Aktualności

W ostatnich latach świat staje się coraz bardziej niespokojnym i skomplikowanym miejscem, w którym zmiany zachodzą w szybkim tempie. To tworzy zarówno możliwości, jak i wyzwania. W ciągu najbliższych pięciu lat UE może wzmocnić i wzmocni swoją rolę w tym ewoluującym środowisku. Będziemy działać wspólnie, w sposób zdecydowany i ukierunkowany, opierając się na naszych wartościach i mocnych stronach naszego europejskiego modelu. To jedyny skuteczny sposób, aby wpływać na kształt świata w przyszłości, promować interesy naszych obywateli, przedsiębiorstw i społeczeństw oraz chronić nasz styl życia.

Niniejszy program strategiczny określa ogólne ramy i kierunek naszych działań. Ma on przedstawiać wytyczne dla prac unijnych instytucji w ciągu najbliższych pięciu lat. Koncentruje się na czterech głównych priorytetach:

W ostatniej części program opisuje sposoby realizacji tych priorytetów.

Ochrona obywateli i swobód

Europa musi być miejscem, w którym ludzie czują się wolni i bezpieczni. UE musi bronić podstawowych praw i swobód przysługujących jej obywatelom zgodnie z Traktatami oraz chronić ich przed istniejącymi i pojawiającymi się zagrożeniami.

Wspólne wartości leżące u podstaw naszych modeli demokratyczno-społecznych są fundamentem wolności, bezpieczeństwa i dobrobytu w Europie. Praworządność, która odgrywa zasadniczą rolę we wszystkich naszych demokracjach, jest kluczową gwarancją, że wartości te są dobrze chronione; musi być w pełni przestrzegana przez wszystkie państwa członkowskie i przez UE.

Musimy zapewnić integralność naszego terytorium. Musimy wiedzieć, kto wjeżdża na terytorium UE, i sami decydować o tym, kogo na nie wpuścić. Skuteczna kontrola granic zewnętrznych jest absolutnie niezbędnym warunkiem zagwarantowania bezpieczeństwa, utrzymania porządku publicznego i zapewnienia należytego funkcjonowania polityk UE, zgodnie z naszymi zasadami i wartościami.

Jesteśmy zdecydowani dalej rozwijać w pełni funkcjonującą, kompleksową politykę migracyjną. Będziemy kontynuować i pogłębiać naszą współpracę z krajami pochodzenia i krajami tranzytu w celu zwalczania nielegalnej migracji i handlu ludźmi oraz w celu zapewnienia skutecznych powrotów. Jeśli chodzi o wymiar wewnętrzny, musimy znaleźć porozumienie w sprawie skutecznej polityki migracyjnej i azylowej. Należy wypracować konsensus w sprawie rozporządzenia dublińskiego, tak aby zreformować je w sposób zapewniający równowagę między odpowiedzialnością a solidarnością, uwzględniając osoby sprowadzone na ląd w wyniku operacji poszukiwawczo-ratowniczych.

Podejmiemy niezbędne kroki, aby zapewnić należyte funkcjonowanie strefy Schengen.

Nasze działania oprzemy na coraz bardziej zdecydowanej walce z terroryzmem i przestępczością transgraniczną, zacieśniając współpracę i usprawniając wymianę informacji oraz dalej rozwijając nasze wspólne instrumenty.

Zwiększymy odporność UE zarówno na klęski żywiołowe, jak i na katastrofy spowodowane przez człowieka. W tym kontekście kluczowe znaczenie ma aktywna solidarność i łączenie zasobów.

Musimy chronić nasze społeczeństwa przed złośliwymi działaniami w cyberprzestrzeni, zagrożeniami hybrydowymi i dezinformacją, za którymi stoją wrogie podmioty państwowe lub niepaństwowe. Reagowanie na takie zagrożenia wymaga zastosowania kompleksowego podejścia przewidującego ściślejszą współpracę, lepszą koordynację, większe zasoby i większe zdolności w zakresie technologii.

Rozwijanie naszej bazy gospodarczej: europejski model na przyszłość

Silna baza gospodarcza ma zasadnicze znaczenie dla konkurencyjności i dobrobytu Europy, dla roli, jaką Europa odgrywa na arenie światowej, oraz dla tworzenia miejsc pracy. Zważywszy że wyzwania w zakresie technologii, bezpieczeństwa i zrównoważoności kształtują na nowo scenę światową, musimy oprzeć długoterminowy, zrównoważony i inkluzywny wzrost na odnowionych podstawach oraz wzmocnić spójność w UE. Wymaga to zapewnienia pozytywnej konwergencji naszych gospodarek i zmierzenia się z wyzwaniami demograficznymi.

