji przeciwko Ukrainie oraz wstrząsy wtórne po pandemii. Sprawozdanie zawiera ponadto rozdział z dogłębniejszą analizą skutków ubocznych konsumpcji w UE dla pozostałych części świata.

Ze sprawozdania wynika, że w ciągu ostatnich pięciu lat UE poczyniła znaczne postępy w realizacji trzech celów zrównoważonego rozwoju, a umiarkowane w przypadku większości pozostałych. W szczególności:

    Największe postępy UE poczyniła, jeśli chodzi o promowanie wzrostu gospodarczego i godnej pracy (cel 8). W 2022 r. wskaźnik zatrudnienia w UE osiągnął nowy rekordowo wysoki poziom 74,6 proc., podczas gdy stopa bezrobocia długotrwałego w UE spadła do najniższego w historii poziomu.

    Poczyniono również znaczne postępy w ograniczeniu ubóstwa (cel 1) i poprawie równouprawnienia płci (cel 5). Odsetek osób przeciążonych wydatkami mieszkaniowymi zmniejszył się od 2015 r., a wynagrodzenie za godzinę pracy w przypadku kobiet dorównuje wynagrodzeniu mężczyzn.

    Znaczne postępy poczyniono również w zmniejszeniu nierówności (cel 10), zapewnieniu dobrej jakości edukacji (cel 4), a także we wspieraniu pokoju i bezpieczeństwa osobistego na terytorium UE oraz w poprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości i zaufania do instytucji (cel 16). Różnice w dochodach między zamożniejszymi i uboższymi grupami ludności zmniejszyły się, a UE jest na dobrej drodze do osiągnięcia celu, którego założeniem jest zwiększenie do 45 proc. odsetka osób z wykształceniem wyższym. W ciągu ostatnich kilku lat życie w UE stało się bezpieczniejsze, ponieważ liczba zgonów w wyniku zabójstw lub napadów oraz postrzegane występowanie przestępstw, przemocy i wandalizmu w europejskim regionie znacznie spadło. Co więcej, pomimo komplikacji spowodowanych pandemią COVID-19 UE poczyniła zadowalające postępy w realizacji celów dotyczących zdrowia i dobrostanu (cel 3) oraz innowacji i infrastruktury (cel 9).

    Jeśli chodzi o tendencje w obszarach odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji (cel 12), zrównoważonych miast i społeczności (cel 11), życia pod wodą (cel 14), „zero głodu” (cel 2), czystej wody i urządzeń sanitarnych (cel 6) oraz przystępnej cenowo i czystej energii (cel 7), postępy były umiarkowane.

    Większych postępów oczekuje się w przypadku trzech celów – działania w dziedzinie klimatu (cel 13), życie na lądzie (cel 15) i partnerstwa globalne (cel 17) – ponieważ państwa członkowskie UE powinny realizować ambitniejsze cele środowiskowe określone na szczeblu unijnym. Jeśli chodzi o działania w dziedzinie klimatu (cel 13), UE wyznaczyła bardzo ambitne i bezprecedensowe cele klimatyczne na 2030 r., które w porównaniu z dotychczasowymi tendencjami będą wymagać wzmożonych wysiłków. W związku z tymi dodatkowymi wysiłkami UE przyjęła już środki z zakresu polityki, zwłaszcza za pośrednictwem pakietu „Gotowi na 55”; m.in. dokonała przeglądu unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) i przedłożyła rozporządzenie w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego, w którym wyznaczono państwom członkowskim wiążące roczne limity emisyjne. Również w dziedzinie energii UE wyznaczyła ambitniejsze cele na 2030 r. Tym samym w nadchodzących latach w dziedzinie efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych także widoczne powinny być w UE większe postępy. W kwestii życia na lądzie (cel 15), pomimo faktu, że powierzchnia lądowych obszarów chronionych wzrosła od 2013 r., UE nadal odnotowuje stały spadek liczebności populacji pospolitych gatunków ptaków oraz motyli łąkowych. Dodatkowe wysiłki niezbędne do odwrócenia degradacji ekosystemów przewidziano w unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030, w uruchomionej w tym roku strategii leśnej UE 2030 oraz w unijnej strategii ochrony gleb, w której wyznaczono cel na 2030 r. dotyczący odtwarzania zdegradowanych gruntów i gleb oraz zwalczania pustynnienia. Jeśli chodzi o partnerstwa w związku z realizacją celu 17, tendencja częściowo odzwierciedla skutki cykliczne, a zwłaszcza wzrost długu publicznego wynikający z kryzysu związanego z COVID-19.

