Aktualności

Komisja rekomenduje konkretne środki mające na celu wsparcie gospodarki społecznej, w której bardziej niż zysk liczą się ludzie, kwestie społeczne i środowiskowe. W Europie istnieje 2,8 mln podmiotów gospodarki społecznej zatrudniających w sumie 13,6 mln osób. Odpowiadają one na najistotniejsze wyzwania stojące przed naszymi społeczeństwami. Obejmują różne sektory, od usług socjalnych i opiekuńczych po mieszkalnictwo, rekreację i przystępną cenowo energię. Wśród nich są spółdzielnie, fundusze wspólnego inwestowania, stowarzyszenia nienastawione na zysk, fundacje i przedsiębiorstwa społeczne.

Wnioski mają na celu stworzenie korzystnych warunków dla rozwoju organizacji gospodarki społecznej oraz podnoszenia świadomości na temat ich potencjału, w szczególności w zakresie tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy, wspierania innowacji i włączenia społecznego.

W nawiązaniu do planu działania na rzecz gospodarki społecznej z 2021 r. Komisja przedstawia wczoraj:

    wniosek dotyczący zalecenia Rady dla państw członkowskich w sprawie opracowywania i wdrażania strategii gospodarki społecznej;

    portal gospodarki społecznej – stronę internetową punktu kompleksowej obsługi, która dostarcza organizacjom gospodarki społecznej informacji na temat finansowania unijnego, możliwości szkoleniowych i innych.

Pomimo swojego wkładu w społeczeństwo organizacje gospodarki społecznej często napotykają przeszkody w rozwijaniu i poszerzaniu swojej działalności ze względu na brak zrozumienia i uznania ich modeli biznesowych. Aby sprostać tym wyzwaniom, w proponowanym zaleceniu Rady wzywa się państwa członkowskie do opracowania kompleksowych strategii na rzecz gospodarki społecznej w celu promowania środowiska sprzyjającego gospodarce społecznej we wszystkich istotnych obszarach poprzez dostosowanie ram politycznych i prawnych. Strategie mają wspierać tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy, pobudzać lokalne gospodarki oraz wzmacniać spójność społeczną i terytorialną.

Na przykład Komisja proponuje środki mające na celu:

    opracowanie polityki rynku pracy wspierającej pracowników przedsiębiorstw społecznych (np. poprzez szkolenia), promującej przedsiębiorczość społeczną oraz zapewniającej sprawiedliwe warunki pracy poprzez dialog społeczny i rokowania zbiorowe;

    uznanie roli gospodarki społecznej we włączeniu społecznym, np. w zapewnianiu dostępnych i wysokiej jakości usług socjalnych i opiekuńczych oraz mieszkań, zwłaszcza dla grup w niekorzystnej sytuacji;

    poprawę dostępu do finansowania publicznego i prywatnego, w tym do funduszy UE;

    umożliwienie dostępu do możliwości rynkowych i zamówień publicznych;

    wykorzystanie możliwości oferowanych przez zasady pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki społecznej, w tym przepisów dotyczących pomocy na rozpoczęcie działalności, reintegracji pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz wsparcia lokalnej infrastruktury;

    zapewnienie, aby systemy podatkowe wspierały gospodarkę społeczną poprzez uproszczenie procedur administracyjnych i rozważenie odpowiednio opracowanych zachęt podatkowych;

    podnoszenie świadomości na temat gospodarki społecznej i jej wkładu, w szczególności poprzez badania i dane.

 

Ponadto Komisja zaleca również państwom członkowskim optymalne wykorzystanie dostępnych funduszy UE, takich jak Europejski Fundusz Społeczny Plus, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i InvestEU, aby pomóc państwom członkowskim w promowaniu gospodarki społecznej. Komisja może również zapewnić dalsze wsparcie poprzez gromadzenie danych i prowadzenie badań nad gospodarką społeczną w UE.

W ramach dzisiejszych wniosków Komisja uruchamia również portal gospodarki społecznej – stanowiącą narzędzie budowania zdolności stronę internetową punktu kompleksowej obsługi, która dostarcza podmiotom gospodarki społecznej informacji na temat finansowania unijnego, możliwości szkoleniowych, wydarzeń, informacji dotyczących poszczególnych krajów oraz tego, gdzie można pozyskać dodatkowe zasoby. 

Państwa członkowskie omówią wniosek Komisji dotyczący zalecenia Rady z myślą o jego przyjęciu przez Radę. Po przyjęciu wniosku zachęca się państwa członkowskie do przyjęcia lub aktualizacji ich strategii gospodarki społecznej w ciągu 18 miesięcy. Państwom członkowskim zaleca się również utworzenie punktu kompleksowej obsługi gospodarki społecznej, utworzenie lokalnych lub regionalnych punktów kontaktowych pełniących funkcję „ambasadorów gospodarki społecznej” oraz wyznaczenie koordynatorów ds. gospodarki społecznej w instytucjach krajowych w celu zapewnienia spójności wszystkich strategii politycznych.

Komisja będzie monitorować wdrażanie strategii poprzez regularne konsultacje z państwami członkowskimi za pośrednictwem Komitetu ds. Zatrudnienia i Komitetu Ochrony Socjalnej.

W grudniu 2021 r. Komisja przedstawiła plan działania na rzecz gospodarki społecznej, który ma przyczynić się do rozwoju gospodarki społecznej i pełnego wykorzystania jej potencjału. Nowy wniosek dotyczący zalecenia Rady i portal gospodarki społecznej to dwa działania zapowiedziane w planie. Kolejnym działaniem była zainicjowana w marcu bieżącego roku Akademia Polityki na rzecz Przedsiębiorczości Młodzieży UE-OECD (YEPA). Jej celem jest sprostanie wyzwaniom, przed którymi stoją młodzi przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą, takim jak dostęp do finansowania i umiejętności, potwierdzone również w niedawnym badaniu Eurobarometru.