Musimy zadbać o to, by euro zapewniało korzyści naszym obywatelom i by pozostało odporną walutą – w tym celu musimy pogłębić unię gospodarczą i walutową we wszystkich jej wymiarach, ukończyć budowę unii bankowej i unii rynków kapitałowych oraz wzmocnić międzynarodową rolę euro.

Aby nasz wpływ był jak największy, potrzebujemy bardziej zintegrowanego podejścia łączącego wszystkie odpowiednie polityki i wymiary: pogłębianie i wzmacnianie jednolitego rynku wraz z jego czterema wolnościami, opracowanie strategii przemysłowej na miarę przyszłości, stawianie czoła rewolucji cyfrowej oraz zapewnienie sprawiedliwego i skutecznego opodatkowania.

W tym względzie jednym z kluczowych atutów jest jednolity rynek we wszystkich jego wymiarach. UE nie może sobie pozwolić na niewykorzystanie potencjału rynku, który obejmuje pół miliarda mieszkańców, zwłaszcza potencjału w dziedzinie usług. Nie można powoływać się na przejściowe problemy jako na argument przeciwko długoterminowej strategii, która jest śmiała, całościowa i dalekowzroczna. Strategii tej powinna towarzyszyć bardziej zdecydowana, bardziej kompleksowa i lepiej skoordynowana polityka przemysłowa. UE potrzebuje obydwu, i to pilnie.

W ciągu kilku najbliższych lat transformacja cyfrowa jeszcze bardziej przyspieszy, co będzie miało dalekosiężne skutki. Musimy zapewnić, by Europa była cyfrowo samowystarczalna i by w należytym stopniu skorzystała na tej transformacji. Nasza polityka musi być ukształtowana w taki sposób, by ucieleśniała nasze wartości społeczne, promowała inkluzywność i by pozostawała zgodna z naszym stylem życia. W tym celu UE musi pracować nad wszystkimi aspektami rewolucji cyfrowej i sztucznej inteligencji: infrastrukturą, konektywnością, usługami, danymi, uregulowaniami i inwestycjami. Podejmowanym działaniom musi towarzyszyć rozwój gospodarki usługowej i upowszechnianie usług cyfrowych.

Jednocześnie musimy zwiększyć inwestycje w umiejętności i edukację osób, w większym stopniu wspierać przedsiębiorczość i innowacje oraz zintensyfikować wysiłki w obszarze badań naukowych, w szczególności poprzez przeciwdziałanie fragmentaryzacji badań, rozwoju i innowacji w Europie. Inwestowanie w naszą przyszłość oznacza również promowanie i wspieranie inwestycji publicznych i prywatnych, w tym inwestycji w infrastrukturę, które pomogą finansować wzrost naszej gospodarki i naszych przedsiębiorstw, w tym MŚP.

W świecie, w którym coraz częściej kwestionowane są wspólne zasady i normy, kwestią o zasadniczym znaczeniu będzie promowanie równych warunków działania, w tym w dziedzinie handlu. Oznacza to zapewnienie uczciwej konkurencji w UE i na scenie światowej, promowanie dostępu do rynku, zwalczanie nieuczciwych praktyk, środków eksterytorialnych i zagrożeń dla bezpieczeństwa pochodzących z państw trzecich oraz ochronę naszych strategicznych łańcuchów dostaw. Będziemy nadal uaktualniać nasze europejskie ramy konkurencyjności, by dostosować je do rozwoju technologicznego i zmian na światowym rynku.

Budowanie neutralnej klimatycznie, ekologicznej, sprawiedliwej i socjalnej Europy

Europa potrzebuje inkluzywnych i zrównoważonych rozwiązań otwartych na zmiany wynikające z transformacji ekologicznej, rozwoju technologicznego i globalizacji, a jednocześnie zapewniających, by nikt nie był pozostawiony samemu sobie.

Zważywszy że skutki zmiany klimatu stają coraz bardziej widoczne i powszechne, musimy pilnie zintensyfikować nasze działania, żeby zaradzić temu zjawisku, które zagraża naszemu istnieniu. UE może i musi dać dobry przykład, angażując się w głęboką transformację swojej gospodarki i swojego społeczeństwa, tak by doprowadzić do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Działania będą musiały być prowadzone w sposób, który uwzględnia uwarunkowania krajowe i który jest sprawiedliwy społecznie.

