Wspólne oświadczenie Komisji Europejskiej i Wysokiej Przedstawiciel z okazji przypadającego na 25 listopada Międzynarodowego Dnia przeciw Przemocy wobec Kobiet.
Z okazji przypadającego na 25 listopada Międzynarodowego Dnia przeciw Przemocy wobec Kobiet Komisja Europejska i wysoka przedstawiciel Federica Mogherini wydały następujące oświadczenie:
Przemoc wobec kobiet i dziewcząt jest przemocą wobec całej ludzkości i nie powinna mieć miejsca ani w Europie, ani nigdzie indziej na świecie. Mimo naszych wysiłków wszyscy wiemy, że daleko nam jeszcze do przezwyciężenia tego problemu.
Do przemocy wobec kobiet dochodzi wszędzie – kobiety nigdzie nie mogą czuć się bezpieczne, nawet w domu. Wręcz przeciwnie – kobiety padają ofiarą przemocy w domu i w miejscu pracy, w szkołach i na uczelniach wyższych, na ulicy, podczas wysiedleń i migracji, jak również coraz częściej w Internecie w wyniku cyberprzemocy i mowy nienawiści.
Skala problemu jest nadal alarmująca. Jedna trzecia kobiet w Europie doświadczyła przemocy fizycznej i/lub przemocy seksualnej. W UE niemal wszystkie ofiary handlu ludźmi w celu wykorzystywania seksualnego stanowią kobiety i dziewczęta.
W krajach rozwijających się co trzecia dziewczynka wychodzi za mąż przed ukończeniem 18. roku życia. Co najmniej 200 mln kobiet i dziewcząt zostało poddanych okaleczaniu żeńskich narządów płciowych, które praktykuje się nadal w około 30 krajach.
Na UE i wspólnocie międzynarodowej spoczywa odpowiedzialność podejmowania wysiłków na rzecz zapobiegania wszelkim aktom przemocy wobec kobiet i dziewcząt, ich stanowczego odrzucania i potępiania.
Do naszych obowiązków należą również wsparcie i ochrona ofiar oraz stworzenie bezpiecznych warunków do zgłaszania przestępstw, jakie wobec nich popełniono.
UE zobowiązuje się do nieustającej i niestrudzonej pracy z naszymi partnerami na rzecz wzmocnienia ram prawnych i instytucji, wspierania rozwoju i edukacji, poprawy jakości usług dla osób, które doświadczyły przemocy, przeciwdziałania podstawowym przyczynom przemocy oraz propagowania wzmocnienia pozycji kobiet.
Jednak położenie kresu przemocy wobec kobiet i dziewcząt wymaga zdecydowanego zaangażowania nie tylko na szczeblu instytucjonalnym. Nie obejdzie się bez szerokiego zaangażowania organizacji międzynarodowych, organizacji pozarządowych oraz ogółu społeczeństwa obywatelskiego. I co najważniejsze – bez udziału mężczyzn.
Nasz cel jest zatem jasny: wyeliminować przemoc wobec kobiet i dziewcząt. UE będzie stać na czele międzynarodowej mobilizacji na rzecz obrony praw każdej kobiety i każdej dziewczynki do życia w wolności i w bezpieczeństwie. Podejmując działania, kształtujemy naszą przyszłość i teraźniejszość, ponieważ kobiety stanowią filar sprawiedliwych, otwartych, rozwiniętych i demokratycznych społeczeństw. Nic nie powinno pozbawiać ich prawa do swobodnego i bezpiecznego odgrywania swoich ról.
Unia Europejska wprowadziła istotne środki w celu wyeliminowania przemocy wobec kobiet i dziewcząt, m.in.:
- uchwaliła unijną dyrektywę o prawach ofiar, która zapewnia rozszerzone i wzmocnione prawa ofiarom przestępstw oraz specjalistyczne wsparcie ofiarom przemocy seksualnej lub przemocy ze względu na płeć;
- za pośrednictwem Komisji Europejskiej rozpoczęła proces finalizacji przystąpienia UE do tzw. konwencji stambulskiej, czyli Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej;
- oraz ustanowiła program „Prawa, równość i obywatelstwo”, który pozwala zwalczać przemoc wobec kobiet i dzieci poprzez finansowanie oddolnych projektów ukierunkowanych na zapobieganie przemocy ze względu na płeć, wspieranie ofiar oraz kobiet i dziewcząt narażonych na przemoc, szkolenie specjalistów i budowanie zdolności służb.