Ponadto, zgodnie z programem prac Komisji, Komisja zaproponuje jeszcze w tym roku inicjatywę transgraniczną dotyczącą stowarzyszeń, aby umożliwić im pełne korzystanie z jednolitego rynku. Ponadto Komisja publikuje dziś dwa dokumenty robocze służb Komisji mające na celu poprawę zrozumienia odpowiednich przepisów podatkowych dla podmiotów gospodarki społecznej i darowizn transgranicznych przeznaczonych na inicjatywy pożytku publicznego.

Organizacje gospodarki społecznej odgrywają kluczową rolę w stawianiu czoła wyzwaniom społecznym i promowaniu sprawiedliwych warunków pracy poprzez angażowanie pracowników w proces decyzyjny i zarządzanie. Stwarzają one również możliwości dla niedostatecznie reprezentowanych grup, takich jak kobiety i młodzież, oraz przyczyniają się do sprawiedliwej i sprzyjającej włączeniu społecznemu transformacji cyfrowej i ekologicznej.

Gospodarka społeczna pomaga osiągnąć cele Planu działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych i główne cele na 2030 r. zatwierdzone przez państwa członkowskie UE, polegające na zapewnieniu zatrudnienia co najmniej 78 proc. osób w wieku 20–64 lat, szkoleń dla co najmniej co najmniej 60 proc. osób oraz wyprowadzenia co najmniej 15 mln osób z ubóstwa lub wykluczenia społecznego. Pakiet dotyczący gospodarki społecznej przyczynia się również do realizacji Europejskiego Roku Umiejętności poprzez zachęcanie do rozwoju umiejętności w sektorze gospodarki społecznej.

 

Źródło: Komisja Europejska.

Komisja Europejska przedstawiła 1 czerwca br. pięć wniosków ustawodawczych służących unowocześnieniu unijnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa morskiego i zapobiegających zanieczyszczeniu wód przez statki. Biorąc pod uwagę, że 75 proc. handlu zagranicznego UE odbywa się drogą morską, transport morski należy traktować nie tylko jako ważny element krwioobiegu zglobalizowanej gospodarki, ale również podstawowy czynnik rozwoju wysp, regionów peryferyjnych oraz oddalonych regionów przybrzeżnych UE. Chociaż poziom bezpieczeństwa morskiego na wodach UE jest obecnie bardzo wysoki, liczba ofiar śmiertelnych niewielka i nie dochodzi ostatnio do poważnych wycieków ropy naftowej, to jednak co roku notuje się nadal ponad 2 tys. wypadków i incydentów na morzu.

Proponowane przepisy wyposażą UE w nowe narzędzia wspierające czystą i nowoczesną żeglugę. Pozwolą one na dostosowanie prawa UE do przepisów międzynarodowych, zrównując szanse wszystkich podmiotów sektora morskiego, usprawniając jednocześnie proces wdrażania i egzekwowania przepisów dzięki rozwiązaniom cyfrowym i ściślejszej współpracy w obrębie UE. Istotną rolę we wdrażaniu nowych wymogów będzie odgrywać Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA), która zapewni odpowiednie wsparcie władzom administracyjnym państw członkowskich w egzekwowaniu nowych przepisów. W odrębnym wniosku zaproponowano wprowadzenie zmian w mandacie EMSA w celu uwzględnienia tych nowych zadań.  

Trzy z pięciu wniosków koncentrują się na modernizacji i poprawie przepisów dotyczących bezpieczeństwa morskiego. Zwraca się w nich szczególną uwagę na kontrolę państwa portu i badanie przyczyn wypadków morskich oraz skuteczniejsze egzekwowanie przepisów w celu ograniczenia liczby incydentów i wypadków, a w ostatecznym rozrachunku zmniejszenia liczby ofiar śmiertelnych i zapobieżenia zanieczyszczeniu środowiska.

Pakiet wniosków obejmuje:

    Jasne wymogi w zakresie inspekcji państw bandery oparte na przepisach międzynarodowych, a także specjalne szkolenia EMSA dla przedstawicieli krajowych administracji służące poprawie skuteczności kontroli prowadzonych przez organy państw członkowskich w stosunku do swojej floty. Wpłynie to na poprawę bezpieczeństwa na morzu i zmniejszy ryzyko zanieczyszczenia środowiska, gwarantując wysokiej jakości usługi żeglugowe ze strony państw bandery UE. Proponowane przepisy ułatwią wymianę informacji między państwami bandery na temat wyników prowadzonych przez nie inspekcji oraz ogólnych problemów związanych z przestrzeganiem przepisów. EMSA będzie wspierać tę współpracę poprzez zmodyfikowany program rozwoju zawodowego i szkoleń dla inspektorów państw bandery.

    Kontrola państwa portu zostanie rozszerzona na dodatkowe przepisy międzynarodowe, takie jak nowe konwencje w sprawie wody balastowej i osadów oraz usuwania wraków. We wniosku zaktualizowano również ukierunkowanie inspekcji statków, uwzględniając nowe wymogi i kładąc większy nacisk na efektywność środowiskową statków i niedociągnięcia w przestrzeganiu zasad ochrony środowiska przy określaniu ich profilu ryzyka. Inne zmiany pozwolą dodatkowo poprawić zdolność państw członkowskich do wykrywania i korygowania niezgodności z zasadami i normami w zakresie bezpieczeństwa, ochrony środowiska lub zapobiegania zanieczyszczeniom.

    Zakres kontroli państwa portu i badania wypadków zostanie rozszerzony na statki rybackie, na których występują w dalszym ciągu istotne zagrożenia dla bezpieczeństwa. Państwa członkowskie mogą zdecydować się na stosowanie kontroli państwa portu w stosunku do statków rybackich zawijających do portów UE, które mierzą powyżej 24 metrów. Najpoważniejsze wypadki z udziałem mniejszych statków rybackich o długości poniżej 15 metrów będą natomiast musiały być zgłaszane i analizowane przez państwa członkowskie pod kątem ewentualnych wniosków na przyszłość. Operacje kontroli państwa bandery i państwa portu zostaną poddane cyfryzacji, promowane będzie również powszechne stosowanie certyfikatów elektronicznych. Będzie to możliwe przede wszystkim dzięki systemom informatycznym i bazom danych EMSA.

