Aktualności

Komisja Europejska przyjęła wczoraj zasady wykonania rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych. W rozporządzeniu wykonawczym szczegółowo przedstawiono aspekty proceduralne wykonania rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych. Rozporządzenie zawiera również formularze zgłoszeniowe dotyczące koncentracji obejmujących zagraniczne wkłady finansowe i dotyczące zagranicznych wkładów finansowych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego.

W przyjętym rozporządzeniu wykonawczym uwzględniono informacje zwrotne otrzymane podczas trwających miesiąc konsultacji publicznych, które przeprowadzono między 6 lutego 2023 r. a 6 marca 2023 r. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie subsydiów zagranicznych, w rozporządzeniu wykonawczym uwzględniono wnioski respondentów o zmniejszenie obciążenia administracyjnego związanego ze zgłoszeniami.

W rozporządzeniu w sprawie subsydiów zagranicznych nałożono na przedsiębiorstwa obowiązek zgłaszania:

    koncentracji, w przypadku których spółka przejmowana, jedna z łączących się stron lub wspólny przedsiębiorca mają siedzibę w Unii i generują w UE obrót w wysokości co najmniej 500 mln euro, a stronom transakcji przyznano łączny zagregowany zagraniczny wkład finansowy w wysokości co najmniej 50 mln euro w ciągu ostatnich trzech lat;

    zagranicznych wkładów finansowych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, w przypadku gdy szacunkowa wartość zamówienia wynosi co najmniej 250 mln euro, a oferta obejmuje łączny zagregowany zagraniczny wkład finansowy wynoszący co najmniej 4 mln euro na państwo niebędące członkiem UE w ciągu ostatnich trzech lat.

W rozporządzeniu wykonawczym, a w szczególności w formularzach zgłoszeniowych szczegółowo przedstawiono obowiązki sprawozdawcze stron zgłaszających oraz wymieniono informacje, które należy podać w formularzach zgłoszeniowych dotyczących koncentracji i postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. W szczególności:

    W przypadku koncentracji przedsiębiorstwa są zobowiązane zgłaszać:

        w odniesieniu do zagranicznych wkładów finansowych, w przypadku których według rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych prawdopodobieństwo wystąpienia zakłóceń na rynku wewnętrznym jest najwyższe (np. subsydia przyznane przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji, subsydia bezpośrednio ułatwiające koncentrację lub nieograniczone gwarancje, tzw. „wkłady finansowe na podstawie art. 5”) – szczegółowe informacje na temat wszystkich wkładów finansowych, których indywidualna kwota wynosi co najmniej 1 mln euro, przyznanych stronom transakcji w ciągu ostatnich trzech lat;

        w odniesieniu do wszystkich pozostałych zagranicznych wkładów finansowych – przegląd wkładów finansowych przyznanych stronie zgłaszającej/stronom zgłaszającym w ciągu ostatnich trzech lat, w indywidualnej kwocie co najmniej 1 mln euro i tylko w odniesieniu do tych krajów, które przyznały stronom transakcji kwotę co najmniej 45 mln euro w ciągu trzech lat poprzedzających koncentrację, przy czym obowiązuje szereg wyjątków.

    W przypadku zagranicznych wkładów finansowych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przedsiębiorstwa są zobowiązane zgłaszać:

        w odniesieniu do zagranicznych wkładów finansowych – szczegółowe informacje na temat wszystkich wkładów finansowych objętych art. 5, których kwota wynosi co najmniej 1 mln euro, przyznanych indywidualnie stronie zgłaszającej/stronom zgłaszającym w ciągu trzech lat poprzedzających zgłoszenie;

        w odniesieniu do wszystkich pozostałych zagranicznych wkładów finansowych – przegląd wkładów finansowych przyznanych stronie zgłaszającej/stronom zgłaszającym, w indywidualnej kwocie co najmniej 1 mln euro i tylko w odniesieniu do tych krajów, które przyznały każdej stronie transakcji kwotę co najmniej 4 mln euro w ciągu trzech lat poprzedzających zgłoszenie.

Ponadto rozporządzenie wykonawcze zawiera szczegółowe przepisy dotyczące:

    procedury zgłoszeń koncentracji do Komisji oraz udziału w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego obejmujących zagraniczne wkłady finansowe. Obejmuje to formularze zgłoszeniowe dla każdej procedury, osobę uprawnioną do przedłożenia zgłoszenia oraz datę wejścia w życie zgłoszenia;

    prowadzonych przez Komisję postępowań dochodzeniowych, w tym procedur, których przedsiębiorstwa muszą przestrzegać przy składaniu zobowiązań w celu zareagowania na możliwe zastrzeżenia Komisji;

    praw procesowych stron w odniesieniu do ochrony informacji poufnych, dostępu do akt i przedkładania uwag;

    obliczania i zawieszania terminów dostarczenia informacji i złożenia zobowiązań;

    przekazywania dokumentów Komisji i ich podpisywania przez strony zgłaszające, w stosownych przypadkach za pomocą środków cyfrowych.

Rozporządzenie w sprawie subsydiów zagranicznych zacznie obowiązywać od 12 lipca 2023 r. Począwszy od 12 października 2023 r. przedsiębiorstwa będą musiały zgłaszać koncentracje i udział w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, w przypadku których przyznano zagraniczny wkład finansowy, jeżeli przekraczają one odpowiednie progi powodujące obowiązek zgłoszenia.

Rozporządzenie w sprawie subsydiów zagranicznych umożliwia Komisji badanie wkładów finansowych przyznawanych przez kraje spoza UE przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w UE i ewentualne wprowadzanie środków kompensacyjnych w przypadku wystąpienia zakłócających skutków takich wkładów. Upoważniono w nim Komisję do przyjęcia przepisów proceduralnych dotyczących egzekwowania rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych.

Komisja złożyła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych w maju 2021 r., zaś Parlament Europejski i Rada zatwierdziły je w rekordowym tempie, bo już w czerwcu 2022 r. Rozporządzenie weszło w życie 12 stycznia 2023 r. i zacznie obowiązywać od 12 lipca 2023 r.

Źródło: Komisja Europejska.

Komisja Europejska przyjęła dziś decyzję stwierdzającą adekwatność ochrony w odniesieniu do ram ochrony danych UE–USA. W decyzji stwierdza się, że Stany Zjednoczone zapewniają odpowiedni poziom ochrony – porównywalny z poziomem Unii Europejskiej – w odniesieniu do danych osobowych przekazywanych z UE amerykańskim firmom na podstawie nowych ram. Na podstawie nowej decyzji stwierdzającej adekwatność ochrony dane osobowe mogą bezpiecznie przepływać z UE do amerykańskich firm, które uczestniczą w tych ramach, i nie jest konieczne wprowadzanie dodatkowych zabezpieczeń w zakresie ochrony danych.

Ramy ochrony danych UE–USA wprowadzają nowe wiążące zabezpieczenia, które umożliwiają rozwiązanie wszystkich problemów zgłoszonych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Chodzi m.in. o ograniczenie dostępu amerykańskich służb wywiadowczych do danych z UE do tego, co jest niezbędne i proporcjonalne, oraz ustanowienie sądu odwoławczego zajmującego się kwestiami ochrony danych (DPRC), do którego osoby fizyczne z UE będą miały dostęp. Nowe ramy wprowadzają znaczne usprawnienia w porównaniu z mechanizmem istniejącym w ramach Tarczy Prywatności. Na przykład jeżeli DPRC stwierdzi, że dane zostały zgromadzone z naruszeniem nowych zabezpieczeń, będzie mógł nakazać usunięcie danych. Nowe zabezpieczenia w dziedzinie dostępu rządu do danych zostaną uzupełnione obowiązkami, które będą musiały spełnić amerykańskie firmy importujące dane z UE.

Przewodnicząca Ursula von der Leyen powiedziała: Nowe ramy ochrony danych UE–USA zapewnią Europejczykom bezpieczny przepływ danych i dadzą pewność prawa dla przedsiębiorstw po obu stronach Atlantyku. W następstwie porozumienia co do zasady, które osiągnęłam w zeszłym roku z prezydentem Bidenem, Stany Zjednoczone wdrożyły bezprecedensowe zobowiązania umożliwiające ustanowienie nowych ram. Dziś podejmujemy ważny krok, by zbudować zaufanie obywateli do tego, że ich dane są bezpieczne, by pogłębić nasze więzi gospodarcze z USA, a jednocześnie potwierdzić wspólne wartości. To pokazuje, że dzięki współpracy możemy rozwiązywać najbardziej złożone kwestie.

Amerykańskie firmy mogą uczestniczyć w ramach ochrony danych UE–USA, zobowiązując się do przestrzegania szczegółowego zestawu obowiązków w zakresie ochrony danych. Chodzi tu na przykład o obowiązek usunięcia danych osobowych, gdy nie jest są one już konieczne do celu, w jakim zostały zgromadzone, oraz obowiązek zapewnienia ciągłości ochrony, gdy dane osobowe są udostępniane stronom trzecim.

