Aktualności

Komisarz ds. środowiska, polityki morskiej i rybołówstwa, Karmenu Vella, powiedział: Z zadowoleniem obserwuję, że tak wielu Europejczyków popiera działania na rzecz poprawy jakości powietrza. W UE zanieczyszczenie powietrza co roku powoduje ponad 400 tys. przedwczesnych zgonów, a społeczeństwo płaci ogromną cenę m.in. za opiekę zdrowotną, utracone dni pracy oraz szkody w uprawach i budynkach. Komisja zapewnia państwom członkowskim i przedsiębiorstwom wiedzę fachową, wymianę najlepszych praktyk oraz wytyczne, jak również wsparcie dla inwestycji i finansowania na rzecz poprawy jakości powietrza dla wszystkich obywateli. Jednocześnie jednak – w przypadku nieprzestrzegania unijnych przepisów – podejmujemy kroki prawne przeciwko państwom członkowskim.

Badanie ujawniło również potrzebę lepszej kampanii informacyjnej – zwłaszcza na poziomie krajowym – na temat jakości powietrza. Większość respondentów nie czuje się dobrze poinformowana o problemach związanych z jakością powietrza w swoim kraju. W porównaniu z badaniem z 2017 r. więcej respondentów jest skłonnych sądzić, że przez ostatnie dziesięć lat jakość powietrza się pogorszyła – nawet jeśli w rzeczywistości dane dotyczące jakości powietrza z tego okresu wskazują na znaczną poprawę.

W maju 2018 r. Komisja pod przewodnictwem Jeana-Claude'a Junckera przyjęła komunikat „Europa, która chroni: czyste powietrze dla wszystkich”, w którym określono środki, jakie powinny wprowadzić podmioty krajowe, regionalne i lokalne w celu poprawy jakości powietrza w Europie. Ponadto Komisja podejmuje kroki prawne w celu ochrony obywateli przed zanieczyszczeniem powietrza, kierując do Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawy przeciwko państwom członkowskim, które nie przestrzegają unijnych przepisów dotyczących jakości powietrza. Komisja zacieśnia również współpracę z państwami członkowskimi poprzez nawiązywanie „dialogów w sprawie czystego powietrza” z właściwymi władzami. W najbliższych dniach, 28 i 29 listopada 2019 r., w Bratysławie odbędzie się Forum na rzecz Czystego Powietrza, które będzie okazją dla decydentów i zainteresowanych stron do wymiany informacji i wspierania realizacji europejskiej, krajowej i lokalnej polityki w sprawie powietrza.

Główne wyniki nowego specjalnego badania Eurobarometr na temat stosunku Europejczyków do jakości powietrza przedstawiają się następująco:

Większość respondentów chce, aby UE zaproponowała dodatkowe środki: ponad dwie trzecie respondentów (71 proc.) uważa, że UE powinna zaproponować dodatkowe środki w celu rozwiązania problemów związanych z jakością powietrza w Europie, a 38 proc. chciałoby mieć możliwość wypowiedzenia się na temat takich środków. Jest to opinia większości respondentów we wszystkich państwach członkowskich.

Wg większości respondentów problemy związane z jakością powietrza powinny być rozpatrywane przede wszystkim na poziomie międzynarodowym: ponad siedem dziesiątych respondentów twierdzi, że zanieczyszczeniem powietrza należy się zająć na poziomie międzynarodowym (72 proc.). Połowa respondentów twierdzi, że należy zająć się tą kwestią na poziomie europejskim, a druga połowa – że należy się tym zająć na poziomie krajowym. Dla największego odsetka respondentów (44 proc.) najskuteczniejszym sposobem rozwiązywania problemów związanych z jakością powietrza jest przeprowadzanie bardziej rygorystycznych kontroli działalności przemysłowej i energetycznej pod kątem zanieczyszczeń. Jest to najczęściej wymieniany środek w 25 państwach członkowskich.