    Dodatkowe wsparcie ze strony EMSA otrzymają krajowe organy ds. badania przyczyn wypadków. W razie potrzeby skorzystać będzie można z pomocy zespołu ekspertów z różnych dziedzin, dostępne będą także specjalistyczne narzędzia i sprzęt.

Przedstawione dziś wnioski mają również na celu zapobieganie wszelkim rodzajom nielegalnych zrzutów zanieczyszczeń do mórz europejskich, co jest niezbędnym warunkiem zmniejszenia wpływu transportu morskiego na środowisko i zachowania ekosystemu morskiego. Aby to osiągnąć, należy wykrywać nielegalne zrzuty, ścigać stwierdzone naruszenia oraz karać sprawców nielegalnych działań.

W tym celu proponowany wniosek:

    Dostosowuje przepisy UE do przepisów międzynarodowych i rozszerza ich zakres o nowe substancje zanieczyszczające. Oprócz nielegalnych zrzutów ropy naftowej i szkodliwych substancji ciekłych, które są objęte obowiązującymi przepisami, Komisja proponuje uwzględnienie również zrzutów substancji szkodliwych przewożonych w opakowaniach, ścieków, śmieci, a także wody zrzutowej i zanieczyszczeń z systemów oczyszczania gazów spalinowych (płuczek).

    Optymalizuje CleanSeaNet – bazę danych EMSA dotyczącą nadzoru i wymiany informacji oraz przewiduje obowiązki w zakresie wymiany informacji i działań następczych organów krajowych odpowiedzialnych za wykrywanie i weryfikację potencjalnych zanieczyszczeń. Udoskonalony system ułatwi terminowe egzekwowanie przepisów, a także współpracę między państwami członkowskimi w przypadku transgranicznych incydentów związanych z zanieczyszczeniami pochodzącymi ze statków.

    Ustanawia ulepszone ramy prawne nakładania i egzekwowania, umożliwiając organom krajowym podejmowanie odpowiednich działań w przypadku stwierdzenia nielegalnego zrzutu i nakładanie kar, takich jak grzywny. We wniosku przedstawiono minimalne kryteria skutecznego stosowania kar administracyjnych, takie jak wielkość zrzutu, jego wpływ na środowisko lub sytuacja finansowa odpowiedzialnego podmiotu.

Wniosek przewiduje aktualizację mandatu EMSA w celu lepszego uwzględnienia rosnącej roli Agencji w wielu dziedzinach transportu morskiego, w tym w zakresie bezpieczeństwa, zapobiegania zanieczyszczeniom i ochrony środowiska, działań w dziedzinie klimatu, ochrony, nadzoru i zarządzania kryzysowego oraz cyfryzacji – w tym nowe zadania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony środowiska wynikające z opisywanego pakietu legislacyjnego.

Komisja i państwa członkowskie będą na przykład korzystać z pomocy agencji EMSA przy wdrażaniu rozporządzenia FuelEU Maritime i rozszerzeniu unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji na transport morski. Agencja będzie również nadal wspierać Komisję i państwa członkowskie w zakresie nadzoru morskiego, zwiększania odporności na zagrożenia cyberbezpieczeństwa i budowania gotowości na sytuacje kryzysowe pełnić istotną rolę w upraszczaniu sprawozdawczości między państwami członkowskimi poprzez zastosowanie narzędzi informatycznych, oferując w dalszym ciągu organom administracyjnym państw członkowskich szkolenia i pomoc w budowanie zdolności prawno-operacyjnych.

Wnioski ustawodawcze zostaną teraz rozpatrzone przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

Jak określono w Europejskim Zielonym Ładzie, strategii na rzecz inteligentnej i zrównoważonej mobilności oraz planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, Komisja dąży do wprowadzenia żeglugi na ścieżkę wiodącą ku zerowej emisji zanieczyszczeń i zerowej liczbie wypadków. Przedstawione dziś wnioski stanowią część konkretnych wyników działań Komisji w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i inteligentnej mobilności. W ramach pakietu „Gotowi na 55” UE podjęła decyzję o rozszerzeniu systemu EU ETS na transport morski i przyjęła rozporządzenie FuelEU Maritime. Oba teksty ustawodawcze przyczynią się do przejścia na żeglugę bezemisyjną. Czyste technologie i paliwa będą również wspierać zrównoważony rozwój i program na rzecz zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.

Źródło: Komisja Europejska.

Jak co roku, krajowe i europejskie jury wybrały jeden projekt spośród projektów nominowanych do nagrody z każdego kraju UE. 26 krajowych zwycięzców zostało zaproszonych na ceremonię wręczenia nagród 12 maja w Akwizgranie, podczas której ogłoszono trzech zwycięzców na szczeblu europejskim.

Pierwszą nagrodę, w wysokości 7500 euro, otrzymała inicjatywa „AILEM” z Belgii – pierwsza w historii aplikacja językowa dostosowana do uchodźców i osób ubiegających się o azyl, opracowana w konsultacji z nimi. Używa języka do przełamania międzykulturowych nieporozumień między uchodźcami a ich krajem przyjmującym i zawiera przydatne zwroty, historie i gry do nauki języka, a także sposoby nawiązywania kontaktu z innymi użytkownikami. Projekt ma na celu zbliżanie ludzi z różnych środowisk, o różnych doświadczeniach i statusie społecznym.

Drugie miejsce ex aequo zajęły dwa projekty: „Mobilne Muzeum Klimatu” z Litwy oraz „Europejski Korespondent” z Holandii. Oba otrzymają po 3750 euro.