Osoby fizyczne z UE skorzystają z kilku możliwości dochodzenia roszczeń w przypadku niewłaściwego przetwarzania ich danych przez amerykańskie firmy. Możliwości te obejmują nieodpłatne i niezależne mechanizmy rozstrzygania sporów oraz organ arbitrażowy.

Ponadto ramy prawne USA przewidują szereg zabezpieczeń dotyczących dostępu amerykańskich organów publicznych do danych przekazywanych na podstawie tych ram, zwłaszcza do celów ścigania przestępstw i ochrony bezpieczeństwa narodowego. Dostęp do danych jest ograniczony do tego, co jest niezbędne i proporcjonalne do ochrony bezpieczeństwa narodowego.

Osoby fizyczne z UE będą miały dostęp do niezależnego i bezstronnego mechanizmu dochodzenia roszczeń w związku z gromadzeniem i wykorzystywaniem ich danych przez amerykańskie agencje wywiadowcze. Mechanizm ten będzie obejmował również nowo utworzony sąd odwoławczy zajmujący się kwestiami ochrony danych (DPRC). Sąd ten będzie niezależnie badać i rozstrzygać skargi, w tym poprzez przyjmowanie wiążących środków naprawczych.

Zabezpieczenia wprowadzone przez USA ułatwią ponadto ogólnie transatlantycki przepływ danych, ponieważ będą miały zastosowanie również do transferu danych przy użyciu innych instrumentów, np. takich jak standardowe klauzule umowne i wiążące reguły korporacyjne.

Funkcjonowanie ram ochrony danych UE–USA będzie podlegać okresowym przeglądom przeprowadzanym przez Komisję Europejską we współpracy z przedstawicielami europejskich organów ochrony danych i właściwych organów USA.

Pierwszy przegląd zostanie przeprowadzony w ciągu roku od wejścia w życie decyzji stwierdzającej odpowiedni stopień ochrony w celu sprawdzenia, czy wszystkie istotne elementy zostały w pełni wdrożone do amerykańskich ram prawnych i czy funkcjonują one skutecznie w praktyce.

Art. 45 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (RODO) przyznaje Komisji uprawnienia do decydowania, w drodze aktu wykonawczego, czy państwo niebędące członkiem UE zapewnia „odpowiedni stopień ochrony”, tj. poziom ochrony danych osobowych zasadniczo odpowiadający stopniowi ochrony w UE. Skutkiem decyzji stwierdzających odpowiedni stopień ochrony jest to, że dane osobowe z UE (oraz Norwegii, Liechtensteinu i Islandii) mogą swobodnie przepływać do państwa trzeciego bez dalszych przeszkód.

Po tym jak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej unieważnił poprzednią decyzję stwierdzającą odpowiedni stopień ochrony w ramach Tarczy Prywatności UE–USA, Komisja Europejska i rząd USA podjęły rozmowy na temat nowych ram, odnosząc się do kwestii poruszonych przez Trybunał.

W marcu 2022 r. przewodnicząca Ursula von der Leyen i prezydent Joe Biden oznajmili, że w następstwie negocjacji między komisarzem Didier Reyndersem a amerykańską sekretarz ds. handlu Giną Raimondo osiągnęli porozumienie co do zasady dotyczące nowych transatlantyckich ram przepływów danych. W październiku 2022 r. prezydent Biden podpisał dekret w sprawie wzmocnienia zabezpieczeń na potrzeby amerykańskiego rozpoznania radioelektronicznego, który został uzupełniony rozporządzeniami prokuratora generalnego USA Merricka Garlanda. Za pomocą tych dwóch instrumentów wdrożono do prawa USA zobowiązania podjęte przez Stany Zjednoczone w ramach porozumienia co do zasady i uzupełniono obowiązki amerykańskich firm wynikające z ram ochrony danych UE–USA.

Zasadniczym elementem ram prawnych USA dotyczących tych zabezpieczeń jest dekret Prezydenta Stanów Zjednoczonych w sprawie wzmocnienia zabezpieczeń na potrzeby amerykańskiego rozpoznania radioelektronicznego, w którym uwzględniono obawy wyrażone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie Schrems II z lipca 2020 r.

Ramami zarządza i monitoruje je Departament Handlu USA. Federalna Komisja Handlu USA będzie egzekwować przestrzeganie przepisów przez amerykańskie firmy.

Źródło: Komisja Europejska.

UE i Nowa Zelandia podpisały umowę o wolnym handlu (FTA), która przyniesie UE duże korzyści. Począwszy od pierwszego roku stosowania umowy przedsiębiorstwa UE skorzystają ze zniżek ceł na kwotę łącznie ok. 140 mln euro rocznie. Oczekuje się, że w następstwie umowy wartość handlu dwustronnego wzrośnie w ciągu dekady nawet o 30 proc., przy czym roczny eksport z UE może wzrosnąć nawet o 4,5 mld euro. Inwestycje UE w Nowej Zelandii mają potencjał wzrostu nawet o 80 proc. W tej przełomowej umowie zawarto również bezprecedensowe zobowiązania dotyczące zrównoważonego rozwoju, w tym zobowiązania z porozumienia klimatycznego z Paryża, oraz podstawowe prawa pracownicze.

Umowa zostaje teraz przekazana do Parlamentu Europejskiego w celu uzyskania jego zgody. Umowa wejdzie w życie po zakończeniu procesu ratyfikacji zarówno w UE, jak i w Nowej Zelandii.

Umowy handlowe są elementem unijnej polityki otwartego handlu, innymi słowy – partnerskiego podejścia UE do handlu. Jest to jedno z trzech założeń europejskiej strategii bezpieczeństwa gospodarczego przedstawionej w zeszłym miesiącu. Umowa z Nową Zelandią jest również dowodem na rosnące zaangażowanie UE w kontaktach z tym rozwijającym się regionem świata i przyczynia się do realizacji strategii współpracy w regionie Indo-Pacyfiku.

Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, powiedziała: Nowa Zelandia jest dla nas kluczowym partnerem w regionie Indo-Pacyfiku, a ta umowa o wolnym handlu zbliża nas do siebie jeszcze bardziej. Dzięki dzisiejszemu podpisowi poczyniliśmy ważny krok w kierunku realizacji umowy. Ta nowoczesna umowa o wolnym handlu otwiera duże możliwości rynkowe dla przedsiębiorstw, rolników i konsumentów po obu stronach. Dzięki bezprecedensowym zobowiązaniom społecznym i klimatycznym umowa wzmocni europejskie bezpieczeństwo gospodarcze.

Umowa o wolnym handlu między UE a Nową Zelandią zapewni przedsiębiorstwom nowe możliwości dzięki:

    zniesieniu wszystkich ceł na eksport z UE do Nowej Zelandii,

    otwarciu rynku usług w Nowej Zelandii w kluczowych sektorach, takich jak usługi finansowe, telekomunikacja, transport morski i usługi dostawcze,

    zapewnieniu niedyskryminacyjnego traktowania inwestorów z UE w Nowej Zelandii i vice versa,

    lepszemu dostępowi przedsiębiorstw z UE do zamówień publicznych w Nowej Zelandii na towary, usługi, roboty budowlane i koncesje na roboty budowlane,

    ułatwieniu przepływu danych, przewidywalnym i przejrzystym przepisom dotyczącym handlu cyfrowego i bezpiecznego środowiska internetowego dla konsumentów,

    eliminowaniu nieuzasadnionych wymogów dotyczących lokalizacji danych i utrzymaniu wysokich standardów ochrony danych osobowych,

    zaplanowaniu pomocy dla małych przedsiębiorstw w sektorze eksportu za sprawą specjalnego rozdziału poświęconego małym i średnim przedsiębiorstwom,

    znacznemu ograniczeniu wymogów i procedur dotyczących zgodności, co umożliwi szybszy przepływ towarów,

    znaczącym zobowiązaniom Nowej Zelandii co do ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej, dostosowanym do norm UE.

Rolnicy z UE będą mieli znacznie większe możliwości sprzedaży swoich produktów w Nowej Zelandii zaraz po wejściu w życie umowy. Od samego początku zniesione zostaną cła na ważne towary eksportowe z UE, takie jak wieprzowina, wino i wino musujące, czekolada, wyroby cukiernicze i herbatniki.

Rolnicy w UE odczują również korzyści nie tylko w związku z obniżką ceł. W ramach umowy o wolnym handlu chronione będą nazwy wszystkich unijnych win i alkoholi (prawie 2000 nazw), takich jak Prosecco, Polish Vodka, Rioja, Champagne i Tokaji. Ponadto chronione w Nowej Zelandii będzie 163 najbardziej uznanych tradycyjnych produktów UE (oznaczenia geograficzne), takich jak sery Asiago, Feta, Comté czy Queso Manchego, szynka Istarski pršut, marcepan Lübecker Marzipan, czy też oliwki Elia Kalamatas.

Umowa w pełni uwzględnia interesy unijnych producentów wrażliwych produktów rolnych: niektórych produktów mlecznych, wołowiny i baraniny, etanolu i kukurydzy cukrowej. W przypadku tych sektorów nie będzie liberalizacji handlu. Umowa przewiduje natomiast zerowe lub niższe stawki celne na produkty importowane z Nowej Zelandii w ograniczonych ilościach (tzw. kontyngenty taryfowe).

