Komisja z zadowoleniem przyjęła dzisiejsze porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski i państwa członkowskie UE dotyczące wniosku Komisji w sprawie programów Europejskiej współpracy terytorialnej na okres po 2020 r. - Interreg. Jest to trzeci dokument dotyczący polityki spójności, odnośnie do którego negocjacje trójstronne zostały zakończone w oczekiwaniu na ostateczne zatwierdzenie tekstów prawnych przez zgromadzenie plenarne Parlamentu Europejskiego i Radę.
Komisarz ds. spójności i reform Elisa Ferreira powiedziała: Z zadowoleniem przyjęłam dzisiejsze porozumienie polityczne dotyczące rozporządzenia w sprawie Interreg. Program ten wspiera i ułatwia współpracę terytorialną w celu pokonania przeszkód formalnych i nieformalnych, które uniemożliwiają regionom przygranicznym rozwój i pełne wykorzystanie ich potencjału. Ułatwia również współpracę regionów na granicach zewnętrznych, zaspokajając ich szczególne potrzeby rozwojowe i przyczyniając się do bezpieczniejszej i lepiej chronionej Europy. To centralny element europejskiego projektu.
Budżet 6. generacji Interreg, w wysokości 8 050 mln euro, będzie wspierał transgraniczną współpracę między regionami, obywatelami i podmiotami gospodarczymi. Nowe przepisy obejmą również współpracę między regionami na szczeblu transnarodowym w ramach strategii makroregionalnych i strategii na rzecz basenu morskiego, obejmujących: Morze Bałtyckie, Morze Jońskie/Morze Adriatyckie i Morze Czarne, Dunaj i Alpy.
Po raz pierwszy szczególny przydział zasobów zostanie przeznaczony na zacieśnienie współpracy regionów najbardziej oddalonych (takich jak regiony Karaibów) z regionami sąsiadującymi, aby pobudzić wymianę gospodarczą między partnerami regionalnymi oraz ich wzajemny rozwój.
Kontynuowana będzie również współpraca międzyregionalna, ukierunkowana na promowanie wymiany wiedzy fachowej, dobrych praktyk i budowania zdolności poprzez specjalny zestaw programów: Interreg Europa, URBACT, Interact i ESPON.
Mając na względzie współpracę Północ-Południe na podstawie porozumienia wielkopiątkowego, stanowiącego fundament procesu pokojowego w Irlandii Północnej, równie ważna jest kontynuacja, w ramach programu PEACE PLUS w okresie programowania 2021–2027, działań na rzecz pokoju i pojednania między hrabstwami granicznymi Irlandii i Irlandii Północnej wspieranych wcześniej w ramach programu PEACE finansowanego ze środków EFRR.
Usprawniona zostanie ponadto współpraca terytorialna, w szczególności dzięki uproszczeniom uzgodnionym na mocy rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów.
Główne elementy dzisiejszego kompromisu to:
- Podział alokacji na poszczególne komponenty:
- 5 800 mln euro na współpracę transgraniczną
- 1 467 mln euro na współpracę transnarodową
- 490 mln euro na współpracę międzyregionalną
- 280 mln euro na regiony najbardziej oddalone.
- Specjalna stopa współfinansowania UE w wysokości 80 proc., zwiększona do 85 proc. w przypadku regionów najbardziej oddalonych, uzgodniona w rozporządzeniu w sprawie wspólnych przepisów.
- Przepisy dotyczące koncentracji tematycznej, w tym obowiązek wspierania środków przyczyniających się do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu oraz środków wchodzących w zakres rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, między wewnętrznymi granicami lądowymi. W ramach tych przepisów zachęca się również do realizacji nowych celów szczegółowych w ramach Interreg, w szczególności, by uczynić Europę bezpieczniejszą i lepiej chronioną.
- Przepisy dotyczące elastyczności ułatwiające wspieranie małych projektów, w tym działań ułatwiających kontakty międzyludzkie.
- Pełny i elastyczny zestaw wsparcia dla pomocy technicznej, dostosowany do potrzeb każdego rodzaju programu.
Dalsze działania
10 listopada 2020 r. Parlament Europejski, państwa członkowskie UE zebrane w Radzie oraz Komisja osiągnęły porozumienie polityczne w sprawie następnego długoterminowego budżetu UE oraz instrumentu NextGenerationEU. Kolejnym krokiem jest pilne przyjęcie rozporządzenia w sprawie wieloletnich ram finansowych (WRF), rozporządzenia w sprawie NextGenerationEU oraz zmian decyzji w sprawie zasobów własnych.
Długoterminowy budżet UE, po jego przyjęciu, w połączeniu z inicjatywą NextGenerationEU – która jest instrumentem tymczasowym służącym stymulowaniu odbudowy Europy – będą stanowić największy w historii pakiet środków stymulacyjnych, jaki kiedykolwiek finansowano z budżetu UE. Wynosząca łącznie kwota 1,8 bln euro posłuży odbudowie Europy po pandemii koronawirusa. Będzie to Europa bardziej ekologiczna, cyfrowa i odporna.
Kontekst
W dniu 29 maja 2018 r. Komisja Europejska opublikowała szereg wniosków ustawodawczych dotyczących polityki spójności UE po 2020 r., w tym wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie programów Europejskiej współpracy terytorialnej na okres po 2020 r. (lepiej znanych pod nazwą „Interreg”). Interreg jest jednym z kluczowych instrumentów UE finansujących projekty wspierające współpracę transgraniczną. Jego celem jest stawianie czoła wspólnym wyzwaniom i znajdowanie wspólnych rozwiązań w takich dziedzinach jak zdrowie, środowisko, badania naukowe, edukacja, transport, zrównoważona energia i inne.
Więcej informacji:
Interreg – Europejska Współpraca Terytorialna (EN): zobacz
Unijna polityka spójności w walce z pandemią koronawirusa: zobacz
Platforma otwartych danych w obszarze spójności (EN): zobacz i strona Covid-19: interaktywne dane na bieżąco (EN): zobacz
Plan odbudowy: zobacz
Długoterminowy budżet UE na lata 2021–2027 & Next Generation EU: zobacz
Źródło: Komisja Europejska, www.ec.europa.eu