„Mobilne Muzeum Klimatu” (Mobili Klimato muziejaus paroda) zostało założone w maju 2022 r., aby skłonić ludzi do przejścia na przyjazny dla klimatu styl życia. Składa się z czterech mobilnych kontenerów morskich na cztery tematy:

- Zmiana klimatu – przyczyny i skutki

- Zielony Ład UE

- Zrównoważone rolnictwo i zdrowa żywność

- Praktyczne wskazówki dotyczące ograniczania konsumpcji

„Europejski Korespondent” („The European Correspondent"), to założona w 2022 r. inicjatywa zrzeszająca ponad 140 młodych dziennikarzy z całej Europy w celu tworzenia dziennikarstwa europejskiego. Wysyłają e-mailem codzienny newsletter z najistotniejszymi wiadomościami europejskimi, każdego dnia o innym regionie. Badają również, co dzieje się w istotnych kwestiach w różnych krajach europejskich.

Nagroda dla Młodzieży im. Karola Wielkiego, przyznawana wspólnie przez Parlament Europejski i Międzynarodową Fundację Nagrody im. Karola Wielkiego, przeznaczona jest dla inicjatyw młodych ludzi w wieku 16-30 lat, zaangażowanych w projekty promujące europejskie i międzynarodowe porozumienie. Od 2008 r. o nagrodę walczyło łącznie 5000 projektów.

Źródło: Parlament Europejski.

Wczoraj komisarz do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stella Kyriakides oraz sekretarz Departamentu Zdrowia i Usług Społecznych USA Xavier Becerra spotkali się w Brukseli, aby zainicjować Grupę Zadaniową UE-USA ds. Zdrowia. Grupa zadaniowa, mająca na celu rozszerzenie partnerstwa UE-USA w dziedzinie zdrowia, będzie się koncentrować na współpracy obejmującej trzy aspekty: priorytety w dziedzinie chorób nowotworowych, globalne zagrożenia dla zdrowia i wzmocnienie światowej infrastruktury bezpieczeństwa zdrowotnego. Obecnie tworzone są techniczne grupy robocze, które zajmą się tymi priorytetowymi obszarami. Na spotkaniu dyskutowano również na temat Ukrainy – UE i USA potwierdziły swoją solidarność z tym krajem w obliczu rosyjskiej agresji i zobowiązały się do dalszego wspierania Ukrainy tak długo, jak długo będzie to konieczne.

UE i USA mają wspólny priorytet, jakim jest poprawa profilaktyki, wykrywania i leczenia raka u wszystkich ludzi dotkniętych tą chorobą. W tym celu grupa zadaniowa ustanowiła dwie eksperckie grupy robocze zajmujące się nowotworami u dzieci i młodzieży oraz rakiem płuc w ramach europejskiego planu walki z rakiem i amerykańskiego programu „Cancer Moonshot”. Współpraca ta ma na celu usprawnienie wzajemnego uczenia się, wymianę dobrych praktyk i doradztwo w zakresie opracowywania ewentualnych wspólnych inicjatyw, aby poprawić wyniki leczenia nowotworów na całym świecie. Celem jest ustanowienie nowego zorganizowanego dialogu na temat raka, obejmującego zarówno politykę w zakresie nowotworów, jak i współpracę badawczą. Cel ten można osiągnąć poprzez znalezienie wspólnej płaszczyzny między amerykańską inicjatywą „Cancer Moonshot” a europejskim planem walki z rakiem, misją UE w zakresie walki z rakiem oraz amerykańskim planem zwalczania nowotworów.

10 maja odbyło się pierwsze wirtualne spotkanie przewodniczących grup roboczych ds. nowotworów u dzieci i młodzieży oraz raka płuc z UE i USA.

Zacieśnienie współpracy w zakresie globalnych zagrożeń dla zdrowia oraz światowej infrastruktury bezpieczeństwa zdrowotnego

Wczorajsze dyskusje koncentrowały się również na dotychczasowych i nowych zagrożeniach dla zdrowia, takich jak ptasia grypa, choroba marburska czy oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe. Obie strony podkreśliły również, jak ważne jest lepsze zrozumienie warunków po pandemii COVID-19 i ich wpływu na zdrowie, społeczeństwa i gospodarki.

Omówiono również współpracę między Europejskim Urzędem ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia (HERA) i amerykańskiej Administracji ds. Strategicznej Gotowości i Reagowania (ASPR), bezpieczne łańcuchy dostaw oraz programy szczepień. Obie strony podkreśliły, że świat musi się lepiej przygotować do reagowania na przyszłe pandemie, jak wyraźnie pokazała pandemia COVID-19.

Zobowiązaliśmy się do współpracy na rzecz powodzenia porozumienia w sprawie pandemii, które jest obecnie przedmiotem negocjacji na forum WHO, oraz wspólnej wizji uzgodnień, dzięki którym świat będzie zdrowszy, bezpieczniejszy i sprawiedliwszy dla wszystkich ludzi. Obie strony potwierdziły swoje zdecydowane zaangażowanie na rzecz osiągnięcia do maja 2024 r. pomyślnego wyniku negocjacji dotyczących porozumienia w sprawie pandemii i zmian w Międzynarodowych przepisach zdrowotnych. Obie strony zgodziły się, że potrzebne są kompleksowe zobowiązania na rzecz poprawy systemów zapobiegania pandemiom, gotowości i reagowania na nie, które przyniosą wymierne rezultaty w praktyce i zapewnią równe szanse.

Obie strony popierają konkretne działania na rzecz ustanowienia trwałych globalnych mechanizmów dostępu do medycznych środków przeciwdziałania w stanach zagrożenia zdrowia, które będą podstawą zapobiegania pandemiom, gotowości i reagowania na nie. Prace te są ważnym elementem negocjacji dotyczących porozumienia w sprawie pandemii i muszą opierać się na wnioskach wyciągniętych przy okazji obsługi globalnego mechanizmu ACT Akcelerator. Obie strony zauważyły, że ambitne porozumienie jest możliwe, ale będzie wymagało woli politycznej, kreatywności i skupienia się na praktycznych rozwiązaniach.