Umowa o wolnym handlu między UE a Nową Zelandią to pierwsza umowa realizująca nowe podejście UE związane ze zrównoważonym rozwojem i zapowiedziane w komunikacie „Siła partnerstw handlowych: razem na rzecz zielonego i sprawiedliwego wzrostu gospodarczego”. Komunikat przyjęto zaledwie tydzień przed zakończeniem negocjacji umowy o wolnym handlu w czerwcu 2022 r.

Obie strony zgodziły się na ambitne zobowiązania w dziedzinie handlu i zrównoważonego rozwoju, obejmujące szeroki zakres kwestii opartych na współpracy i skuteczniejszym egzekwowaniu. Po raz pierwszy w unijnej umowie o wolnym handlu zawarto specjalny rozdział dotyczący zrównoważonych systemów żywnościowych, specjalny artykuł dotyczący handlu i równouprawnienia płci oraz specjalne postanowienie dotyczące handlu i reformy dopłat do paliw kopalnych. Wraz z wejściem w życie umowy zliberalizowany zostanie również handel towarami i usługami środowiskowymi.

Tekst zostanie teraz przekazany do Parlamentu Europejskiego w celu uzyskania jego zgody. Po uzyskaniu aprobaty ze strony Parlamentu Rada może przyjąć decyzję w sprawie zawarcia umowy, a kiedy Nowa Zelandia powiadomi, że również zakończyła procedurę ratyfikacyjną, umowa może wejść w życie.

Negocjacje FTA z Nową Zelandią rozpoczęły się w czerwcu 2018 r. Do marca 2022 r. odbyło się 12 rund negocjacyjnych, po czym debaty w okresie między sesjami doprowadziły do zamknięcia negocjacji 30 czerwca 2022 r. W tym samym dniu przewodnicząca Ursula von der Leyen oraz ówczesna premier Nowej Zelandii Jacinda Ardern zapowiedziały umowę w obecności wiceprzewodniczącego wykonawczego Valdisa Dombrovskisa i nowozelandzkiego ministra handlu Damiena O'Connora, którzy prowadzili negocjacje po obu stronach.

 

Źródło: Komisja Europejska.

Komisja z zadowoleniem przyjmuje porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej dotyczące rozporządzenia w sprawie wspierania produkcji amunicji (akt o wspieraniu produkcji amunicji) o budżecie wynoszącym 500 mln euro.

Akt o wspieraniu produkcji amunicji zagwarantuje, że UE będzie mogła skutecznie zwiększyć swoje zdolności produkcyjne w zakresie amunicji i pocisków. Dzięki aktowi o wspieraniu produkcji amunicji unijny przemysł obronny będzie w stanie produkować więcej i szybciej, ponieważ proponowane rozporządzenie wesprze wzmocnienie przemysłu w całym łańcuchu dostaw amunicji i pocisków w UE. Jest to bezpośrednia odpowiedź na apel Rady Europejskiej z marca o pilne dostarczenie Ukrainie amunicji, oraz, jeśli Ukraina o to wystąpi – pocisków, i o pomoc państwom członkowskim w uzupełnieniu zapasów poprzez wprowadzenie ukierunkowanych środków.

Wsparcie finansowe w wysokości do 500 mln euro będzie udzielane w formie dotacji na różnego rodzaju działania wspierające wysiłki europejskiego przemysłu obronnego na rzecz zwiększenia jego zdolności produkcyjnych i rozwiązania problemu stwierdzonych wąskich gardeł. Dzięki aktowi o wspieraniu produkcji amunicji możliwe będzie na przykład wsparcie rozbudowy lub modernizacji istniejących linii, tworzenie nowych linii oraz planów zmiany przeznaczenia starej amunicji, zabezpieczenie łańcuchów wartości i rozwiązanie problemu braku kwalifikacji.

Rozporządzenie przewiduje również, że kwota do 50 mln euro posłuży jako gwarancja utworzenia Funduszu na rzecz Zwiększania Zdolności, zapewniającego wsparcie finansowe w formie pożyczek, ułatwiającego dostęp do finansowania dla europejskiego przemysłu obronnego zaangażowanego w produkcję amunicji i pocisków.

Akt o wspieraniu produkcji amunicji będzie uzupełnieniem niedawno uzgodnionej inicjatywy na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego przez wspólne zamówienia, która zachęci państwa członkowskie do wspólnego zamawiania najbardziej krytycznych i pilnych produktów obronnych w świetle niesprowokowanej rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę musi jeszcze zostać formalnie zatwierdzone przez te instytucje. Komisja szybko wdroży akt o wspieraniu produkcji amunicji. Komisja szybko przygotuje program prac przy wsparciu państw członkowskich w ramach komitetu programowego.

W odpowiedzi na nieuzasadnioną inwazją Rosji na Ukrainę Komisja przedstawiła 19 lipca 2022 r. akt na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego przez wspólne zamówienia (EDIRPA), którego celem jest zwiększenie zdolności przemysłu w dziedzinie obronności poprzez wspieranie współpracy państw członkowskich w zakresie wspólnych zamówień na najpilniejsze i najbardziej krytyczne produkty związane z obronnością.

W wyniku sytuacji na Ukrainie zwiększyło się konkretnie zapotrzebowanie na amunicję i pociski. Rada uznała te pilne potrzeby i 20 marca 2023 r. uzgodniła trójtorowe podejście. Zgodnie z pierwszą ścieżką działania przewidzianą w tym planie państwa członkowskie wezwano do natychmiastowego przekazania Ukrainie amunicji ze swoich zapasów.  Państwa członkowskie zamówią jednocześnie łącznie 1 mln sztuk amunicji w ramach drugiej ścieżki działania. Aby wyjść naprzeciw zapotrzebowaniu państw członkowskich, przemysł Unii Europejskiej musi produkować więcej i szybciej, w oparciu o trzecią ścieżkę działania, czemu sprzyja akt o wspieraniu produkcji amunicji.

3 maja 2023 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie aktu o wspieraniu produkcji amunicji, którego celem jest bezpośrednie wspieranie podaży na rynku, ze szczególnym uwzględnieniem zwiększenia produkcji amunicji i pocisków.

 

Źródło: Komisja Europejska.

Na rok przed kolejnymi wyborami europejskimi przedstawiciele władz lokalnych i regionalnych zwracają uwagę na zagrożenia, jakie dezinformacja stwarza dla naszych demokratycznych społeczeństw. Jako poziom sprawowania rządów najbliższy obywatelom, władze regionalne i lokalne mają do odegrania kluczową rolę w wysiłkach UE na rzecz obrony demokracji, podkreślił przewodniczący Komitetu Regionów Vasco Alves Cordeiro (PT/PES) podczas debaty z wiceprzewodniczącą Komisji Europejskiej do spraw wartości i przejrzystości Věrą Jourovą oraz przewodniczącym Komisji Specjalnej ds. Obcych Ingerencji i Dezinformacji oraz Wzmocnienia Uczciwości w PE Raphaëlem Glucksmannem.Tuż po debacie zgromadzenie demokratycznie wybranych polityków lokalnych przyjęło opinię „Rola władz lokalnych i regionalnych w przeciwdziałaniu dezinformacji i obcym manipulacjom informacjami i ingerencjom w informacje”, przygotowaną przez Gustawa Marka Brzezina (PL/EPL), marszałka województwa warmińsko-mazurskiego.

Debata odbyła się podczas sesji plenarnej KR-u w dniu 5 lipca i była okazją do przypomnienia, że w obecnej sytuacji ataki na wirtualne i rzeczywiste życie burmistrzów i innych przedstawicieli lokalnych i regionalnych w Europie są coraz częstsze i gwałtowniejsze. Pandemia COVID-19, rosyjska wojna przeciwko Ukrainie, przyjmowanie uchodźców, a nawet konsekwencje zmiany klimatu należą do dominujących kwestii politycznych, które ostatnio posłużyły jako tematy zastępcze wykorzystywane do uzyskania wpływu poprzez manipulacje w europejskiej przestrzeni informacyjnej. Uczestnicy debaty zauważyli, że obce ingerencje, dezinformacja i ataki na demokrację będą prawdopodobnie coraz częstsze i bardziej wyrafinowane w okresie poprzedzającym wybory do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2024 r. Podkreślono znaczenie współpracy, edukacji i wolności mediów jako kluczowych fundamentów zdrowej przestrzeni demokratycznej.

W przemówieniu powitalnym Vasco Alves Cordeiro, przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów, stwierdził: Obrona demokracji wymaga od nas wszystkich nieustannego zaangażowania. Wybory europejskie w 2024 r. należy chronić przed obcą ingerencją.Instytucje, partie polityczne, władze lokalne i regionalne oraz obywatele będą musieli zachować czujność wobec zagrożenia dezinformacją.Każdy z nas ma do odegrania rolę w propagowaniu zasad demokratycznych.W okresie przedwyborczym, kiedy wyborcy dokonują wyboru i zdobywają informacje, członkowie Komitetu Regionów będą budować mosty między szczeblem europejskim i lokalnym.Będziemy wyjaśniać, wysłuchiwać i wspierać demokratyczne i uczciwe środowisko dla wyborów, które odbędą się w naszych regionach.