Cele zrównoważonego rozwoju od dłuższego czasu są centralnym elementem europejskiego procesu kształtowania polityki, są silnie zakorzenione w traktatach europejskich i uwzględnianie w kluczowych projektach, politykach i inicjatywach sektorowych Komisji Ursuli von der Leyen. Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i jej 17 celów zrównoważonego rozwoju przyjęte przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ) we wrześniu 2015 r. nadały nowy impuls ogólnoświatowym wysiłkom zmierzającym do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. UE w pełni zobowiązała się do realizacji Agendy 2030, jak określono w dokumencie roboczym służb Komisji pt. „Europejski Zielony Ład” oraz w dokumencie roboczym służb Komisji pt. „Realizacja celów zrównoważonego rozwoju ONZ – podejście kompleksowe”.

Dzisiejsza publikacja jest siódmym z serii corocznych sprawozdań monitorujących zainicjowanych przez Eurostat w 2017 r. Sprawozdanie to opiera się na zestawie wskaźników UE dotyczących celów zrównoważonego rozwoju, opracowanym w celu monitorowania postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju w kontekście UE. Celem sprawozdania monitorującego jest przedstawienie obiektywnej oceny tego, czy UE – zgodnie z wybranymi wskaźnikami – poczyniła postępy w realizacji celów zrównoważonego rozwoju w ciągu ostatnich pięciu i 15 lat.

Tendencje wskaźników ocenia się na podstawie ich średniej rocznej stopy wzrostu w ciągu ostatnich pięciu lat. W przypadku 22 wskaźników zawierających ilościowe cele UE ocenia się postępy w realizacji tych celów. Cele te dotyczą głównie zmiany klimatu, różnorodności biologicznej, Europejskiego filaru praw socjalnych, zużycia energii i edukacji. Wszystkie pozostałe wskaźniki ocenia się zgodnie z kierunkiem i prędkością zmian.

Źródło: Komisja Europejska.

Jak co roku, krajowe i europejskie jury wybrały jeden projekt spośród projektów nominowanych do nagrody z każdego kraju UE. 26 krajowych zwycięzców zostało zaproszonych na ceremonię wręczenia nagród 12 maja w Akwizgranie, podczas której ogłoszono trzech zwycięzców na szczeblu europejskim.

Pierwszą nagrodę, w wysokości 7500 euro, otrzymała inicjatywa „AILEM” z Belgii – pierwsza w historii aplikacja językowa dostosowana do uchodźców i osób ubiegających się o azyl, opracowana w konsultacji z nimi. Używa języka do przełamania międzykulturowych nieporozumień między uchodźcami a ich krajem przyjmującym i zawiera przydatne zwroty, historie i gry do nauki języka, a także sposoby nawiązywania kontaktu z innymi użytkownikami. Projekt ma na celu zbliżanie ludzi z różnych środowisk, o różnych doświadczeniach i statusie społecznym.

Drugie miejsce ex aequo zajęły dwa projekty: „Mobilne Muzeum Klimatu” z Litwy oraz „Europejski Korespondent” z Holandii. Oba otrzymają po 3750 euro.

„Mobilne Muzeum Klimatu” (Mobili Klimato muziejaus paroda) zostało założone w maju 2022 r., aby skłonić ludzi do przejścia na przyjazny dla klimatu styl życia. Składa się z czterech mobilnych kontenerów morskich na cztery tematy:

- Zmiana klimatu – przyczyny i skutki

- Zielony Ład UE

- Zrównoważone rolnictwo i zdrowa żywność

- Praktyczne wskazówki dotyczące ograniczania konsumpcji

„Europejski Korespondent” („The European Correspondent"), to założona w 2022 r. inicjatywa zrzeszająca ponad 140 młodych dziennikarzy z całej Europy w celu tworzenia dziennikarstwa europejskiego. Wysyłają e-mailem codzienny newsletter z najistotniejszymi wiadomościami europejskimi, każdego dnia o innym regionie. Badają również, co dzieje się w istotnych kwestiach w różnych krajach europejskich.

Nagroda dla Młodzieży im. Karola Wielkiego, przyznawana wspólnie przez Parlament Europejski i Międzynarodową Fundację Nagrody im. Karola Wielkiego, przeznaczona jest dla inicjatyw młodych ludzi w wieku 16-30 lat, zaangażowanych w projekty promujące europejskie i międzynarodowe porozumienie. Od 2008 r. o nagrodę walczyło łącznie 5000 projektów.

Źródło: Parlament Europejski.