UE i USA z zadowoleniem obserwują powodzenie, jakim się cieszyło pierwsze zaproszenie do składania wniosków w ramach funduszu pandemicznego, wzywając do rozszerzenia jego bazy darczyńców, tak aby fundusz nadal mógł z powodzeniem pomagać w wypełnianiu luk w systemie zapobiegania i gotowości.

Obie strony podkreśliły, że silne prawa kobiet są podstawowymi wartościami demokracji. Są one osiągnięciem, które należy pielęgnować i z których można być dumnym. UE i USA są nadal zaangażowane w promowanie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie, stawiając czoła szczególnym problemom zdrowotnym, z jakimi borykają się kobiety, oraz wnosząc wymierny wkład w odrobienie strat w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, jak podkreślono w globalnej strategii UE na rzecz zdrowia.

Po oświadczeniu przewodniczącej Ursuli von der Leyen i prezydenta USA Joe Bidena z okazji drugiego światowego szczytu poświęconego COVID-19, Komisja Europejska i Departament Zdrowia i Usług Społecznych USA podpisały ustalenia o zacieśnieniu współpracy w zakresie gotowości i reagowania na zagrożenia dla zdrowia publicznego. Dzięki temu Komisja i USA będą mogły prowadzić współpracę dotyczącą szerokiej gamy zagadnień w celu wspólnego reagowania na sytuacje nadzwyczajne związane ze zdrowiem, co przyczyni się do stworzenia silnej światowej infrastruktury bezpieczeństwa zdrowotnego. Ustalenia transatlantyckie, które podpisano 19 maja w Berlinie, będą koordynowane po stronie UE przez Urząd ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia Komisji Europejskiej (HERA) oraz Dyrekcję Generalną ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności, a po stronie USA – przez Departament Zdrowia i Usług Społecznych.

Po podpisaniu ustaleń o współpracy w październiku 2022 r. odbyło się spotkanie w Waszyngtonie, a w ostatnich miesiącach na wszystkich szczeblach prowadzono regularną wymianę informacji, co doprowadziło do uruchomienia Grupy Zadaniowej UE-USA ds. Zdrowia.

Źródło: Komisja Europejska.

Wczoraj w Brukseli Unia Europejska i Indie spotkały się na pierwszym posiedzeniu ministerialnym Rady UE–Indie ds. Handlu i Technologii (ang. Trade and Technology Council, TTC).

TTC jest najważniejszym forum, które umożliwia tym partnerom współpracę nad pogłębianiem partnerstwa strategicznego w dziedzinie handlu i technologii. Geostrategiczne wyzwania wzmocniły wspólny interes UE i Indii, którym jest zapewnienie bezpieczeństwa, dobrobytu i zrównoważonego rozwoju, w oparciu o wspólne wartości. TTC przyczyni się do rozwoju obustronnej wymiany handlowej między UE i Indiami, której wartość w 2022 r. wyniosła 120 miliardów euro za obrót towarami, co ustanowiło najwyższy wynik w historii. W 2022 r. wartość produktów i usług cyfrowych będących przedmiotem wymiany handlowej wyniosła 17 miliardów euro.

Posiedzeniu ministerialnemu przewodniczyli: po stronie UE wiceprzewodniczący wykonawczy Margrethe Vestager i Valdis Dombrovskis, a po stronie Indii – minister spraw zagranicznych Subrahmanyam Jaishankar, minister handlu i przemysłu Piyush Goyal oraz minister stanu ds. rozwoju umiejętności, przedsiębiorczości oraz elektroniki i technologii informacyjnych Rajeev Chandrasekhar. W posiedzeniu uczestniczyli także wysoki przedstawiciel/wiceprzewodniczący Josep Borrell oraz komisarz ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton.

TTC została powołana przez UE i Indie do pełnienia funkcji platformy koordynacyjnej w sprawach związanych z najważniejszymi wyzwaniami w dziedzinie handlu, zaufanej technologii i bezpieczeństwa. Prace na posiedzeniu ministerialnym Rady odbywały się w trzech grupach roboczych.

Unia Europejska i Indie będą współpracować w obszarze badań i rozwoju informatyki kwantowej i obliczeń wielkiej skali, aby wspólnie zaradzić wyzwaniom takim jak zmiana klimatu i katastrofy naturalne, a także w celu poprawy jakości ochrony zdrowia dzięki wykorzystaniu medycyny spersonalizowanej. Obie strony partnerskie zobowiązały się do kooperacji w zakresie godnej zaufania sztucznej inteligencji i dostosowania swoich polityk w odniesieniu do strategicznego sektora półprzewodników na podstawie protokołu ustaleń stworzonego specjalnie w tym celu. UE oraz Indie podejmą prace na rzecz zlikwidowania luki w umiejętnościach cyfrowych oraz promowania wymiany kompetencji cyfrowych. Podejmą także działania standaryzujące w kwestii sieci 5G, telekomunikacji oraz internetu rzeczy. Wzmocnią interoperacyjność swoich cyfrowych infrastruktur publicznych i będą wspierać bezpieczne i chroniące prywatność rozwiązania na rzecz krajów rozwijających się.

Współpraca w zakresie badań naukowych i innowacji jest postrzegana jako ważne narzędzie uwalniania potencjału, a także wprowadza na rynek nowe, zrównoważone technologie. Celem Unii Europejskiej jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku, a Indie chcą zrealizować ten cel do roku 2070. Aby tego dokonać, obie strony partnerskie będą pobudzać innowacje i zwiększać wysiłki badawcze z uwzględnieniem bezpiecznego i zrównoważonego rozwoju. Zarówno Unia, jak i Indie w centrum swojej kooperacji postawią przede wszystkim kwestie gospodarki ściekami, w tym śmieciami z tworzyw sztucznych oraz odpadami zanieczyszczonymi wodorem; recyklingu baterii do pojazdów elektrycznych oraz wypracowaniu norm w drodze badań przednormalizacyjnych. Współpraca w tych kwestiach powinna także wzmocnić znaczenie start-upów i rolę kształcenia umiejętności i możliwości.