Marszałek Gustaw Marek Brzezin, stwierdził: Zjawisko dezinformacji i potrzeba walki z wszelkiego rodzaju manipulacjami to niezwykle ważne kwestie w życiu naszych społeczeństw.Pandemia i wojna zaostrzyły te problemy – istnieją zagrożenia hybrydowe, przed którymi musimy się bronić.Sfałszowane informacje i obecny rozwój technologii stanowią zagrożenie dla samej istoty demokracji i i poważnie zakłócają demokratyczne procesy wyborcze.Dlatego musimy edukować obywateli na wszystkich poziomach.Powinniśmy wykorzystywać zdolności samorządów lokalnych, aktywizować lokalne media, ale również zapewniać środki finansowe w ramach funduszy europejskich.

Věra Jourová, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej do spraw wartości i przejrzystości, podkreśliła: "Dezinformacja i obca ingerencja stanowią poważne zagrożenie dla naszej demokracji, które wymaga podjęcia działań. Kodeks antydezinformacyjny i akt prawny o usługach cyfrowych są kamieniem węgielnym naszych wysiłków na szczeblu europejskim. Nasze podejście uznaje, że skuteczna reakcja wymaga zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron - przemysłu, społeczeństwa obywatelskiego, naukowców oraz władz krajowych, regionalnych i lokalnych. W tej strategii działania na szczeblu regionalnym i lokalnym odgrywają bardzo ważną rolę, w szczególności w zakresie umiejętności korzystania z mediów i podnoszenia świadomości społecznej jako kluczowych narzędzi przeciwdziałania i ograniczania wpływu dezinformacji".

Podczas debaty członkowie KR-u omówili również narzędzia dostępne władzom lokalnym i regionalnym w walce z dezinformacją, w tym narzędzia przedstawione w opracowaniu KR-u dotyczącym podręcznika dobrych praktyk w zakresie przeciwdziałania dezinformacji oraz wnioski z seminarium, które odbyło się w Elblągu w maju 2023 r. na zaproszenie sprawozdawcy generalnego Brzezina.

W opinii zasugerowano możliwe inicjatywy na szczeblu lokalnym i regionalnym w celu przeciwdziałania dezinformacji, wzywając do zwiększenia finansowania dostępnego w całej Europie, uzupełnionego ściślejszą współpracą z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, lokalnymi mediami, ośrodkami badawczymi, indywidualnymi dziennikarzami i weryfikatorami informacji.

Strategia budowania odporności społeczeństwa na dezinformację powinna być wdrażana w równym stopniu zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich, w tym, z jednej strony, włączenie edukacji medialnej do programów nauczania w szkołach, a z drugiej strony, zapewnienie wsparcia dla godnych zaufania i pluralistycznych mediów lokalnych i regionalnych.

W opinii wzywa się ponadto do stworzenia pilotażowego modelu systemowej reakcji na kampanie i incydenty dezinformacyjne w regionach, okręgach i gminach, zwłaszcza tych najbardziej narażonych na dezinformację.

Inne istotne inicjatywy, które można rozważyć na szczeblu UE, obejmowały tłumaczenie dostępnych krajowych i międzynarodowych podręczników i wytycznych dotyczących zwalczania dezinformacji na wszystkie języki urzędowe UE lub ustanowienie na szczeblu krajowym punktu kontaktowego w celu regularnego dostarczania władzom lokalnym i regionalnym informacji na temat najnowszych tendencji i narracji dezinformacyjnych.

Demokracja i przyszłość UE są jednym z trzech priorytetów, które Europejski Komitet Regionów (KR) wyznaczył sobie na kadencję 2020–2025, a zwalczanie dezinformacji jest ważnym elementem realizacji tego priorytetu i wdrażania zaleceń Konferencji w sprawie przyszłości Europy. Opinia opracowana przez Gustawa Marka Brzezina jest odpowiedzią na zapytanie złożone w lutym 2023 r. przez szwedzką prezydencję Rady Unii Europejskiej dotyczące roli władz lokalnych i regionalnych w przeciwdziałaniu dezinformacji i obcym manipulacjom informacjami i ingerencjom w informacje. Wiąże się to również z niedawnymi i bieżącymi pracami KR-u nad odpornością demokracji, w tym z jego opinią w sprawie wzmocnienia demokracji i uczciwości wyborów oraz z opinią w sprawie europejskiego aktu o wolności mediów.

Źródło: Europejski Komitet Regionów.

Komisja przyjęła wczoraj pakiet środków na rzecz zrównoważonego wykorzystania kluczowych zasobów naturalnych, zwiększający również odporność systemu żywnościowego i rolnictwa w UE.

Akt w sprawie monitorowania stanu gleby ułatwi osiągnięcie dobrego stanu gruntów w UE do 2050 r. poprzez gromadzenie danych na temat zdrowia gleby i udostępnianie ich rolnikom i innym osobom gospodarującym glebą. W akcie wprowadza się zrównoważone gospodarowanie glebami jako normę i proponuje się podjęcie działań w sprawie niedopuszczalnych zagrożeń dla zdrowia ludzi i dla środowiska, spowodowanych zanieczyszczeniem gleby. Przedstawiony wniosek przyczyni się również do pobudzenia innowacji i zrównoważonego rozwoju poprzez, po pierwsze, umożliwienie bezpiecznego korzystania z postępu technicznego w dziedzinie nowych technik genomowych, które umożliwiają zwiększenie odporności roślin uprawnych na zmiany klimatu i ograniczenie stosowania pestycydów, a po drugie – zapewnienie bardziej zrównoważonych i zróżnicowanych nasion i materiału rozmnożeniowego wysokiej jakości, z korzyścią dla roślin i lasów. Ponadto proponuje się także środki mające na celu ograniczenie marnotrawienia żywności i tekstyliów, co przyczyni się do efektywniejszego wykorzystania zasobów naturalnych i do dalszego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Działania te przyniosą wszystkim długoterminowe korzyści gospodarcze, społeczne, zdrowotne i środowiskowe. Zwiększając odporność zasobów naturalnych, nowe przepisy wspierają w szczególności osoby żyjące bezpośrednio z ziemi i przyrody. Przyczynią się one do zwiększenia dobrobytu na obszarach wiejskich i bezpieczeństwa żywnościowego oraz do pobudzenia odpornej i prosperującej biogospodarki. Zapewnią też UE czołową pozycję w dziedzinie innowacji i rozwoju oraz pomogą w odwróceniu procesu utraty różnorodności biologicznej i przygotowaniu się na skutki zmiany klimatu.

Stan 60–70 proc. gleb w UE jest zły. Ponadto każdego roku z powodu erozji wymywaniu podlega miliard ton gleby, co oznacza, że pozostała żyzna wierzchnia warstwa szybko znika. Koszty związane z degradacją gleby szacuje się na ponad 50 mld euro rocznie.

Wniosek, który jest pierwszym w historii aktem prawnym UE dotyczącym gleby, zawiera zharmonizowaną definicję zdrowia gleby, wprowadza kompleksowe i spójne ramy monitorowania oraz wspiera zrównoważone gospodarowanie glebą i rekultywację terenów zanieczyszczonych. We wniosku połączono w jedną całość kilka źródeł danych dotyczących gleby. Są to dane z próbek uzyskane w ramach unijnego badania terenowego użytkowania gruntów i pokrycia terenu (LUCAS), dane satelitarne z programu Copernicus oraz dane krajowe i prywatne. Ostatecznym celem są zdrowe gleby w UE do 2050 r., zgodnie z dążeniem UE do osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.

Dane dotyczące gleby będą czynnikiem wspierającym innowacje, a także rozwiązania technologiczne i organizacyjne, zwłaszcza w zakresie praktyk rolniczych. Pomogą one rolnikom i innym właścicielom gruntów we wdrażaniu najodpowiedniejszych metod uprawy i zwiększaniu żyzności gleby i plonów, przy jednoczesnym ograniczaniu zużycia wody i składników odżywczych. Ponadto dane te pozwolą nam lepiej zrozumieć tendencje dotyczące suszy, retencji wody i erozji, usprawniając zapobieganie klęskom żywiołowym i zarządzanie nimi. Dzięki zdrowej glebie i dostępności szczegółowych danych rolnicy i zarządcy gruntów mogą uzyskać dodatkowe źródło dochodów w postaci wynagrodzenia za agrotechniki węglochłonne, płatności za usługi ekosystemowe lub za zwiększenie wartości zdrowych gleb i produkowanej na nich żywności. Wniosek nie nakłada żadnych bezpośrednich obowiązków na właścicieli i zarządców gruntów ani na rolników.

Państwa członkowskie określą korzystne i niekorzystne praktyki w zakresie gospodarowania glebą. Opracują również działania regeneracyjne, aby przywrócić dobry stan zdegradowanych gleb, w oparciu o krajowe oceny stanu zdrowia gleby. Oceny te zostaną również uwzględnione w innych politykach UE, takich jak LULUCF, WPR i gospodarka wodna.