Respondenci uważają, że różne podmioty, w tym gospodarstwa domowe, powinny robić więcej w celu rozwiązania problemów związanych z jakością powietrza: ponad połowa respondentów we wszystkich państwach członkowskich jest zdania, że gospodarstwa domowe, producenci samochodów, producenci energii, rolnicy i władze publiczne nie podejmują wystarczających działań na rzecz dobrej jakości powietrza. Europejczycy podejmują jednak więcej działań na rzecz ograniczenia szkodliwych emisji niż w 2017 r. Siedmiu na dziesięciu respondentów podjęło co najmniej jedno działanie w celu ograniczenia szkodliwych emisji w powietrzu. Oznacza to wzrost o osiem punktów procentowych w porównaniu z badaniem z 2017 r. Głównym działaniem podejmowanym przez respondentów jest zastępowanie starszych energochłonnych urządzeń nowym sprzętem o lepszej charakterystyce energetycznej (41 proc.).

Poziom informacji na temat problemów dotyczących jakości powietrza jest raczej niski: większość respondentów (54 proc.) nie czuje się dobrze poinformowana o problemach związanych z jakością powietrza w swoim kraju.

 

Większość respondentów uważa, że jakość powietrza pogorszyła się w ciągu ostatnich dziesięciu lat – liczba osób, które tak uważają, wzrosła w porównaniu z 2017 r.: więcej respondentów uważa, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat jakość powietrza pogorszyła się (58 proc.), niż że utrzymywała się na tym samym poziomie (28 proc.) lub się poprawiła (10 proc.). Od 2017 r. odnotowano wzrost o 11 punktów procentowych wśród respondentów, którzy uważają, że jakość powietrza pogorszyła się.

Nadal niski jest poziom wiedzy na temat unijnych norm jakości powietrza: tylko jedna trzecia respondentów słyszała o unijnych normach jakości powietrza (31 proc.). Większość z tych, którzy słyszeli o tych normach, uważa, że należy je wzmocnić (63 proc.).

Większość respondentów uważa, że problemy dotyczące jakości powietrza, o których mowa w badaniu, są poważne: ponad 50 proc. respondentów uważa, że choroby układu oddechowego, choroby układu krążenia, astma i alergie są bardzo poważnym problemem w ich krajach.

Kontekst

Badanie przeprowadzono w 28 państwach członkowskich UE między 11 a 29 września 2019 r. Bezpośrednie wywiady przeprowadzono z 27 565 respondentami z różnych grup społecznych i demograficznych. Odpowiedzi udzielano w języku ojczystym.

Niniejsze specjalne badanie Eurobarometr jest kontynuacją badania Eurobarometr Flash przeprowadzonego we wrześniu 2012 r. na ten sam temat. Wiele pytań z badania Flash Eurobarometr zostało powtórzone w niniejszym specjalnym badaniu Eurobarometr. W ramach specjalnego badania Eurobarometr dotyczącego postaw Europejczyków wobec środowiska naturalnego, przeprowadzonego w październiku 2017 r., wykorzystano również niektóre z pytań zadanych w ramach badania Flash Eurobarometr z 2012 r.

Badanie to miało na celu uzyskanie pełniejszego obrazu, jeśli chodzi o poziom świadomości problemów dotyczących jakości powietrza; postrzeganie zmian jakości powietrza w ciągu ostatnich dziesięciu lat; rolę różnych podmiotów w promowaniu dobrej jakości powietrza; najskuteczniejsze sposoby rozwiązywania problemów związanych z jakością powietrza; preferowany poziom działań mających na celu rozwiązanie problemów związanych z jakością powietrza; znajomość unijnych norm jakości powietrza i opinie na ich temat oraz poparcie dla dodatkowych działań UE w celu rozwiązania tych problemów.

Wyniki badania Eurobarometr pojawiły się tuż przed otwarciem unijnego Forum na rzecz Czystego Powietrza, które odbędzie się w dniach 28–29 listopada 2019 r. w Bratysławie. Forum skupi się na następujących czterech obszarach: zdrowie i jakość powietrza; energia i jakość powietrza; rolnictwo i jakość powietrza oraz mechanizmy finansowania czystego powietrza.

Ponad 30 prelegentów reprezentujących rządy, przemysł i organizacje pozarządowe podzieli się swoimi poglądami na temat poprawy jakości powietrza i będzie dyskutować na temat opracowywania i wdrażania skutecznych europejskich, krajowych i lokalnych polityk, projektów i programów dotyczących powietrza.

 

 

Badanie Eurobarometr (EN): zobacz
Komunikat KE „Europa, która chroni: czyste powietrze dla wszystkich”: zobacz
Strona KE dotycząca polityki czystego powietrza (EN): zobacz