Unia Europejska oraz Indie postanowiły zacieśnić współpracę nad odpornymi łańcuchami wartości, pogłębić starania w celu rozwiązania obustronnych problemów związanych z dostępem do rynku, a także zintensyfikować wymianę informacji o swoich mechanizmach monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Zmierzą się także z zagadnieniami wielostronnej wymiany handlowej, ze szczególnym uwzględnieniem Światowej Organizacji Handlu. Ponadto strony zobowiązały się do większego zaangażowania w środki dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla.

 

Prace w ramach TTC będą postępować równocześnie z trwającymi negocjacjami na temat kompleksowych umów dotyczących handlu, ochrony inwestycji oraz oznaczeń geograficznych, które mają na celu maksymalizację naszego znaczącego – choć w większości niewykorzystanego – potencjału handlowego oraz inwestycyjnego.

Posiedzenia ministerialne Rady ds. Handlu i Technologii będą się odbywać co najmniej raz w roku naprzemiennie w UE i Indiach. Grupy robocze będą spotykać się regularnie w okresach niezajętych przez posiedzenia ministerialne, aby realizować wspomniane priorytety polityczne. Następne posiedzenie ministerialne planowane jest na początek 2024 r. i odbędzie się w Indiach.

Partnerstwo z Indiami to jedna z najważniejszych relacji międzynarodowych w nadchodzącym dziesięcioleciu, a wzmocnienie tego partnerstwa, w tym poprzez Radę ds. Handlu i Technologii, to jedno z najważniejszych zadań.

Unia Europejska i Indie mogą już poszczycić się silną relacją handlową. Unia jest drugim co do wielkości partnerem handlowym Indii – w 2022 r. wartość wymiany handlowej między tymi państwami wyniosła 120 miliardów euro, czyli 10,8% obrotu handlowego Indii ogółem. Indie są dziesiątym największym partnerem handlowym Unii Europejskiej i odpowiadają za 2% handlu towarami w UE ogółem. Wartość handlu usługami między UE a Indiami wyniosła w 2021 r. 40 miliardów euro.

Pierwsze posiedzenie ministerialne poprzedziła inauguracja mająca miejsce 6 lutego 2023 r. oraz oświadczenie przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen i premiera Indii Narendry Modiego wydane 25 kwietnia 2022 r. w Nowym Delhi.

Rada UE–Indie ds. Handlu i Technologii jest pierwszym dwustronnym forum w przypadku Indii i drugim w przypadku UE. W czerwcu 2021 r. Radę ds. Handlu i Technologii powołały Unia Europejska i Stany Zjednoczone. Będzie ona stanowić uzupełnienie partnerstw cyfrowych zawiązanych wcześniej z partnerami azjatyckimi w ramach unijnej strategii współpracy w regionie Indo-Pacyfiku.

Źródło: Komisja Europejska.

Komisja przedstawiła dziś projekt najbardziej ambitnej i kompleksowej reformy unii celnej UE od czasu jej utworzenia w 1968 r.

Wnioski legislacyjne zawierają unikatową w skali światowej wizję opartego na danych systemu celnego UE, który znacznie uprości procesy celne dla firm, zwłaszcza dla najbardziej wiarygodnych przedsiębiorców. W nurcie transformacji cyfrowej reforma ograniczy uciążliwe procedury celne przez zastąpienie tradycyjnych zgłoszeń bardziej inteligentnym, opartym na danych podejściem do nadzoru przywozu. Jednocześnie organy celne będą miały narzędzia i zasoby niezbędne do właściwej oceny i powstrzymania przywozu, który stanowi rzeczywiste zagrożenie dla UE, jej obywateli i gospodarki.

Ogłoszona właśnie reforma jest odpowiedzią na presję, pod jaką działają dziś unijne służby celne, w tym na ogromny wzrost wolumenu handlu, zwłaszcza elektronicznego, szybko rosnącą liczbę norm UE, które należy sprawdzać na granicy, oraz na zmieniające się geopolityczne realia i kryzysy. Dzięki niej ramy celne będą lepiej dostosowane do dzisiejszych standardów ekologicznych i cyfrowych, a jednolity rynek będzie bardziej bezpieczny i konkurencyjny. Reforma upraszcza i racjonalizuje obowiązki sprawozdawcze spoczywające na przedsiębiorcach, na przykład dzięki ograniczeniu czasu potrzebnego na przeprowadzenie procesów przywozowych. Reforma zapewni również pojedynczy unijny interfejs i ułatwi ponowne wykorzystywanie danych. W ten sposób przyczyni się do realizacji celu przewodniczącej von der Leyen, jakim jest zmniejszenie o jedną czwartą obciążenia przedsiębiorców, bez kompromisów w zakresie powiązanych celów politycznych.

Nowy Urząd UE ds. Celnych będzie nadzorował unijne centrum danych celnych, siłę napędową nowego systemu. Z czasem centrum danych zastąpi obecną celną infrastrukturę informatyczną w państwach członkowskich UE, co pozwoli im zaoszczędzić nawet 2 mld euro rocznie na kosztach operacyjnych. Nowy Urząd pomoże również w realizacji lepszego podejścia Unii do zarządzania ryzykiem i kontroli celnych.

W zreformowanej unii celnej UE przedsiębiorstwa, które chcą wprowadzić towary do UE, będą mogły rejestrować wszystkie informacje na temat swoich produktów i łańcuchów dostaw w jednym środowisku internetowym: nowym unijnym centrum danych celnych. Ta nowoczesna technologia pozwoli zestawiać dane dostarczane przez przedsiębiorstwa i – dzięki uczeniu maszynowemu, sztucznej inteligencji i interwencji człowieka – zapewni organom kompleksowy przegląd łańcuchów dostaw i przepływu towarów.