We wniosku wzywa się również państwa członkowskie do podjęcia działań w sprawie niedopuszczalnych zagrożeń dla zdrowia ludzi i dla środowiska, spowodowanych zanieczyszczeniem gleby, zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci”. Państwa członkowskie będą musiały zidentyfikować, zbadać, ocenić i zrekultywować zanieczyszczone tereny.

Rolnicy i hodowcy potrzebują dostępu do najnowocześniejszych innowacji. Nowe technologie mogą pomóc zwiększyć odporność zarówno rolnictwa, jak i gruntów leśnych oraz chronić zbiory przed skutkami zmiany klimatu, utraty różnorodności biologicznej i degradacji środowiska. Nowe techniki genomowe to innowacyjne narzędzia, dzięki którym nasz system żywnościowy może stać się bardziej zrównoważony i odporny. Umożliwiają one opracowywanie ulepszonych odmian roślin, które są odporne na zmianę klimatu i agrofagi, wymagają mniejszej ilości nawozów i pestycydów oraz zapewniają wyższe plony. Dzięki temu możliwe będzie ograniczenie o połowę ilości stosowanych pestycydów chemicznych, zmniejszenie związanego z nimi ryzyka, a także zredukowanie zależności UE od przywozu produktów rolnych.

W większości przypadków te nowe techniki prowadzą do bardziej ukierunkowanych, precyzyjniejszych i szybszych zmian niż techniki konwencjonalne, co pozwala na osiągnięcie lepszych rezultatów niż w przypadku stosowania klasycznych technik, takich jak selekcjonowanie nasion i krzyżowanie.

We wniosku:

    określono dwie kategorie roślin uzyskiwanych za pomocą NGT: rośliny NGT porównywalne z roślinami naturalnie występującymi lub konwencjonalnymi oraz rośliny NGT z bardziej złożonymi modyfikacjami;

    te dwie kategorie będą podlegać różnym wymogom dotyczącym wprowadzania na rynek, z uwzględnieniem ich różnych cech charakterystycznych i profili ryzyka. Rośliny należące do pierwszej kategorii będą objęte obowiązkiem zgłaszania. Rośliny z drugiej kategorii będą objęte procesem określonym w dyrektywie w sprawie GMO;

    określono zachęty do opracowywania roślin zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju;

    zapewniono przejrzystość informacji na temat wszystkich roślin NGT na rynku UE (np. poprzez etykietowanie nasion);

    zapewniono solidne monitorowanie gospodarczych, środowiskowych i społecznych skutków produktów NGT.

Europejski sektor nasion jest największym eksporterem na światowym rynku nasion (20 proc. światowego rynku o szacunkowej wartości 7–10 mld euro; 7 tys. przedsiębiorstw, głównie MŚP). Ważne jest, aby przepisy w tej dziedzinie nadążały za rozwojem nauki. Niniejszy wniosek zaktualizuje i uprości obecne przepisy – niektóre z nich zostały opracowane ponad pół wieku temu.

Proponowane rozporządzenie w sprawie produkcji i wprowadzania do obrotu materiału rozmnożeniowego roślin i leśnego materiału rozmnożeniowego zwiększy różnorodność i jakość nasion, sadzonek i innego materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin . Zagwarantują one stabilne plony dzięki dostosowaniu odmian roślin do przyszłych wyzwań poprzez testowanie ich zrównoważonego charakteru (np. odporności na choroby). Nasiona będą również lepiej dostosowane do presji związanych ze zmianą klimatu, zapewnią zachowanie genetycznej różnorodności roślin uprawnych i zwiększą bezpieczeństwo żywnościowe. Wniosek przyczyni się do ograniczenia biurokracji oraz zwiększenia wydajności i skuteczności systemów rejestracji i certyfikacji.

Jeśli chodzi o leśny materiał rozmnożeniowy, należy zadbać o dostosowanie sadzonek do warunków panujących w danym miejscu, aby lepiej przystosować lasy do zmiany klimatu. Hodowla selekcyjna drzew umożliwia przyspieszenie przystosowania lasów do zmiany klimatu, co jest konieczne do utrzymania ich wydajności w przyszłości.

Co roku w UE marnuje się prawie 59 mln ton żywności (131 kg/mieszkańca), a jej wartość rynkowa szacowana jest na 132 mld euro. Ponad połowa odpadów spożywczych (53 proc.) pochodzi z gospodarstw domowych. Na drugim miejscu jest sektor przetwórstwa i produkcji żywności (20 proc.). Walka z marnowaniem żywności przynosi potrójne korzyści: pozwala oszczędzać żywność przeznaczoną do spożycia przez ludzi, a tym samym przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego. Zapewnia oszczędności przedsiębiorstwom i konsumentom i zmniejsza wpływ produkcji i konsumpcji żywności na środowisko.

Aby przyspieszyć postępy w UE Komisja proponuje, aby do 2030 r. ograniczyć o 10 proc. odpady żywnościowe w sektorze przetwórstwa i wytwarzania i o 30 proc. (per capita) łącznie w sektorze handlu detalicznego i konsumpcji (restauracje, usługi w sektorze żywienia i gospodarstwa domowe).

Odpady tekstylne również obciążają ograniczone zasoby naturalne. Około 78 proc. odpadów tekstylnych nie jest segregowanych przez konsumentów i trafia do zmieszanych odpadów z gospodarstw domowych, które następnie są spalane lub składowane. Więcej informacji na temat wniosku można znaleźć w specjalnym komunikacie prasowym.

Wnioski ustawodawcze zostaną teraz rozpatrzone przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

Europejski Zielony Ład jest konieczny dla zdrowia ludzi i naszej planety. Od jego inauguracji w grudniu 2019 r. rozpoczęła się głęboka i całościowa transformacja naszego społeczeństwa i naszej gospodarki. Dzisiejszy pakiet uzupełnia poprzednie wnioski w ramach filaru „zasoby naturalne” Zielonego Ładu.

Inicjatywy te i ich cele opierają się na rozwiązaniach zapewnianych przez przyrodę, która jest naszym najlepszym sojusznikiem w walce ze zmianami klimatu. Aby osiągnąć neutralność klimatyczną, w szczególności zwiększyć usuwanie dwutlenku węgla przez naturalne pochłaniacze, wdrożyć unijne prawo o klimacie i podtrzymać międzynarodowe zobowiązania Unii Europejskiej wynikające zarówno z porozumienia paryskiego, jak i z globalnych ram różnorodności biologicznej Kunming-Montreal, musimy pilnie wzmocnić odporność naturalnych ekosystemów w całej UE, zwiększyć ich zdolność do pomocy w dostosowaniu się do zmiany klimatu i utrzymać ich zdolności produkcyjne. Pozwoli to zapewnić trwałe bezpieczeństwo żywnościowe i materialne.

 

Źródło: Komisja Europejska.

Komisja proponuje przepisy nakładające na producentów odpowiedzialność za pełny cykl życia wyrobów włókienniczych oraz wspierające zrównoważone gospodarowanie odpadami włókienniczymi w całej UE. Inicjatywa ta przyspieszy rozwój sektora selektywnego zbierania, sortowania, ponownego użycia i recyklingu wyrobów włókienniczych w UE, zgodnie ze strategią UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych o obiegu zamkniętym. Oczekuje się, że zwiększenie dostępności zużytych wyrobów włókienniczych przyczyni się do stworzenia lokalnych miejsc pracy i zaoszczędzi pieniądze dla konsumentów w UE i poza nią, a jednocześnie zmniejszy wpływ produkcji wyrobów włókienniczych na zasoby naturalne.

Komisja proponuje wprowadzenie obowiązkowych i zharmonizowanych systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych we wszystkich państwach członkowskich UE. Systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta skutecznie przyczyniły się do poprawy gospodarowania odpadami pochodzącymi z kilku produktów, takich jak opakowania, baterie oraz sprzęt elektryczny i elektroniczny. Producenci pokryją koszty gospodarowania odpadami włókienniczymi, co będzie również stanowić dla nich zachętę do ograniczania ilości odpadów i zwiększenia obiegu zamkniętego wyrobów włókienniczych – projektowania lepszych produktów od samego początku. Wysokość płatności producentów na rzecz systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta zostanie dostosowana w oparciu o efektywność środowiskową wyrobów włókienniczych, czyli zasadę znaną jako „ekomodulacja”.

Wspólne unijne przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta ułatwią również państwom członkowskim wdrożenie wymogu oddzielnego zbierania wyrobów włókienniczych od 2025 r., zgodnie z obowiązującymi przepisami. Z wkładów producentów finansowane będą inwestycje w możliwości selektywnego zbierania, sortowania, ponownego użycia i recyklingu. Proponowane przepisy dotyczące gospodarowania odpadami mają na celu zapewnienie, aby zużyte wyroby włókiennicze były sortowane w celu ponownego użycia, a to, co nie może być ponownie wykorzystane, jest ukierunkowane na recykling jako priorytet. Przedsiębiorstwa społeczne zajmujące się zbieraniem i przetwarzaniem wyrobów włókienniczych skorzystają ze zwiększonych możliwości biznesowych i większego rynku wyrobów włókienniczych używanych.