Wczoraj komisarz do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stella Kyriakides oraz sekretarz Departamentu Zdrowia i Usług Społecznych USA Xavier Becerra spotkali się w Brukseli, aby zainicjować Grupę Zadaniową UE-USA ds. Zdrowia. Grupa zadaniowa, mająca na celu rozszerzenie partnerstwa UE-USA w dziedzinie zdrowia, będzie się koncentrować na współpracy obejmującej trzy aspekty: priorytety w dziedzinie chorób nowotworowych, globalne zagrożenia dla zdrowia i wzmocnienie światowej infrastruktury bezpieczeństwa zdrowotnego. Obecnie tworzone są techniczne grupy robocze, które zajmą się tymi priorytetowymi obszarami. Na spotkaniu dyskutowano również na temat Ukrainy – UE i USA potwierdziły swoją solidarność z tym krajem w obliczu rosyjskiej agresji i zobowiązały się do dalszego wspierania Ukrainy tak długo, jak długo będzie to konieczne.

UE i USA mają wspólny priorytet, jakim jest poprawa profilaktyki, wykrywania i leczenia raka u wszystkich ludzi dotkniętych tą chorobą. W tym celu grupa zadaniowa ustanowiła dwie eksperckie grupy robocze zajmujące się nowotworami u dzieci i młodzieży oraz rakiem płuc w ramach europejskiego planu walki z rakiem i amerykańskiego programu „Cancer Moonshot”. Współpraca ta ma na celu usprawnienie wzajemnego uczenia się, wymianę dobrych praktyk i doradztwo w zakresie opracowywania ewentualnych wspólnych inicjatyw, aby poprawić wyniki leczenia nowotworów na całym świecie. Celem jest ustanowienie nowego zorganizowanego dialogu na temat raka, obejmującego zarówno politykę w zakresie nowotworów, jak i współpracę badawczą. Cel ten można osiągnąć poprzez znalezienie wspólnej płaszczyzny między amerykańską inicjatywą „Cancer Moonshot” a europejskim planem walki z rakiem, misją UE w zakresie walki z rakiem oraz amerykańskim planem zwalczania nowotworów.

10 maja odbyło się pierwsze wirtualne spotkanie przewodniczących grup roboczych ds. nowotworów u dzieci i młodzieży oraz raka płuc z UE i USA.

Zacieśnienie współpracy w zakresie globalnych zagrożeń dla zdrowia oraz światowej infrastruktury bezpieczeństwa zdrowotnego

Wczorajsze dyskusje koncentrowały się również na dotychczasowych i nowych zagrożeniach dla zdrowia, takich jak ptasia grypa, choroba marburska czy oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe. Obie strony podkreśliły również, jak ważne jest lepsze zrozumienie warunków po pandemii COVID-19 i ich wpływu na zdrowie, społeczeństwa i gospodarki.

Omówiono również współpracę między Europejskim Urzędem ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia (HERA) i amerykańskiej Administracji ds. Strategicznej Gotowości i Reagowania (ASPR), bezpieczne łańcuchy dostaw oraz programy szczepień. Obie strony podkreśliły, że świat musi się lepiej przygotować do reagowania na przyszłe pandemie, jak wyraźnie pokazała pandemia COVID-19.

Zobowiązaliśmy się do współpracy na rzecz powodzenia porozumienia w sprawie pandemii, które jest obecnie przedmiotem negocjacji na forum WHO, oraz wspólnej wizji uzgodnień, dzięki którym świat będzie zdrowszy, bezpieczniejszy i sprawiedliwszy dla wszystkich ludzi. Obie strony potwierdziły swoje zdecydowane zaangażowanie na rzecz osiągnięcia do maja 2024 r. pomyślnego wyniku negocjacji dotyczących porozumienia w sprawie pandemii i zmian w Międzynarodowych przepisach zdrowotnych. Obie strony zgodziły się, że potrzebne są kompleksowe zobowiązania na rzecz poprawy systemów zapobiegania pandemiom, gotowości i reagowania na nie, które przyniosą wymierne rezultaty w praktyce i zapewnią równe szanse.

Obie strony popierają konkretne działania na rzecz ustanowienia trwałych globalnych mechanizmów dostępu do medycznych środków przeciwdziałania w stanach zagrożenia zdrowia, które będą podstawą zapobiegania pandemiom, gotowości i reagowania na nie. Prace te są ważnym elementem negocjacji dotyczących porozumienia w sprawie pandemii i muszą opierać się na wnioskach wyciągniętych przy okazji obsługi globalnego mechanizmu ACT Akcelerator. Obie strony zauważyły, że ambitne porozumienie jest możliwe, ale będzie wymagało woli politycznej, kreatywności i skupienia się na praktycznych rozwiązaniach.