Jeśli chodzi o obowiązki przedsiębiorstw, przy przekazywaniu informacji celnych wystarczy, że będą kontaktować się z jednym portalem, a dla przesyłek wysyłanych wielokrotnie będą musiały przekazywać dane tylko raz. W przypadkach, w których procesy biznesowe i łańcuchy dostaw są całkowicie przejrzyste, najbardziej zaufani przedsiębiorcy (przedsiębiorcy „Trust and Check” – „zaufanie i kontrola”) będą mogli dopuścić swoje towary do obrotu w UE bez żadnej aktywnej interwencji celnej. Kategoria Trust & Check wpisuje się w istniejący już program upoważnionych przedsiębiorców (AEO) dla zaufanych przedsiębiorców.

Jest to pierwsze tego rodzaju partnerstwo z przedsiębiorstwami na świecie. To nowe, potężne narzędzie wspiera unijne przedsiębiorstwa, handel i otwartą strategiczną autonomię UE. Unijne centrum danych celnych umożliwi przywóz towarów do UE przy minimalnej interwencji organów celnych, bez kompromisów w zakresie wymogów bezpieczeństwa, ochrony lub zwalczania nadużyć finansowych.

Zgodnie z przedstawionymi wnioskami legislacyjnymi w 2028 r. centrum danych zostanie otwarte dla przesyłek w handlu elektronicznym, a od 2032 r. będzie dostępne dla pozostałych importerów (na zasadzie dobrowolności), co przyniesie natychmiastowe korzyści i uproszczenia. Przedsiębiorcy „Trust & Check” (zaufanie i kontrola) będą również mogli rozliczać cały przywóz z organami celnymi państwa członkowskiego, w którym mają siedzibę, bez względu na to, gdzie towary są wprowadzane na obszar UE. O ewentualnym rozszerzeniu tej opcji na wszystkich przedsiębiorców zdecyduje przegląd w 2035 r., w związku z przewidywanym obowiązkowym stosowaniem centrum od 2038 r.

Proponowany nowy system da organom celnym kompleksowy ogląd łańcuchów dostaw i procesów produkcyjnych towarów wprowadzanych do UE. Wszystkie państwa członkowskie będą miały dostęp do danych w czasie rzeczywistym i będą mogły gromadzić informacje, aby szybciej, spójniej i skuteczniej reagować na zagrożenia.

Dane będą analizowane i monitorowane z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, która będzie również przewidywać problemy, jeszcze zanim towary zaczną swoją podróż do UE. Dzięki temu organy celne UE będą koncentrować swoje wysiłki i zasoby tam, gdzie są one najbardziej potrzebne: powstrzymywanie wprowadzania do Unii niebezpiecznych lub nielegalnych towarów oraz utrzymanie w mocy coraz większej liczby przepisów UE zakazujących przywozu niektórych towarów sprzecznych ze wspólnymi wartościami UE, jak np. w obszarze zmiany klimatu, wylesiania lub pracy przymusowej. Przyczyni się to również do zapewnienia właściwego poboru ceł i podatków, z korzyścią dla budżetów krajowych i unijnego.

Aby pomóc państwom członkowskim w priorytetowym traktowaniu właściwych zagrożeń oraz koordynowaniu kontroli i inspekcji – zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych – nowy Urząd UE ds. Celnych pomoże gromadzić i oceniać informacje i wiedzę fachową na szczeblu UE, wykorzystując dane dostarczane przez unijne centrum danych celnych. Nowy system znacznie poprawi współpracę między organami celnymi oraz organami nadzoru rynku i organami ścigania na szczeblu unijnym i krajowym, w tym poprzez wymianę informacji za pośrednictwem centrum danych celnych.

Ogłoszona dziś reforma przewiduje kluczową rolę platform internetowych w zapewnianiu, by towary sprzedawane przez internet do UE spełniały wszystkie obowiązki celne. Jest to znaczne odejście od obecnego systemu celnego, w którym odpowiedzialność ta spoczywa na konsumentach i przewoźnikach. Platformy będą dbały o to, aby należności celne i VAT były płacone przy zakupie, tak aby konsumenci w momencie odbierania paczki nie byli zaskakiwani ukrytymi opłatami lub nieoczekiwanymi formalnościami. W sytuacji gdy platformy internetowe są oficjalnymi importerami, unijni konsumenci mogą mieć pewność, że wszystkie cła zostały uiszczone, a ich zakupy są bezpieczne i zgodne z unijnymi normami w zakresie ochrony środowiska, bezpieczeństwa i etyki.

Jednocześnie reforma znosi obecnie obowiązujący przepis, zgodnie z którym towary o wartości poniżej 150 euro są zwolnione z cła, co jest często wykorzystywane przez oszustów. Nawet 65 proc. paczek przywożonych do Unii ma zaniżoną wartość, aby uniknąć przywozowych należności celnych.

Reforma upraszcza również obliczanie należności celnych w odniesieniu do najpowszechniejszych towarów o niskiej wartości kupowanych poza UE, zastępując tysiące możliwych kategorii należności celnych zaledwie czterema. Dzięki temu znacznie łatwiej będzie obliczać należności celne za małe paczki, co pomoże platformom i organom celnym lepiej zarządzać ogromną liczbą zakupów internetowych przywożonych co roku do UE. Wyeliminuje to również możliwość nadużyć finansowych. Oczekuje się, że nowy, dostosowany do potrzeb system handlu elektronicznego przyniesie dodatkowe dochody z ceł w wysokości 1 mld euro rocznie.

Reforma jest spełnieniem obietnicy przewodniczącej Ursuli von der Leyen dotyczącej wprowadzenia unii celnej na kolejny poziom i opiera się w szczególności na zaleceniach grupy ekspertów ds. przyszłości służb celnych z 2022 r. 

 Wnioski ustawodawcze zostaną teraz przekazane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej do zatwierdzenia oraz Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu do konsultacji.

Źródło: Komisja Europejska.

Zgodnie z unijnymi zasadami pomocy państwa Komisja Europejska zatwierdziła polski program o wartości 1,3 mld euro, który wspomoże producentów rolnych w opłacaniu składek z tytułu ubezpieczeń niektórych upraw i gatunków zwierząt gospodarskich na wypadek szkód. Środek przyczynia się do osiągnięcia celów wspólnej polityki rolnej, ponieważ pomaga w utrzymaniu stabilnych dochodów producentów rolnych.

