Strona startowa

Unia Europejska przedstawiła swój pierwszy dobrowolny przegląd realizacji agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. W przeglądzie podkreślono jednoznaczne zobowiązanie UE do realizacji agendy 2030 i jej celów zrównoważonego rozwoju. Pokazano, w jaki sposób działania wewnętrzne i zewnętrzne UE przyczyniają się do osiągnięcia 17 celów zrównoważonego rozwoju w UE oraz w krajach partnerskich na całym świecie. Przegląd zawiera też podsumowanie dotychczasowych postępów, analizę doświadczeń i wniosków oraz refleksję nad przyszłymi działaniami w celu dalszej realizacji agendy 2030 na poziomie UE.

Komisja Europejska realizuje agendę 2030, stosując przy tym podejście obejmujące całą administrację rządową, uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju we wszystkich wnioskach ustawodawczych, politykach i strategiach. Od 2020 r. w każdym programie prac Komisji cele zrównoważonego rozwoju znajdują się w centrum procesu kształtowania polityki UE. Są one uwzględnione w szczególności w inicjatywach przewodnich, takich jak Europejski Zielony Ład i NextGenerationEU. Inicjatywy te obejmują znaczne środki finansowe przeznaczane – na przykład za pośrednictwem Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności – na wspieranie reform i inwestycji, które w konkretny sposób przyczyniają się do postępów w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju. Komisja Europejska włączyła też cele zrównoważonego rozwoju do europejskiego semestru, a więc unijnych ram koordynacji polityki gospodarczej i fiskalnej.

Instytucje UE, władze krajowe, regionalne i lokalne, partnerzy społeczni i społeczeństwo obywatelskie – wszyscy odgrywają ważną rolę w realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

Według najnowszych danych Eurostatu UE poczyniła postępy w osiąganiu większości celów zrównoważonego rozwoju, choć nie zawsze są one równomierne. UE osiąga najlepsze wyniki w zapewnianiu wzrostu gospodarczego i godnej pracy, ograniczaniu ubóstwa oraz wspieraniu pokoju, bezpieczeństwa oraz społeczeństw integracyjnych i sprzyjających włączeniu społecznemu instytucji.

W przypadku celu 4 dotyczącego edukacji i szkoleń, UE poczyniła znaczne postępy w zakresie wczesnej edukacji, zmniejszając liczbę osób przedwcześnie kończących naukę, wspierając programy przygotowania zawodowego w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego oraz zwiększając liczbę osób z wyższym wykształceniem.

Jeżeli chodzi o godną pracę dla wszystkich i wzrost gospodarczy (cel 8), gospodarka UE notowała silny stały wzrost w latach 2014–2019. W tym okresie utworzono ponad 14,5 mln miejsc pracy. Ten pozytywny trend osłabł w 2020 r. z powodu pandemii COVID-19, ale unijna gospodarka, z pomocą planu odbudowy Europy, zaczęła ponownie mocno rosnąć w 2021 i 2022 r. To znalazło odbicie także w rynku pracy, o czym świadczy wskaźnik zatrudnienia UE, który osiągnął rekordowy poziom 74,6 proc.

Aby poczynić zdecydowane postępy w działaniach w dziedzinie klimatu (cel 13), UE w ostatnim czasie przyjęła odnowione ramy regulacyjne i polityczne, które mają zapewnić podstawę dla ambitniejszych celów klimatycznych.

W celu walki z dyskryminacją (cele 10 i 16) Komisja przyjęła unijny plan działania przeciwko rasizmowi, unijne ramy strategiczne na rzecz równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów, strategię na rzecz równości osób LGBTIQ, strategię UE w sprawie zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego oraz strategię na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021–2030.

Z myślą o promowaniu pokojowych i inkluzywnych społeczeństw (cel 16) Komisja opracowała nową strategię w zakresie unii bezpieczeństwa, która służy zwalczaniu przemocy, oszustw, nielegalnego handlu, przestępczości zorganizowanej i terroryzmu.

Wstrząsy zewnętrzne utrudniły jednak odbudowę po pandemii i ograniczyły postęp w zakresie zrównoważonego rozwoju w UE i na świecie. Od 2020 r. w wyniku licznych kryzysów spada tempo postępów w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju, niekiedy prowadząc do pogorszenia wyników. Konieczne są dalsze postępy w realizacji wielu celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności związanych z działaniami w dziedzinie klimatu oraz ochroną i zrównoważonym wykorzystaniem zasobów naturalnych. Konieczne jest przyspieszenie realizacji celów zrównoważonego rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem osób w trudnej sytuacji.

Eliminowanie ubóstwa, zwalczanie dyskryminacji i nierówności oraz zapewnienie, by nie pomijać nikogo leżą w centrum zainteresowania międzynarodowych partnerstw UE. W tym celu działania zewnętrzne UE są ukierunkowane tak, by przyczyniały się do osiągania celów zrównoważonego rozwoju. UE pomaga swoim partnerom międzynarodowym stymulować wzrost gospodarczy i zrównoważony rozwój, między innymi za pomocą umów handlowych i gospodarczych. Jako największy na świecie wielostronny darczyńca oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) UE kieruje swoje środki finansowe do najbardziej potrzebujących. Według wstępnych danych OECD w 2022 r. UE i jej państwa członkowskie przekazały na ten cel 92,8 mld euro, co stanowi 43 proc. całkowitej ODA. W walce z globalnym kryzysem żywnościowym, który pogorszyła wojna napastnicza Rosji przeciwko Ukrainie, UE i państwa członkowskie działające razem jako Drużyna Europy podjęły kompleksowe działania w reakcji na brak bezpieczeństwa żywnościowego i uruchomiły w latach 2021–2024 około 18 mld euro. Z tej kwoty w 2022 r. wypłacono 7 mld euro w postaci dotacji, z czego połowa trafiła do Afryki i na Bliski Wschód, a więc regiony najbardziej dotknięte kryzysem.