Przedstawiony wniosek będzie również promował badania i rozwój innowacyjnych technologii na rzecz obiegu zamkniętego w sektorze włókienniczym, takich jak recykling włókien do włókien.

WE wniosku poruszono również kwestię nielegalnego wywozu odpadów włókienniczych do krajów, które nie są w stanie nimi gospodarować. Nowe przepisy doprecyzowałyby, czym są odpady i co uznaje się za wyroby włókiennicze wielokrotnego użytku, aby położyć kres praktyce wywozu odpadów ukrytych jako odpady przeznaczone do ponownego użycia. Będzie to uzupełnieniem środków przewidzianych we wniosku dotyczącym nowego rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów, które zagwarantują, że przemieszczanie odpadów włókienniczych będzie miało miejsce tylko wtedy, gdy istnieją gwarancje, że gospodarowanie odpadami odbywa się w sposób racjonalny ekologicznie.

Wniosek dotyczący ukierunkowanego przeglądu dyrektywy ramowej w sprawie odpadów obejmuje również środki dotyczące marnotrawienia żywności, wyszczególnione w osobnych pytaniach i odpowiedziach.

Wniosek Komisji w sprawie ukierunkowanej zmiany dyrektywy ramowej w sprawie odpadów zostanie teraz rozpatrzony przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

UE wytwarza 12,6 mln ton odpadów włókienniczych rocznie. Sama odzież i obuwie stanowią 5,2 mln ton odpadów, co odpowiada 12 kg odpadów na osobę rocznie. Obecnie jedynie 22 % pokonsumenckich odpadów włókienniczych zbiera się selektywnie w celu ponownego użycia lub recyklingu, podczas gdy pozostała część jest często spalana lub składowana.

Dyrektywa ramowa w sprawie odpadów stanowi unijne ramy prawne w zakresie gospodarowania odpadami w UE. Określono w nim definicje związane z gospodarowaniem odpadami, w tym definicje odpadów, recyklingu i odzysku, hierarchię postępowania z odpadami i podstawowe pojęcia.

Wczorajsza inicjatywa jest zgodna z zobowiązaniem Komisji podjętym w strategii UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych o obiegu zamkniętym do zaproponowania środków mających na celu harmonizację zasad rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych oraz do opracowania zachęt gospodarczych, aby wyroby włókiennicze stały się bardziej zrównoważone i oparte na obiegu zamkniętym.

Źródło: Komisja Europejska.

Komisja opublikowała dziś czwarte wydanie corocznego sprawozdania na temat praworządności, w którym podsumowuje sytuację w zakresie praworządności w każdym państwie członkowskim.

Chociaż w niektórych państwach członkowskich UE nadal występują problemy w zakresie praworządności, sprawozdanie stało się główną siłą napędową zmian i pozytywnych reform. W pełni lub częściowo wdrożono 65 proc. zeszłorocznych zaleceń. Pokazuje to, że w państwach członkowskich podejmowane są istotne działania następcze w związku z zaleceniami z poprzedniego roku.  Fakt ten świadczy o znacznej poprawie sytuacji w ciągu zaledwie jednego roku, ponieważ należy mieć na uwadze, że reformy w celu ulepszenia ram na rzecz praworządności wymagają czasu. Jednocześnie w niektórych państwach członkowskich utrzymują się problemy systemowe.

Dzisiejszy pakiet zawiera komunikat poświęcony przeglądowi sytuacji w całej UE oraz 27 rozdziałów dotyczących poszczególnych państw członkowskich, z uwzględnieniem istotnych zmian w każdym kraju od lipca 2022 r. Sprawozdanie zawiera ocenę zaleceń z zeszłego roku oraz kolejne konkretne zalecenia dla państw członkowskich.

Sprawozdanie obejmuje cztery filary: krajowe systemy wymiaru sprawiedliwości, ramy antykorupcyjne, pluralizm mediów oraz inne instytucjonalne mechanizmy kontroli i równowagi.

Reformy wymiaru sprawiedliwości pozostały jednym z priorytetów politycznych w ubiegłym roku, a wiele państw członkowskich podjęło działania następcze w związku z zaleceniami z 2022 r. i wdrożyło reformy uzgodnione w kontekście Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.

Wiele państw członkowskich poczyniło dalsze postępy w realizacji ważnych reform służących wzmocnieniu niezależności sądów – na przykład podjęło działania legislacyjne mające na celu zwiększenie niezależności i skuteczności rad sądownictwa oraz usprawnienie procedur powoływania sędziów i funkcjonowania sądów najwyższych tych państw – lub przygotowuje działania zmierzające do wzmocnienia autonomii prokuratury.

Państwa członkowskie wprowadziły również środki mające poprawić skuteczność i jakość wymiaru sprawiedliwości oraz ułatwić dostęp do niego. Państwa członkowskie inwestowały dalej w swoje systemy wymiaru sprawiedliwości, chociaż w niektórych państwach członkowskich wynagrodzenia sędziów i prokuratorów stanowią barierę, która utrudnia zatrudnianie wykwalifikowanych pracowników wymiaru sprawiedliwości. Jednocześnie w kilku państwach członkowskich utrzymują się problemy strukturalne dotyczące niezależności sądownictwa.

Jeżeli chodzi o zalecenia dotyczące wymiaru sprawiedliwości na 2023 r., są one ukierunkowane na takie problemy jak: potrzeba zabezpieczeń związanych z procedurami powoływania sędziów, składy Rad Sądownictwa, autonomia prokuratury lub potrzeba zapewnienia odpowiednich zasobów dla sądownictwa, w tym w zakresie wynagrodzeń sędziów i prokuratorów.

Korupcja pozostaje poważnym problemem zarówno dla obywateli UE, jak i dla przedsiębiorstw. Specjalne badanie Eurobarometr z 2023 r. na temat postaw obywateli wobec korupcji oraz badanie Eurobarometr Flash dotyczące opinii przedsiębiorców na temat korupcji w UE wykazały na przykład, że coraz więcej Europejczyków (70 proc.) i przedsiębiorstw europejskich (65 proc.) jest zdania, iż korupcja jest szeroko rozpowszechniona w ich kraju.  Europejczycy są coraz sceptyczniej nastawieni do krajowych wysiłków na rzecz walki z korupcją – około 67 proc. respondentów uważa, że korupcja na wysokim szczeblu nie jest odpowiednio ścigana.

Szereg państw członkowskich podjęło odpowiednie kroki, zgodnie z zaleceniami w zakresie przeciwdziałania korupcji przedstawionymi w sprawozdaniu na temat praworządności z 2022 r. Kilka państw członkowskich przeprowadziło reformy prawa karnego, aby nasilić walkę z korupcją. Podczas gdy niektóre państwa członkowskie kontynuują działania w obszarze prowadzenia dochodzeń oraz ścigania i karania korupcji na wysokim szczeblu, inne kraje wdrożyły inicjatywy mające wzmocnić zdolności organów ścigania odpowiedzialnych za walkę z korupcją dzięki dodatkowym zasobom i specjalizacji.

Jeżeli chodzi o prewencję, kilka państw członkowskich zaktualizowało istniejące strategie antykorupcyjne i plany działania lub jest w trakcie ich przeglądu. Inne państwa członkowskie podjęły kroki w celu wzmocnienia ram zapewniających uczciwość, takich jak kodeksy postępowania lub zasady lobbingu . Zalecenia wydane w tym roku dotyczą wzmocnienia ram zapobiegawczych, takich jak przepisy w zakresie lobbingu i konfliktu interesów, a także zagwarantowania skutecznych postępowań przygotowawczych i sądowych w sprawach korupcyjnych.

Urzędnicy publiczni podlegają w większości państw członkowskich obowiązkowi ujawniania aktywów i interesów, ale przepisy te różnią się pod względem zakresu, przejrzystości i dostępności ujawnionych informacji, a także pod względem poziomu i skuteczności weryfikacji oraz egzekwowania przepisów. W niektórych państwach członkowskich postępowania przygotowawcze i sądowe w sprawach dotyczących korupcji trwają bardzo długo, a osiągnięcia nadal pozostawiają wiele do życzenia, zwłaszcza w sprawach korupcji na wysokim szczeblu. Aby zapewnić spójniejszą i skuteczniejszą odpowiedź na korupcję w całej Unii, Komisja zaproponowała w maju 2023 r. nowe przepisy na szczeblu UE w sprawie zwalczania korupcji.

Kilka państw członkowskich przyjęło, wzmocniło lub omawia środki, których celem jest poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy dziennikarzy, między innymi w oparciu o niedawne inicjatywy Komisji, takie jak zalecenie w sprawie zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzom oraz wzmocnienia ich pozycji i zalecenie w sprawie ochrony dziennikarzy i obrońców praw człowieka, którzy angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi. Od czasu ostatniego sprawozdania niektóre państwa członkowskie przyjęły przepisy poprawiające przejrzystość w zakresie własności mediów i wzmocniły przepisy zwiększające niezależność organów regulacyjnych ds. mediów lub rozszerzyły kompetencje tych organów.