UE i USA z zadowoleniem obserwują powodzenie, jakim się cieszyło pierwsze zaproszenie do składania wniosków w ramach funduszu pandemicznego, wzywając do rozszerzenia jego bazy darczyńców, tak aby fundusz nadal mógł z powodzeniem pomagać w wypełnianiu luk w systemie zapobiegania i gotowości.

Obie strony podkreśliły, że silne prawa kobiet są podstawowymi wartościami demokracji. Są one osiągnięciem, które należy pielęgnować i z których można być dumnym. UE i USA są nadal zaangażowane w promowanie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie, stawiając czoła szczególnym problemom zdrowotnym, z jakimi borykają się kobiety, oraz wnosząc wymierny wkład w odrobienie strat w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, jak podkreślono w globalnej strategii UE na rzecz zdrowia.

Po oświadczeniu przewodniczącej Ursuli von der Leyen i prezydenta USA Joe Bidena z okazji drugiego światowego szczytu poświęconego COVID-19, Komisja Europejska i Departament Zdrowia i Usług Społecznych USA podpisały ustalenia o zacieśnieniu współpracy w zakresie gotowości i reagowania na zagrożenia dla zdrowia publicznego. Dzięki temu Komisja i USA będą mogły prowadzić współpracę dotyczącą szerokiej gamy zagadnień w celu wspólnego reagowania na sytuacje nadzwyczajne związane ze zdrowiem, co przyczyni się do stworzenia silnej światowej infrastruktury bezpieczeństwa zdrowotnego. Ustalenia transatlantyckie, które podpisano 19 maja w Berlinie, będą koordynowane po stronie UE przez Urząd ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia Komisji Europejskiej (HERA) oraz Dyrekcję Generalną ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności, a po stronie USA – przez Departament Zdrowia i Usług Społecznych.

Po podpisaniu ustaleń o współpracy w październiku 2022 r. odbyło się spotkanie w Waszyngtonie, a w ostatnich miesiącach na wszystkich szczeblach prowadzono regularną wymianę informacji, co doprowadziło do uruchomienia Grupy Zadaniowej UE-USA ds. Zdrowia.

Źródło: Komisja Europejska.

Wczoraj w Brukseli Unia Europejska i Indie spotkały się na pierwszym posiedzeniu ministerialnym Rady UE–Indie ds. Handlu i Technologii (ang. Trade and Technology Council, TTC).

TTC jest najważniejszym forum, które umożliwia tym partnerom współpracę nad pogłębianiem partnerstwa strategicznego w dziedzinie handlu i technologii. Geostrategiczne wyzwania wzmocniły wspólny interes UE i Indii, którym jest zapewnienie bezpieczeństwa, dobrobytu i zrównoważonego rozwoju, w oparciu o wspólne wartości. TTC przyczyni się do rozwoju obustronnej wymiany handlowej między UE i Indiami, której wartość w 2022 r. wyniosła 120 miliardów euro za obrót towarami, co ustanowiło najwyższy wynik w historii. W 2022 r. wartość produktów i usług cyfrowych będących przedmiotem wymiany handlowej wyniosła 17 miliardów euro.

Posiedzeniu ministerialnemu przewodniczyli: po stronie UE wiceprzewodniczący wykonawczy Margrethe Vestager i Valdis Dombrovskis, a po stronie Indii – minister spraw zagranicznych Subrahmanyam Jaishankar, minister handlu i przemysłu Piyush Goyal oraz minister stanu ds. rozwoju umiejętności, przedsiębiorczości oraz elektroniki i technologii informacyjnych Rajeev Chandrasekhar. W posiedzeniu uczestniczyli także wysoki przedstawiciel/wiceprzewodniczący Josep Borrell oraz komisarz ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton.

TTC została powołana przez UE i Indie do pełnienia funkcji platformy koordynacyjnej w sprawach związanych z najważniejszymi wyzwaniami w dziedzinie handlu, zaufanej technologii i bezpieczeństwa. Prace na posiedzeniu ministerialnym Rady odbywały się w trzech grupach roboczych.

Unia Europejska i Indie będą współpracować w obszarze badań i rozwoju informatyki kwantowej i obliczeń wielkiej skali, aby wspólnie zaradzić wyzwaniom takim jak zmiana klimatu i katastrofy naturalne, a także w celu poprawy jakości ochrony zdrowia dzięki wykorzystaniu medycyny spersonalizowanej. Obie strony partnerskie zobowiązały się do kooperacji w zakresie godnej zaufania sztucznej inteligencji i dostosowania swoich polityk w odniesieniu do strategicznego sektora półprzewodników na podstawie protokołu ustaleń stworzonego specjalnie w tym celu. UE oraz Indie podejmą prace na rzecz zlikwidowania luki w umiejętnościach cyfrowych oraz promowania wymiany kompetencji cyfrowych. Podejmą także działania standaryzujące w kwestii sieci 5G, telekomunikacji oraz internetu rzeczy. Wzmocnią interoperacyjność swoich cyfrowych infrastruktur publicznych i będą wspierać bezpieczne i chroniące prywatność rozwiązania na rzecz krajów rozwijających się.