Za pośrednictwem swoich partnerstw międzynarodowych UE dąży do realizacji celów zrównoważonego rozwoju oraz unijnych priorytetów, np. dwojakiej transformacji – zielonej i cyfrowej. Od grudnia 2021 r. UE wdraża Global Gateway – strategię na rzecz zrównoważonych inwestycji w infrastrukturę i sprzyjające środowisko w krajach partnerskich. Global Gateway przyczyni się bezpośrednio do kilku powiązanych celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności przez inwestycje w infrastrukturę transportową, energetyczną i cyfrową, a także w ochronę zdrowia i edukację. Stosując podejście Drużyna Europy, UE i jej państwa członkowskie dążą do uruchomienia do 2027 r. kwoty sięgającej 300 mld euro na inwestycje publiczne i prywatne w celu wyeliminowania luki w finansowaniu celów zrównoważonego rozwoju.

Co najmniej 20 proc. z 79,5 mld euro budżetu Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy” zostanie przeznaczone do 2027 r. na rozwój społeczny i zasadę niepozostawiania nikogo w tyle, koncentrując się na osobach żyjących w najuboższych i najbardziej podatnych na zagrożenia warunkach oraz osobach znajdujących się w sytuacji kryzysowej, w szczególności na ochronę zdrowia (cel 3), edukację (cel 4), ochronę socjalną (cel 1) i równość płci (cel 5). Edukacja ma zasadnicze znaczenie dla zwalczania ubóstwa i osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. UE zwraca szczególną uwagę na poprawę dostępu do dobrej jakości edukacji i szkolenia umiejętności, w tym dla dziewcząt, dzieci najuboższych oraz dzieci z niepełnosprawnościami. Odsetek środków finansowych przeznaczanych na edukację wzrośnie z 7 proc. do co najmniej 10 proc. budżetu UE na partnerstwa międzynarodowe.

Aby pokazać zobowiązanie UE do realizacji celów zrównoważonego rozwoju oraz jej przywiązanie do inkluzywnego multilateralizmu i zasady niepozostawiania nikogo w tyle, komisarz do spraw partnerstw międzynarodowych Jutta Urpilainen ogłosiła na Forum Politycznym Wysokiego Szczebla dwie nowe inicjatywy finansowania. UE przekaże 30 mln euro do wspólnego funduszu celów zrównoważonego rozwoju na etap wdrożeniowy transformacji cyfrowej w latach 2022–2025. Komisarz zapowiedziała też przekazanie 5 mln euro na wielostronny fundusz powierniczy Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami.

Szereg cennych doświadczeń i wniosków stanowi podstawę wznowienia działań służących przyspieszeniu realizacji celów zrównoważonego rozwoju w UE i w ramach jej partnerstw międzynarodowych. Przyszłe działania:

    UE odnawia swoje zobowiązanie do zapewnienia – zgodnie ze zmienionymi ramami lepszego stanowienia prawa – by jej wnioski ustawodawcze przyczyniały się do osiągania celów zrównoważonego rozwoju;

    UE podejmie dodatkowe wysiłki, aby lepiej informować o realizacji celów zrównoważonego rozwoju we wszystkich programach unijnych;

    UE w dalszym ciągu usprawniać będzie monitorowanie wdrażania celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności zajmie się kwestią zewnętrznych skutków ubocznych oraz w większym stopniu uwzględniać będzie te cele w swoich głównych sprawozdaniach; 

    UE będzie nadal aktywnie włączać cele zrównoważonego rozwoju do inicjatyw przewodnich strategii Global Gateway i zrównoważonych inwestycji infrastrukturalnych, przy jednoczesnym wzmocnieniu działań na rzecz mobilizacji sektora prywatnego do działań wspierających realizację tych celów;

    UE podejmie większe starania na rzecz przeciwdziałania nierównościom w swoich działaniach zewnętrznych;

    Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Komitet Regionów w dalszym ciągu odgrywać będą kluczową rolę platform kontaktów z zainteresowanymi stronami w sprawie realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

Dobrowolne przeglądy wdrażania celów zrównoważonego rozwoju są podstawowym instrumentem służącym rozliczalności, uzgodnionym przez wszystkie państwa w agendzie 2030. Przeglądy te mają ułatwić prezentację osiągnięć i najlepszych praktyk oraz dyskusje na temat pozostałych wyzwań i dotychczasowych doświadczeń w celu przyspieszenia realizacji agendy 2030.

Dobrowolne przeglądy stanowią podstawę regularnych przeglądów dokonywanych przez Forum Polityczne Wysokiego Szczebla pod auspicjami Rady Społeczno-Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wszystkie 27 państw członkowskich UE przedłożyło Organizacji Narodów Zjednoczonych krajowe dobrowolne przeglądy.

Źródło: Komisja Europejska.