Utrzymują się jednak różne problemy związane z przejrzystością w rozpowszechnianiu reklam państwowych, konfliktem interesów i dostępem do dokumentów publicznych – są to ważne kwestie wskazane w sprawozdaniu jako wymagające większej uwagi. Podczas gdy niektóre państwa członkowskie rozpoczęły reformy mające zwiększyć niezależność krajowych nadawców publicznych, w kilku innych wyzwania w tym zakresie pozostają bez odpowiedzi.

Ustalenia zawarte w sprawozdaniu, które dotyczą niezależności mediów, opierają się na szeregu źródeł, w tym na monitorze pluralizmu mediów (MPM 2023), platformie Rady Europy na rzecz ochrony dziennikarstwa i bezpieczeństwa dziennikarzy oraz platformie Mapping Media Freedom.

Komisja ponownie wydała szereg zaleceń dotyczących między innymi przejrzystego i sprawiedliwego przydziału reklam państwowych, niezależnego zarządzania mediami publicznymi oraz środków mających poprawić bezpieczeństwa dziennikarzy, a także prawo dostępu do dokumentów publicznych. We wrześniu 2022 r. Komisja zaproponowała akt o wolności mediów, będący obecnie przedmiotem negocjacji, którym ustanowione zostaną zabezpieczenia na szczeblu UE, dążące do ochrony pluralizmu mediów i niezależności redakcyjnej.

 

W ubiegłym roku państwa członkowskie nadal poprawiały jakość swoich procesów ustawodawczych i angażowały zainteresowane strony w te procesy – tendencja ta została już odnotowana w poprzednich sprawozdaniach na temat praworządności. Trybunały konstytucyjne wciąż odgrywają kluczową rolę w mechanizmach kontroli i równowagi. Podjęły one również istotne decyzje dotyczące organizacji krajowych systemów wymiaru sprawiedliwości W niektórych państwach członkowskich jeszcze bardziej wzmocniono status krajowych instytucji praw człowieka, rzeczników praw obywatelskich i innych niezależnych organów. W większości państw członkowskich istnieje sprzyjające i wspierające środowisko dla społeczeństwa obywatelskiego, a niektóre kraje podejmują działania na rzecz dalszej poprawy sytuacji.

W niektórych państwach członkowskich nadal brakuje jednak formalnych ram konsultacji z zainteresowanymi stronami albo ramy te nie są wystarczająco przestrzegane w praktyce, a organizacje społeczeństwa obywatelskiego wciąż borykają się z trudnościami dotyczącymi m.in. finansowania i ograniczania ich pola działania. W odniesieniu do kilku państw członkowskich wyrażono obawy dotyczące dalszego korzystania z uprawnień nadzwyczajnych.

W sprawozdaniu po raz kolejny zawarto informacje na temat wykonywania przez państwa członkowskie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Ponownie opisano w nim również, jak mechanizmy kontroli i równowagi stosowane przez państwa członkowskie reagują na wykorzystanie oprogramowania szpiegowskiego.

Aby sprostać niektórym z tych wyzwań, Komisja ponowiła zalecenia, które pozostały przynajmniej częściowo niezrealizowane, a w stosownych przypadkach wydała dodatkowe zalecenia, dotyczące na przykład skutecznego zaangażowania zainteresowanych stron w proces legislacyjny, ustanowienia i funkcjonowania akredytowanych krajowych instytucji praw człowieka oraz zapewnienia otwartych ram operacyjnych dla społeczeństwa obywatelskiego.

Komisja zwraca się do Parlamentu Europejskiego i Rady o kontynuowanie debat – zarówno ogólnych, jak i dotyczących poszczególnych krajów – na podstawie tego sprawozdania oraz do wykorzystania zaleceń do dalszego monitorowania konkretnego wdrażania. Wzywa również parlamenty narodowe, społeczeństwo obywatelskie oraz inne kluczowe zainteresowane strony i podmioty do dalszego krajowego dialogu na temat praworządności. Powinien on mieć miejsce również na szczeblu europejskim, przy zwiększonym zaangażowaniu obywateli. Komisja wzywa państwa członkowskie do podjęcia wyzwań określonych w tym sprawozdaniu i jest gotowa wspierać je w dalszym wdrażaniu zaleceń.

Praworządność ma kluczowe znaczenie dla wszystkich mieszkańców i przedsiębiorstw w UE, ponieważ jest ona niezbędna do poszanowania innych wartości. Gwarantuje ona przestrzeganie podstawowych praw zgodnie z najważniejszymi wartościami demokratycznymi, stosowanie prawa UE i wspiera otoczenie biznesowe sprzyjające inwestycjom. Praworządność stanowi podstawowy element tożsamości Unii Europejskiej.

Roczne sprawozdanie na temat praworządności jest efektem ścisłego dialogu z organami krajowymi i zainteresowanymi stronami i poddaje analizie te same zagadnienia we wszystkich państwach członkowskich, w oparciu o takie same cele i jednolitą przejrzystą metodykę oraz w sposób obiektywny i bezstronny. Ocena jakościowa przeprowadzona przez Komisję koncentruje się na istotnych zmianach, które zaszły od przyjęcia trzeciego rocznego sprawozdania na temat praworządności w lipcu 2022 r., przy jednoczesnym zachowaniu współmierności do rozwoju sytuacji.

Sprawozdanie to stanowi najważniejszy element rocznego cyklu dotyczącego praworządności. Tegoroczny cykl ma charakter zapobiegawczy i ma wspierać praworządność oraz zapobiegać występowaniu problemów lub ich eskalacji. Jest on odrębny od innych elementów unijnego zestawu instrumentów na rzecz praworządności i uzupełnia procedury przewidziane w Traktatach umożliwiające UE reagowanie na poważniejsze kwestie związane z praworządnością w państwach członkowskich, lecz ich nie zastępuje. Procedury te obejmują postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego oraz postępowanie dotyczące ochrony podstawowych wartości Unii na podstawie art. 7 Traktatu o Unii Europejskiej.

Czwarte wydanie sprawozdania opiera się na ważnym kroku podjętym w ubiegłorocznym sprawozdaniu, w którym po raz pierwszy uwzględniono konkretne zalecenia dla wszystkich państw członkowskich. Analiza zawiera również jakościową ocenę postępów poczynionych przez państwa członkowskie w zakresie wdrażania zaleceń z 2022 r., z uwzględnieniem ogólnej sytuacji w państwach członkowskich. W zależności od postępów poczynionych we wdrażaniu poszczególnych elementów każdego zalecenia Komisja zakończyła swoją ocenę, przypisując każdorazowo następujące kategorie, których celem jest śledzenie rozwoju sytuacji: brak postępów, pewne postępy, znaczne postępy i pełne wdrożenie.

Zalecenia na 2023 r. opierają się na zaleceniach zeszłorocznych – w przypadku braku lub tylko częściowego wdrożenia – albo zostają wydane w odpowiedzi na nowe wyzwania. Zalecenia bazują na ocenie zawartej w rozdziałach dotyczących poszczególnych krajów oraz dialogu z państwami członkowskimi, z pełnym poszanowaniem zasady równego traktowania. Wydając zalecenia, Komisja zwróciła szczególną uwagę na to, by były one odpowiednio ukierunkowane i zakorzenione w standardach europejskich oraz by uwzględniały specyfikę krajowych systemów prawnych. Ponadto zapewniono spójność i synergię z innymi procesami, takimi jak europejski semestr, mechanizm warunkowości budżetowej oraz Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. W kolejnych edycjach sprawozdania na temat praworządności znowu przeanalizowane zostaną działania następcze podjęte w odpowiedzi na zalecenia. Należy je odczytywać łącznie z ocenami zawartymi w rozdziałach dotyczących poszczególnych krajów, w których analizuje się konkretne problemy i które mają pomóc państwom członkowskim w podejmowaniu działań w celu ich rozwiązania.

Wyzwania wskazane w poprzednich sprawozdaniach na temat praworządności stanowiły inspirację dla kilku inicjatyw UE przedstawionych w ciągu ostatniego roku, w tym dla wniosku dotyczącego europejskiego aktu o wolności mediów i pakietu antykorupcyjnego.

 

Źródło: Komisja Europejska.

UE proponuje nowe, kompleksowe podejście do wywołanych zmianą klimatu i degradacją środowiska zagrożeń dla pokoju, bezpieczeństwa i obronności.

Komisja Europejska i wysoki przedstawiciel przyjęli wspólny komunikat, w którym przedstawiono planowane działania UE w odpowiedzi na rosnący wpływ zmiany klimatu i degradacji środowiska na pokój, bezpieczeństwo i obronność.

Coraz częstsze występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych, wzrost temperatury, wyższy poziom mórz, pustynnienie, niedobór wody, zagrożenia dla różnorodności biologicznej i zanieczyszczenie środowiska zagrażają zdrowiu fizycznemu i psychicznemu ludzi oraz mogą powodować zwiększone przesiedlenia, przepływy migracyjne, pandemie, niepokoje społeczne, destabilizację, a nawet konflikty zbrojne. Europejskie siły zbrojne stoją również w obliczu zmieniających się i trudnych warunków działania wynikających ze zmiany klimatu. Te nowe zagrożenia skłoniły już sojuszników i partnerów do aktualizacji swojej polityki.