Współpraca w zakresie badań naukowych i innowacji jest postrzegana jako ważne narzędzie uwalniania potencjału, a także wprowadza na rynek nowe, zrównoważone technologie. Celem Unii Europejskiej jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku, a Indie chcą zrealizować ten cel do roku 2070. Aby tego dokonać, obie strony partnerskie będą pobudzać innowacje i zwiększać wysiłki badawcze z uwzględnieniem bezpiecznego i zrównoważonego rozwoju. Zarówno Unia, jak i Indie w centrum swojej kooperacji postawią przede wszystkim kwestie gospodarki ściekami, w tym śmieciami z tworzyw sztucznych oraz odpadami zanieczyszczonymi wodorem; recyklingu baterii do pojazdów elektrycznych oraz wypracowaniu norm w drodze badań przednormalizacyjnych. Współpraca w tych kwestiach powinna także wzmocnić znaczenie start-upów i rolę kształcenia umiejętności i możliwości.

Unia Europejska oraz Indie postanowiły zacieśnić współpracę nad odpornymi łańcuchami wartości, pogłębić starania w celu rozwiązania obustronnych problemów związanych z dostępem do rynku, a także zintensyfikować wymianę informacji o swoich mechanizmach monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Zmierzą się także z zagadnieniami wielostronnej wymiany handlowej, ze szczególnym uwzględnieniem Światowej Organizacji Handlu. Ponadto strony zobowiązały się do większego zaangażowania w środki dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla.

 

Prace w ramach TTC będą postępować równocześnie z trwającymi negocjacjami na temat kompleksowych umów dotyczących handlu, ochrony inwestycji oraz oznaczeń geograficznych, które mają na celu maksymalizację naszego znaczącego – choć w większości niewykorzystanego – potencjału handlowego oraz inwestycyjnego.

Posiedzenia ministerialne Rady ds. Handlu i Technologii będą się odbywać co najmniej raz w roku naprzemiennie w UE i Indiach. Grupy robocze będą spotykać się regularnie w okresach niezajętych przez posiedzenia ministerialne, aby realizować wspomniane priorytety polityczne. Następne posiedzenie ministerialne planowane jest na początek 2024 r. i odbędzie się w Indiach.

Partnerstwo z Indiami to jedna z najważniejszych relacji międzynarodowych w nadchodzącym dziesięcioleciu, a wzmocnienie tego partnerstwa, w tym poprzez Radę ds. Handlu i Technologii, to jedno z najważniejszych zadań.

Unia Europejska i Indie mogą już poszczycić się silną relacją handlową. Unia jest drugim co do wielkości partnerem handlowym Indii – w 2022 r. wartość wymiany handlowej między tymi państwami wyniosła 120 miliardów euro, czyli 10,8% obrotu handlowego Indii ogółem. Indie są dziesiątym największym partnerem handlowym Unii Europejskiej i odpowiadają za 2% handlu towarami w UE ogółem. Wartość handlu usługami między UE a Indiami wyniosła w 2021 r. 40 miliardów euro.

Pierwsze posiedzenie ministerialne poprzedziła inauguracja mająca miejsce 6 lutego 2023 r. oraz oświadczenie przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen i premiera Indii Narendry Modiego wydane 25 kwietnia 2022 r. w Nowym Delhi.

Rada UE–Indie ds. Handlu i Technologii jest pierwszym dwustronnym forum w przypadku Indii i drugim w przypadku UE. W czerwcu 2021 r. Radę ds. Handlu i Technologii powołały Unia Europejska i Stany Zjednoczone. Będzie ona stanowić uzupełnienie partnerstw cyfrowych zawiązanych wcześniej z partnerami azjatyckimi w ramach unijnej strategii współpracy w regionie Indo-Pacyfiku.

Źródło: Komisja Europejska.

Komisja przedstawiła dziś projekt najbardziej ambitnej i kompleksowej reformy unii celnej UE od czasu jej utworzenia w 1968 r.