UE również walczy z przemocą wobec kobiet poza granicami UE, m.in.:
- w ciągu dwóch ostatnich lat UE udzieliła wsparcia ponad 1,5 mln kobiet i dziewcząt poprzez świadczenie usług ochrony i opieki związanych z okaleczaniem żeńskich narządów płciowych. Działania o charakterze zapobiegawczym przynoszą pozytywne skutki: około 3 tys. społeczności, reprezentujących 8,5 mln osób, ogłosiło publicznie, że porzuca tę praktykę;
- UE podjęła szereg inicjatyw w kwestii małżeństw dziecięcych, mających na celu zmianę postaw i praktyk w zakresie praw dziewcząt. Zasięg tych inicjatyw objął ponad 1,6 mln osób.
Kontekst
Przemoc wobec kobiet i dziewcząt jest powszechnym i druzgocącym przykładem naruszania praw człowieka, do którego dochodzi na całym świecie. Zgodnie z szacunkami Światowej Organizacji Zdrowia jedna trzecia kobiet i dziewcząt na świecie doświadcza przemocy na którymś etapie swojego życia. Jednak przytoczone dane liczbowe mogą stanowić jedynie wierzchołek góry lodowej, ponieważ milczenie, napiętnowanie i wstyd związane z tym rodzajem przemocy sprawiają, że ofiary nie zgłaszają większości przypadków przemocy. W związku z tym wielu sprawców przemocy pozostaje bezkarnych.
Poza wspomnianymi inicjatywami UE wprowadziła dyrektywę o prawach ofiar, która zapewnia ofiarom wszystkich przestępstw rozszerzone i wzmocnione prawa. Zgodnie z przepisami tej dyrektywy najbardziej bezbronne ofiary, takie jak ofiary przemocy seksualnej, ofiary przemocy ze względu na płeć czy ofiary przemocy w rodzinie i w bliskich związkach, mają zapewniony dostęp do specjalistycznych usług wsparcia. Usługi te obejmują dostęp do schronisk dla ofiar potrzebujących bezpiecznego miejsca oraz ukierunkowane i zintegrowane wsparcie, w tym pomoc i doradztwo w związku z traumatycznymi przeżyciami. Komisja Europejska uważnie śledzi proces wdrażania tej dyrektywy w państwach członkowskich i podejmuje działania przeciwko tym krajom, które nie dokonały pełnej lub prawidłowej transpozycji przepisów unijnych.
Ponadto UE uznaje handel ludźmi za przemoc wobec kobiet i dziewcząt. W tym obszarze podejmowane są kluczowe działania w kontekście unijnych ram prawnych i politycznych na mocy horyzontalnego mandatu unijnego koordynatora ds. zwalczania handlu ludźmi (Przegląd działań UE na rzecz zwalczania handlu ludźmi w latach 2012-2016 i 2017-2018).
Co więcej Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) opublikuje wkrótce nowe wskazówki dotyczące oceny ryzyka dla policji, których celem jest zapewnienie lepszej współpracy między organami ścigania a sektorem zdrowia, aby zapobiegać powtarzającym się aktom przemocy domowej i ratować ludzkie życie.
Priorytetem Komisji Europejskiej w ramach jej działań zewnętrznych jest sfinalizowanie przystąpienia UE do Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, która stanowi pierwszy instrument w Europie ustanawiający prawnie wiążące normy służące zapobieganiu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, ochronie ofiar oraz karaniu sprawców przemocy. Do obowiązków poszczególnych państw należy kompleksowe rozwiązanie problemu tego rodzaju przemocy we wszelkich jej postaciach oraz podjęcie niezbędnych środków w zakresie zapobiegania, ochrony i ścigania. UE we współpracy z Organizacją Narodów Zjednoczonych uruchomiła inicjatywę „Spotlight” – globalną, wieloletnią inicjatywę, której celem jest wyeliminowanie wszelkich form przemocy wobec kobiet i dziewcząt. Dzięki bezprecedensowej inwestycji początkowej w wysokości 500 mln euro chronimy i oddajemy głos tym kobietom i dziewczętom, które były zmuszane do milczenia w społeczeństwach, w których żyją, a teraz chcą zabrać głos. Szacuje się, że w latach 2017 i 2018 UE w ramach swojego programu ochrony i zdrowia przeznaczyła ponad 62 mln euro na pomoc humanitarną w celu reagowania na przemoc seksualną i przemoc ze względu na płeć oraz jej zapobiegania na całym świecie.
Dodatkowo wieczorem 25 listopada budynek Berlaymont – siedziba Komisji Europejskiej w Brukseli – zostanie podświetlony na pomarańczowo jako wyraz wsparcia dla zwalczania przemocy wobec kobiet.
Więcej informacji:
Zestawienie informacji na temat działań UE w zakresie zwalczania przemocy wobec kobiet(EN): zobacz
Informacja prasowa KE o inicjatywie Spotlight: zobacz
EIGE wskazówki dotyczące oceny ryzyka dla policji (EN): zobacz
Źródło: Komisja Europejska, www.ec.europa.eu