We wspólnym komunikacie przedstawiono nowe podejście i nowe unijne ramy reagowania na te wyzwania, ponieważ dotyczą one społeczeństwa i działań w dziedzinie bezpieczeństwa, jak również reagowania w obliczu intensyfikacji geopolitycznej rywalizacji o zasoby i technologie niezbędne do zielonej transformacji.

Ten wspólny komunikat jest wyrazem dążenia UE do lepszego uwzględnienia związku między klimatem, pokojem i bezpieczeństwem w swojej polityce zewnętrznej poprzez zestaw konkretnych działań w odniesieniu do całego spektrum danych, obszarów polityki, misji, obrony i współpracy z partnerami trzecimi, aby zapewnić uwzględnienie wpływu tego związku na wszystkich poziomach kształtowania, planowania i realizacji polityki zagranicznej. Wspólny komunikat zawiera plan, dzięki któremu Unia i jej partnerzy staną się bardziej odporni i bezpieczni, w miarę jak kryzys klimatyczny będzie się pogłębiał. Komunikat zakłada ulepszenie powiązań między różnymi obszarami polityki, aby zdolności i działania zewnętrzne plasowały się na poziomie umożliwiającym sprostanie tym wyzwaniom.

We wspólnym komunikacie określono cztery priorytety:

    Lepsze planowanie, podejmowanie decyzji i wdrażanie dzięki wiarygodnej, dostępnej i opartej na dowodach analizie związku między klimatem a bezpieczeństwem

    Włączenie do działań zewnętrznych UE reagowania na wyzwania w dziedzinie klimatu i bezpieczeństwa, między innymi poprzez włączenie związku między klimatem a bezpieczeństwem do analizy konfliktów regionalnych i krajowych

    Wzmocnienie środków służących adaptacji do zmiany klimatu i łagodzeniu jej skutków w operacjach cywilnych i wojskowych oraz w infrastrukturze krajów UE w celu obniżenia kosztów i zmniejszenia śladu węglowego, przy jednoczesnym utrzymaniu skuteczności operacyjnej

    Ściślejsza współpraca międzynarodowa na forach wielostronnych i z partnerami takimi jak NATO, zgodnie z unijnym programem działań dotyczącym środowiska i zmiany klimatu

Aby zrealizować te priorytety, UE planuje około 30 działań, między innymi: utworzenie centrum danych i analiz dotyczących bezpieczeństwa klimatycznego i środowiskowego w ramach Centrum Satelitarnego Unii Europejskiej oddelegowanie doradców ds. środowiska do misji i operacji w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony UE (WPBiO) utworzenie platform szkoleniowych na poziomie krajowym i unijnym, takich jak unijna platforma szkoleniowa w zakresie klimatu, bezpieczeństwa i obrony opracowanie dogłębnych analiz i badań dotyczących powiązanych działań i obszarów polityki, zwłaszcza na wrażliwych obszarach geograficznych, takich jak Sahel czy Arktyka.

Termin związek klimatu z bezpieczeństwem zastosowany we wspólnym komunikacie dotyczy tego, jak zmiana klimatu i degradacja środowiska, obejmujące zanieczyszczenie środowiska i spadek różnorodności biologicznej, wpływają na pokój, bezpieczeństwo i obronę.

Zmiana klimatu i degradacja środowiska są ze sobą nierozerwalnie połączone i wzajemnie się napędzają. Już teraz zagrażają bezpieczeństwu produkcji żywności, powodując zmniejszenie plonów najważniejszych upraw, takich jak kukurydza, ryż i pszenica, oraz zwiększając ryzyko niskich plonów równocześnie w wielu krajach będących największymi producentami żywności. Jednocześnie niezrównoważona produkcja żywności przyczynia się do degradacji środowiska i powoduje niedobór wody. Zgodnie z prognozami do 2050 r. ponad miliard ludzi nie będzie miało dostępu do wystarczającej ilości wody, degradacja gleby może osiągnąć 90 proc., a zapotrzebowanie na żywność może wzrosnąć o 60 proc.

Brak stabilności oraz niedobory zasobów wywołane zjawiskami związanymi z klimatem i środowiskiem naturalnym mogą być i są wykorzystywane przez ugrupowania zbrojne i zorganizowane grupy przestępcze, skorumpowane lub autorytarne reżimy oraz inne podmioty, między innymi do popełniania przestępstw przeciwko środowisku. Przestępczość środowiskowa jest już teraz czwartym co do wielkości sektorem przestępczości na świecie i wciąż rośnie. To jeszcze bardziej przyspieszy kryzys środowiskowy, również poprzez niezrównoważoną eksploatację zasobów naturalnych.

Europejskie siły zbrojne muszą ograniczyć swoje emisje gazów cieplarnianych oraz zależność od paliw kopalnych w terenie. Jednocześnie muszą stopniowo wprowadzać zieloną energię, nie zmniejszając swojej skuteczności operacyjnej ani odporności związanej z obroną infrastruktury krytycznej.

UE od wielu lat jest liderem w dziedzinie przeciwdziałania zmianie klimatu. Od 2008 r. traktuje zmianę klimatu jako czynnik zwielokrotniający zagrożenie, a od 2020 r. jednoznacznie podkreśla związek tego zjawiska z zarządzaniem kryzysowym w UE oraz europejską obronnością. Wspólny komunikat stanowi odpowiedź na konkluzje Rady z marca 2023 r. w sprawie dyplomacji klimatycznej i energetycznej, w których wezwano do lepszego włączenia związku między klimatem, pokojem i bezpieczeństwem do polityki zewnętrznej UE.

 

Źródło: Komisja Europejska.

Podczas dwudniowego szczytu w Brukseli przywódcy UE będą rozmawiać o rosyjskiej wojnie napastniczej przeciwko Ukrainie oraz dalszym wsparciu UE dla Ukrainy, a także o gospodarce, bezpieczeństwie i obronie, migracji i stosunkach zewnętrznych. W szczególności Rada Europejska odniesie się do najnowszych wydarzeń w rosyjskiej wojnie napastniczej przeciwko Ukrainie i dalszego wsparcia UE dla Ukrainy, w tym wsparcia finansowego i wojskowego. Od początku wojny UE i jej państwa członkowskie udostępniły Ukrainie i jej obywatelom ponad 77 mld EUR i przyjęły bezprecedensowy zestaw sankcji przeciwko Rosji. UE solidaryzuje się z Ukrainą i jej obywatelami i będzie nadal mocno wspierać gospodarkę, społeczeństwo i siły zbrojne Ukrainy oraz jej przyszłą odbudowę.

W dalszej części przywódcy UE nawiążą do poprzednich konkluzji w sprawie unijnej polityki przemysłowej, jednolitego rynku i długoterminowej konkurencyjności i wydajności Europy.

Na posiedzeniu w marcu 2023 r. przywódcy UE rozmawiali o sposobach zbudowania solidnej i dostosowanej do przyszłych wyzwań gospodarki, która zapewni długoterminowy dobrobyt. W tym kontekście zaapelowali o podjęcie ambitnych działań w celu ukończenia budowy jednolitego rynku, w szczególności w sektorze cyfrowym i sektorze usług, oraz zaradzenia słabościom ujawnionym w czasie ostatnich kryzysów.

Przywódcy omówią następnie sytuację gospodarczą w Unii, w tym sposoby zwiększenia jej bezpieczeństwa gospodarczego i odporności. Oczekuje się, że zakończą europejski semestr 2023, czyli coroczną procedurę mającą na celu koordynację polityki gospodarczej, fiskalnej, zatrudnieniowej i społecznej w UE. UE jest zdecydowana wziąć większą odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo i zwiększyć zdolność do autonomicznego działania, jednocześnie jednak przyznaje, że stosunki transatlantyckie i współpraca UE–NATO mają kluczowe znaczenie dla naszego ogólnego bezpieczeństwa. W tym względzie przywódcy UE podsumują postępy poczynione w realizacji poprzednich konkluzji, w tym Deklaracji wersalskiej, w której przywódcy nakreślili środki mające zwiększyć zdolności obronne UE, oraz Strategicznego kompasu, który określa spójny zestaw działań mających pomóc zabezpieczyć interesy UE i chronić europejskich obywateli. Przywódcy mają przedstawić dalsze wskazówki co do unijnego potencjału w zakresie bezpieczeństwa i obrony, zwłaszcza jeśli chodzi zamówienia, inwestycje i produkcję.

Na zakończenie Prezydencja Rady i Komisja Europejska poinformują Radę Europejską o postępach w realizacji jej niedawnych konkluzji w sprawie migracji. Podczas nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europejskiej w lutym 2023 r. przywódcy UE rozmawiali o migracji zgodnej z unijnymi zasadami, wartościami i prawami podstawowymi, z naciskiem na:

    szersze działania zewnętrzne

    skuteczne kontrolowanie granic zewnętrznych

    aspekty wewnętrzne.

 

Źródło: Rada UE.