Wnioski legislacyjne zawierają unikatową w skali światowej wizję opartego na danych systemu celnego UE, który znacznie uprości procesy celne dla firm, zwłaszcza dla najbardziej wiarygodnych przedsiębiorców. W nurcie transformacji cyfrowej reforma ograniczy uciążliwe procedury celne przez zastąpienie tradycyjnych zgłoszeń bardziej inteligentnym, opartym na danych podejściem do nadzoru przywozu. Jednocześnie organy celne będą miały narzędzia i zasoby niezbędne do właściwej oceny i powstrzymania przywozu, który stanowi rzeczywiste zagrożenie dla UE, jej obywateli i gospodarki.

Ogłoszona właśnie reforma jest odpowiedzią na presję, pod jaką działają dziś unijne służby celne, w tym na ogromny wzrost wolumenu handlu, zwłaszcza elektronicznego, szybko rosnącą liczbę norm UE, które należy sprawdzać na granicy, oraz na zmieniające się geopolityczne realia i kryzysy. Dzięki niej ramy celne będą lepiej dostosowane do dzisiejszych standardów ekologicznych i cyfrowych, a jednolity rynek będzie bardziej bezpieczny i konkurencyjny. Reforma upraszcza i racjonalizuje obowiązki sprawozdawcze spoczywające na przedsiębiorcach, na przykład dzięki ograniczeniu czasu potrzebnego na przeprowadzenie procesów przywozowych. Reforma zapewni również pojedynczy unijny interfejs i ułatwi ponowne wykorzystywanie danych. W ten sposób przyczyni się do realizacji celu przewodniczącej von der Leyen, jakim jest zmniejszenie o jedną czwartą obciążenia przedsiębiorców, bez kompromisów w zakresie powiązanych celów politycznych.

Nowy Urząd UE ds. Celnych będzie nadzorował unijne centrum danych celnych, siłę napędową nowego systemu. Z czasem centrum danych zastąpi obecną celną infrastrukturę informatyczną w państwach członkowskich UE, co pozwoli im zaoszczędzić nawet 2 mld euro rocznie na kosztach operacyjnych. Nowy Urząd pomoże również w realizacji lepszego podejścia Unii do zarządzania ryzykiem i kontroli celnych.

W zreformowanej unii celnej UE przedsiębiorstwa, które chcą wprowadzić towary do UE, będą mogły rejestrować wszystkie informacje na temat swoich produktów i łańcuchów dostaw w jednym środowisku internetowym: nowym unijnym centrum danych celnych. Ta nowoczesna technologia pozwoli zestawiać dane dostarczane przez przedsiębiorstwa i – dzięki uczeniu maszynowemu, sztucznej inteligencji i interwencji człowieka – zapewni organom kompleksowy przegląd łańcuchów dostaw i przepływu towarów.

Jeśli chodzi o obowiązki przedsiębiorstw, przy przekazywaniu informacji celnych wystarczy, że będą kontaktować się z jednym portalem, a dla przesyłek wysyłanych wielokrotnie będą musiały przekazywać dane tylko raz. W przypadkach, w których procesy biznesowe i łańcuchy dostaw są całkowicie przejrzyste, najbardziej zaufani przedsiębiorcy (przedsiębiorcy „Trust and Check” – „zaufanie i kontrola”) będą mogli dopuścić swoje towary do obrotu w UE bez żadnej aktywnej interwencji celnej. Kategoria Trust & Check wpisuje się w istniejący już program upoważnionych przedsiębiorców (AEO) dla zaufanych przedsiębiorców.

Jest to pierwsze tego rodzaju partnerstwo z przedsiębiorstwami na świecie. To nowe, potężne narzędzie wspiera unijne przedsiębiorstwa, handel i otwartą strategiczną autonomię UE. Unijne centrum danych celnych umożliwi przywóz towarów do UE przy minimalnej interwencji organów celnych, bez kompromisów w zakresie wymogów bezpieczeństwa, ochrony lub zwalczania nadużyć finansowych.

Zgodnie z przedstawionymi wnioskami legislacyjnymi w 2028 r. centrum danych zostanie otwarte dla przesyłek w handlu elektronicznym, a od 2032 r. będzie dostępne dla pozostałych importerów (na zasadzie dobrowolności), co przyniesie natychmiastowe korzyści i uproszczenia. Przedsiębiorcy „Trust & Check” (zaufanie i kontrola) będą również mogli rozliczać cały przywóz z organami celnymi państwa członkowskiego, w którym mają siedzibę, bez względu na to, gdzie towary są wprowadzane na obszar UE. O ewentualnym rozszerzeniu tej opcji na wszystkich przedsiębiorców zdecyduje przegląd w 2035 r., w związku z przewidywanym obowiązkowym stosowaniem centrum od 2038 r.