Transformacja związana z klimatem da nam faktyczną szansę na modernizację i jednocześnie na objęcie pozycji lidera ekologicznej gospodarki. Nasze polityki powinny być spójne z porozumieniem paryskim. UE nie może działać w pojedynkę: wszystkie kraje powinny podejmować dalsze kroki i intensyfikować działania na rzecz klimatu.

Powodzenie transformacji ekologicznej będzie zależeć od znaczącego zmobilizowania inwestycji prywatnych i publicznych, od istnienia skutecznej gospodarki o obiegu zamkniętym, a także od zintegrowanego, obejmującego połączenia międzysystemowe i należycie funkcjonującego europejskiego rynku energii, który zapewni zrównoważoną, bezpieczną i przystępną cenowo energię, przy pełnym poszanowaniu prawa państw członkowskich do decydowania o swoim koszyku energetycznym. UE przyspieszy proces przechodzenia na odnawialne źródła energii, zwiększy efektywność energetyczną, ograniczy uzależnienie od źródeł zewnętrznych, zdywersyfikuje swoje źródła dostaw i zainwestuje w przyszłościowe rozwiązania w zakresie mobilności.

Jednocześnie musimy nadal poprawiać stan naszego środowiska w miastach i na wsi, podnosić jakość powietrza i wody oraz promować zrównoważone rolnictwo, które ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i wspierania produkcji wysokiej jakości. Będziemy przewodzić działaniom na rzecz zwalczania utraty różnorodności biologicznej i na rzecz ochrony systemów środowiskowych, w tym oceanów.

Zmiana prowadząca do bardziej ekologicznej, sprawiedliwszej i bardziej inkluzywnej przyszłości będzie wiązać się z przejściowymi kosztami i wyzwaniami. Z tego powodu tak ważne jest trzymanie ręki na pulsie i zapewnienie pomocy społecznościom i jednostkom w dostosowaniu się do nowego świata.

 

Wymaga to zwrócenia szczególnej uwagi na kwestie społeczne. Europejski filar praw socjalnych powinien zostać wdrożony na szczeblu UE i na szczeblu państw członkowskich, z należytym uwzględnieniem odnośnych kompetencji. Nierówności, które dotykają w szczególności ludzi młodych, stanowią duże ryzyko polityczne, społeczne i ekonomiczne; pogłębiają się podziały międzypokoleniowe, terytorialne i edukacyjne i pojawiają się nowe formy wykluczenia. Naszym obowiązkiem jest zapewnienie szans dla wszystkich. Musimy zrobić więcej, aby zapewnić równość kobiet i mężczyzn, a także prawa i równe szanse dla wszystkich. Jest to zarówno imperatyw społeczny, jak i atut gospodarczy.

Odpowiednia ochrona socjalna, inkluzywne rynki pracy i promowanie spójności – podobnie jak wysoki poziom ochrony konsumentów i norm żywnościowych oraz łatwy dostęp do opieki zdrowotnej – pomogą Europie zachować jej styl życia.

Będziemy inwestować w kulturę i nasze dziedzictwo kulturowe, które stanowią podstawę naszej europejskiej tożsamości.

Promowanie europejskich interesów i wartości na świecie

W świecie rosnącej niepewności, złożoności i zmian UE powinna kontynuować strategiczny kurs działań i zwiększać swoją zdolność do niezależnego działania, aby chronić swoje interesy, zachować swoje wartości i styl życia oraz pomóc kształtować przyszłość świata.

UE pozostanie siłą napędową multilateralizmu i międzynarodowego ładu opartego na globalnych zasadach, zapewniając otwartość i sprawiedliwość oraz niezbędne reformy. Będzie wspierać ONZ i najważniejsze organizacje wielostronne.

UE będzie wykorzystywać swój wpływ, aby przewodzić działaniom podejmowanym w odpowiedzi na globalne wyzwania, wytyczając kierunek walki ze zmianą klimatu, promując zrównoważony rozwój i wdrażając agendę 2030 oraz prowadząc z krajami partnerskimi współpracę w zakresie migracji.

UE będzie promować swój własny wyjątkowy model współpracy jako inspirację dla innych. Będzie podtrzymywać europejską perspektywę dla tych państw europejskich, które są w stanie i chcą się do nas przyłączyć. Będzie kontynuować ambitną politykę sąsiedztwa. Będzie rozwijać szeroko zakrojone partnerstwo z Afryką. Wraz z globalnymi partnerami podzielającymi nasze wartości UE będzie nadal działać na rzecz pokoju i stabilności na świecie oraz promować demokrację i prawa człowieka.