Proponowany nowy system da organom celnym kompleksowy ogląd łańcuchów dostaw i procesów produkcyjnych towarów wprowadzanych do UE. Wszystkie państwa członkowskie będą miały dostęp do danych w czasie rzeczywistym i będą mogły gromadzić informacje, aby szybciej, spójniej i skuteczniej reagować na zagrożenia.

Dane będą analizowane i monitorowane z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, która będzie również przewidywać problemy, jeszcze zanim towary zaczną swoją podróż do UE. Dzięki temu organy celne UE będą koncentrować swoje wysiłki i zasoby tam, gdzie są one najbardziej potrzebne: powstrzymywanie wprowadzania do Unii niebezpiecznych lub nielegalnych towarów oraz utrzymanie w mocy coraz większej liczby przepisów UE zakazujących przywozu niektórych towarów sprzecznych ze wspólnymi wartościami UE, jak np. w obszarze zmiany klimatu, wylesiania lub pracy przymusowej. Przyczyni się to również do zapewnienia właściwego poboru ceł i podatków, z korzyścią dla budżetów krajowych i unijnego.

Aby pomóc państwom członkowskim w priorytetowym traktowaniu właściwych zagrożeń oraz koordynowaniu kontroli i inspekcji – zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych – nowy Urząd UE ds. Celnych pomoże gromadzić i oceniać informacje i wiedzę fachową na szczeblu UE, wykorzystując dane dostarczane przez unijne centrum danych celnych. Nowy system znacznie poprawi współpracę między organami celnymi oraz organami nadzoru rynku i organami ścigania na szczeblu unijnym i krajowym, w tym poprzez wymianę informacji za pośrednictwem centrum danych celnych.

Ogłoszona dziś reforma przewiduje kluczową rolę platform internetowych w zapewnianiu, by towary sprzedawane przez internet do UE spełniały wszystkie obowiązki celne. Jest to znaczne odejście od obecnego systemu celnego, w którym odpowiedzialność ta spoczywa na konsumentach i przewoźnikach. Platformy będą dbały o to, aby należności celne i VAT były płacone przy zakupie, tak aby konsumenci w momencie odbierania paczki nie byli zaskakiwani ukrytymi opłatami lub nieoczekiwanymi formalnościami. W sytuacji gdy platformy internetowe są oficjalnymi importerami, unijni konsumenci mogą mieć pewność, że wszystkie cła zostały uiszczone, a ich zakupy są bezpieczne i zgodne z unijnymi normami w zakresie ochrony środowiska, bezpieczeństwa i etyki.

Jednocześnie reforma znosi obecnie obowiązujący przepis, zgodnie z którym towary o wartości poniżej 150 euro są zwolnione z cła, co jest często wykorzystywane przez oszustów. Nawet 65 proc. paczek przywożonych do Unii ma zaniżoną wartość, aby uniknąć przywozowych należności celnych.

Reforma upraszcza również obliczanie należności celnych w odniesieniu do najpowszechniejszych towarów o niskiej wartości kupowanych poza UE, zastępując tysiące możliwych kategorii należności celnych zaledwie czterema. Dzięki temu znacznie łatwiej będzie obliczać należności celne za małe paczki, co pomoże platformom i organom celnym lepiej zarządzać ogromną liczbą zakupów internetowych przywożonych co roku do UE. Wyeliminuje to również możliwość nadużyć finansowych. Oczekuje się, że nowy, dostosowany do potrzeb system handlu elektronicznego przyniesie dodatkowe dochody z ceł w wysokości 1 mld euro rocznie.

Reforma jest spełnieniem obietnicy przewodniczącej Ursuli von der Leyen dotyczącej wprowadzenia unii celnej na kolejny poziom i opiera się w szczególności na zaleceniach grupy ekspertów ds. przyszłości służb celnych z 2022 r. 

 Wnioski ustawodawcze zostaną teraz przekazane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej do zatwierdzenia oraz Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu do konsultacji.

Źródło: Komisja Europejska.

Zgodnie z unijnymi zasadami pomocy państwa Komisja Europejska zatwierdziła polski program o wartości 1,3 mld euro, który wspomoże producentów rolnych w opłacaniu składek z tytułu ubezpieczeń niektórych upraw i gatunków zwierząt gospodarskich na wypadek szkód. Środek przyczynia się do osiągnięcia celów wspólnej polityki rolnej, ponieważ pomaga w utrzymaniu stabilnych dochodów producentów rolnych.

 

Polska powiadomiła Komisję o swoich planach przyjęcia programu o wartości około 1,3 mld euro (6 mld złotych) mającego zapewnić ubezpieczenie niektórych upraw i gatunków zwierząt gospodarskich od szkód, które powstały na skutek określonych niekorzystnych zjawisk klimatycznych, takich jak huragany, powodzie, osuwiska i lawiny.

 

Program jest otwarty dla małych, średnich i dużych przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie podstawowej produkcji rolnej w Polsce, które ubezpieczają się w towarzystwach ubezpieczeniowych wyznaczonych przez polskie władze w drodze otwartego przetargu. Kwalifikujący się beneficjenci są uprawnieni do otrzymania pomocy wynoszącej do 65 proc. wysokości składek ubezpieczeniowych, pod warunkiem że nie przekraczają one określonych progów.

 

Konkretnie w przypadku suszy w polskim programie przewidziano krajowy mechanizm reasekuracji, w ramach którego państwo pokryje część odszkodowań, które zakłady ubezpieczeń musiałyby wypłacić producentom rolnym.

 

Program będzie realizowany do 31 grudnia 2027 r.

 

Komisja oceniła program na podstawie unijnych zasad pomocy państwa, w szczególności art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”), i wytycznych w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich z 2023 r.

 

Komisja stwierdziła, że:

 

    środek przyczynia się do utrzymania stabilnych dochodów producentów rolnych, a tym samym do realizacji ogólnych celów wspólnej polityki rolnej, jakimi są wspieranie inteligentnego, konkurencyjnego, odpornego i zróżnicowanego sektora rolnego oraz zapewnienie długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego;

    program jest konieczny i odpowiedni, aby usunąć niedoskonałość rynku polegającą na wysokich cenach polis ubezpieczeniowych, przez które producenci rolni nie byliby skłonni nabywać takich ubezpieczeń bez dotacji pokrywających część składki. Ponadto krajowy mechanizm reasekuracji na wypadek suszy jest konieczny, ponieważ bez niego zakłady ubezpieczeń mogłyby nie być skłonne oferować ubezpieczenia od suszy;

    środek jest proporcjonalny, ponieważ ogranicza się do minimum niezbędnego do osiągnięcia celu. Ponadto jego pozytywne skutki przeważają nad wszelkimi potencjalnymi zakłóceniami konkurencji i wymiany handlowej w UE.

 

W związku z tym Komisja zatwierdziła polski program pomocy na podstawie unijnych zasad pomocy państwa.

 

W grudniu 2022 r. Komisja Europejska przyjęła zmienione zasady pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym. Zmienione przepisy dostosowują pomoc państwa do strategicznych priorytetów UE, w szczególności wspólnej polityki rolnej (WPR), wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb) oraz Europejskiego Zielonego Ładu. W zmienionych wytycznych dotyczących rolnictwa wprowadzono następujące najważniejsze zmiany: (i) nową uproszczoną procedurę zatwierdzania pomocy państwa dla środków współfinansowanych w ramach wspólnej polityki rolnej; (ii) rozszerzony zakres środków ukierunkowanych na choroby zwierząt i agrofagi roślin, co umożliwia przyznawanie pomocy w przypadku wystąpienia nowych chorób zwierząt i pojawienia się nowych inwazyjnych gatunków obcych; (iii) nowe zachęty dla rolników do zobowiązania się do wprowadzenia systemów, w ramach których przestrzegają oni surowszych norm środowiskowych niż wymaga tego prawo.

 

W przypadku podstawowej produkcji rolnej wytyczne dotyczące rolnictwa dopuszczają pomoc na pokrycie składek ubezpieczeniowych od szkód spowodowanych przez niektóre czynniki, w tym klęski żywiołowe lub zdarzenia nadzwyczajne, choroby zwierząt, agrofagi roślin i inwazyjne gatunki obce, wywóz i zniszczenie padłych zwierząt gospodarskich oraz od szkód spowodowanych przez zwierzęta chronione, jak również przez inne niekorzystne zjawiska klimatyczne. Pomoc może również obejmować szkody spowodowane incydentem środowiskowym, pod warunkiem że jego wystąpienie zostało formalnie uznane przez właściwy organ danego państwa członkowskiego. Systemy reasekuracji również kwalifikują się do objęcia tą kategorią pomocy i są analizowane indywidualnie.

 

Wersja jawna decyzji zostanie udostępniona pod numerem sprawy SA.107026 w rejestrze pomocy państwa na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji po wyjaśnieniu wszelkich kwestii związanych z poufnością. Wykaz nowych decyzji dotyczących pomocy państwa opublikowanych w internecie i Dzienniku Urzędowym zamieszczany jest w cotygodniowym biuletynie internetowym dotyczącym konkurencji.

 

Źródło: Komisja Europejska.