Jednak aby móc lepiej bronić swoich interesów i wartości oraz aby pomóc w kształtowaniu nowego globalnego otoczenia, UE musi być bardziej stanowcza i skuteczna. Oznacza to, że musimy być bardziej zjednoczeni, przedstawiając nasze stanowiska, oraz że musimy wywierać wpływy w sposób bardziej zdecydowany i skuteczny. Oznacza to również konieczność udostępniania większych zasobów i lepsze wykorzystywanie tych, którymi już dysponujemy. I wreszcie oznacza to nadawanie wyraźniejszego priorytetu europejskim interesom w zakresie gospodarki, polityki i bezpieczeństwa, z wykorzystaniem w tym celu wszystkich naszych polityk.

Ambitna i solidna polityka handlowa, zapewniająca uczciwą konkurencję, wzajemność i obopólne korzyści, jest w tym kontekście jednym z zasadniczych elementów, zarówno na szczeblu wielostronnym w ramach zreformowanej WTO, jak i w stosunkach dwustronnych między UE i jej partnerami.

Dwie unijne polityki, WPZiB i WPBiO, muszą być stosowane w bardziej elastyczny i aktywny sposób oraz muszą być silniej powiązane z innymi aspektami stosunków zewnętrznych. UE musi także wziąć na siebie większą odpowiedzialność za swoje własne bezpieczeństwo i obronę, w szczególności poprzez zwiększanie inwestycji w obronność, rozwój zdolności i zapewnienie gotowości operacyjnej; będzie ściśle współpracować z NATO, przy pełnym poszanowaniu zasad określonych w Traktatach i przez Radę Europejską, w tym zasad inkluzywności, wzajemności i autonomii decyzyjnej UE.

Jednym z zasadniczych elementów solidnej polityki zagranicznej muszą być stosunki z partnerami strategicznymi, w tym naszymi partnerami transatlantyckimi, i ze wschodzącymi mocarstwami. W tym celu potrzeba o wiele więcej synergii między działaniami na szczeblu UE a działaniami na szczeblu dwustronnym. UE może współpracować z innymi globalnymi mocarstwami na równych zasadach tylko wtedy, gdy nie stosuje fragmentarycznego podejścia i prezentuje jednolity front, korzystając ze swoich zasobów i z zasobów państw członkowskich.

Realizacja naszych priorytetów

UE musi w zintegrowany sposób stawiać czoła wyzwaniom wewnętrznym i zewnętrznym. Aby działania zewnętrzne były skuteczne, potrzebujemy silnej wewnętrznej bazy gospodarczej.

Nasze instytucje muszą koncentrować się na tym, co jest naprawdę ważne. Zgodnie z zasadami pomocniczości i proporcjonalności UE musi działać na dużą skalę w sprawach ważnych, a na małą – w sprawach mniej istotnych. Musi pozostawić podmiotom gospodarczym i społecznym przestrzeń do rozwoju, tworzenia i innowacyjności. Kwestią o dużym znaczeniu będzie to, byśmy byli bliżej obywateli, społeczeństwa obywatelskiego i partnerów społecznych, a także podmiotów regionalnych i lokalnych.

Nasze instytucje będą pracować zgodnie z duchem i literą Traktatów. Będą przestrzegać zasad demokracji, praworządności, przejrzystości i równości między obywatelami i między państwami członkowskimi. Dobre rządy zależą również od konsekwentnego wdrażania i egzekwowania uzgodnionych polityk i zasad, które należy ściśle monitorować.

Każda instytucja powinna przyjrzeć się swoim metodom pracy i zastanowić się nad tym, w jaki sposób może najlepiej wypełniać rolę przypisaną jej Traktatami.

UE musi zapewnić sobie środki na miarę swoich ambicji, umożliwiające osiąganie założonych celów i realizowanie przyjętych polityk.

Instytucje i państwa członkowskie muszą pracować ramię w ramię i wykorzystywać swoje znaczące zasoby w ramach wspólnych wysiłków. Umiejętności podmiotów regionalnych i lokalnych powinny być wykorzystywane do realizacji działań ogólnych.

Niniejszy program strategiczny stanowi pierwszy etap procesu, który będzie rozwijany przez unijne instytucje i państwa członkowskie. Rada Europejska będzie uważnie śledzić wdrażanie przedmiotowych priorytetów i w razie konieczności określi dalsze ogólne kierunki i priorytety polityczne.

 

Więcej informacji:

Nowy program strategiczny: zobacz 
Aktualności Rady: zobacz 

Źródło: Komunikat prasowy Rady, www.consilium.europa.eu