 

Polska powiadomiła Komisję o swoich planach przyjęcia programu o wartości około 1,3 mld euro (6 mld złotych) mającego zapewnić ubezpieczenie niektórych upraw i gatunków zwierząt gospodarskich od szkód, które powstały na skutek określonych niekorzystnych zjawisk klimatycznych, takich jak huragany, powodzie, osuwiska i lawiny.

 

Program jest otwarty dla małych, średnich i dużych przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie podstawowej produkcji rolnej w Polsce, które ubezpieczają się w towarzystwach ubezpieczeniowych wyznaczonych przez polskie władze w drodze otwartego przetargu. Kwalifikujący się beneficjenci są uprawnieni do otrzymania pomocy wynoszącej do 65 proc. wysokości składek ubezpieczeniowych, pod warunkiem że nie przekraczają one określonych progów.

 

Konkretnie w przypadku suszy w polskim programie przewidziano krajowy mechanizm reasekuracji, w ramach którego państwo pokryje część odszkodowań, które zakłady ubezpieczeń musiałyby wypłacić producentom rolnym.

 

Program będzie realizowany do 31 grudnia 2027 r.

 

Komisja oceniła program na podstawie unijnych zasad pomocy państwa, w szczególności art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”), i wytycznych w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich z 2023 r.

 

Komisja stwierdziła, że:

 

    środek przyczynia się do utrzymania stabilnych dochodów producentów rolnych, a tym samym do realizacji ogólnych celów wspólnej polityki rolnej, jakimi są wspieranie inteligentnego, konkurencyjnego, odpornego i zróżnicowanego sektora rolnego oraz zapewnienie długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego;

    program jest konieczny i odpowiedni, aby usunąć niedoskonałość rynku polegającą na wysokich cenach polis ubezpieczeniowych, przez które producenci rolni nie byliby skłonni nabywać takich ubezpieczeń bez dotacji pokrywających część składki. Ponadto krajowy mechanizm reasekuracji na wypadek suszy jest konieczny, ponieważ bez niego zakłady ubezpieczeń mogłyby nie być skłonne oferować ubezpieczenia od suszy;

    środek jest proporcjonalny, ponieważ ogranicza się do minimum niezbędnego do osiągnięcia celu. Ponadto jego pozytywne skutki przeważają nad wszelkimi potencjalnymi zakłóceniami konkurencji i wymiany handlowej w UE.

 

W związku z tym Komisja zatwierdziła polski program pomocy na podstawie unijnych zasad pomocy państwa.

 

W grudniu 2022 r. Komisja Europejska przyjęła zmienione zasady pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym. Zmienione przepisy dostosowują pomoc państwa do strategicznych priorytetów UE, w szczególności wspólnej polityki rolnej (WPR), wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb) oraz Europejskiego Zielonego Ładu. W zmienionych wytycznych dotyczących rolnictwa wprowadzono następujące najważniejsze zmiany: (i) nową uproszczoną procedurę zatwierdzania pomocy państwa dla środków współfinansowanych w ramach wspólnej polityki rolnej; (ii) rozszerzony zakres środków ukierunkowanych na choroby zwierząt i agrofagi roślin, co umożliwia przyznawanie pomocy w przypadku wystąpienia nowych chorób zwierząt i pojawienia się nowych inwazyjnych gatunków obcych; (iii) nowe zachęty dla rolników do zobowiązania się do wprowadzenia systemów, w ramach których przestrzegają oni surowszych norm środowiskowych niż wymaga tego prawo.

 

W przypadku podstawowej produkcji rolnej wytyczne dotyczące rolnictwa dopuszczają pomoc na pokrycie składek ubezpieczeniowych od szkód spowodowanych przez niektóre czynniki, w tym klęski żywiołowe lub zdarzenia nadzwyczajne, choroby zwierząt, agrofagi roślin i inwazyjne gatunki obce, wywóz i zniszczenie padłych zwierząt gospodarskich oraz od szkód spowodowanych przez zwierzęta chronione, jak również przez inne niekorzystne zjawiska klimatyczne. Pomoc może również obejmować szkody spowodowane incydentem środowiskowym, pod warunkiem że jego wystąpienie zostało formalnie uznane przez właściwy organ danego państwa członkowskiego. Systemy reasekuracji również kwalifikują się do objęcia tą kategorią pomocy i są analizowane indywidualnie.

 

Wersja jawna decyzji zostanie udostępniona pod numerem sprawy SA.107026 w rejestrze pomocy państwa na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji po wyjaśnieniu wszelkich kwestii związanych z poufnością. Wykaz nowych decyzji dotyczących pomocy państwa opublikowanych w internecie i Dzienniku Urzędowym zamieszczany jest w cotygodniowym biuletynie internetowym dotyczącym konkurencji.

 

Źródło: Komisja Europejska.

Komisja z zadowoleniem przyjmuje osiągnięte dziś przez ministrów finansów UE porozumienie polityczne („podejście ogólne”) w sprawie nowych przepisów dotyczących przejrzystości podatkowej. Mają one objąć wszystkich dostawców usług obsługujących transakcje na kryptoaktywach dla klientów mających miejsce zamieszkania w UE. Nowe przepisy, które opierają się na wniosku, uzupełniają rozporządzenie w sprawie rynków kryptoaktywów (MiCA) i rozporządzenie w sprawie transferu środków pieniężnych (TFR), są w pełni zgodne z inicjatywą OECD w sprawie ram sprawozdawczości w zakresie kryptoaktywów.

 

Sprawiedliwe i skuteczne opodatkowanie jest niezbędne, by zabezpieczyć dochody dla inwestycji i usług publicznych i jednocześnie tworzyć otoczenie biznesu, w którym innowacje mogą się rozwijać. Organy podatkowe nie posiadają jednak obecnie informacji niezbędnych do monitorowania wpływów uzyskanych z wykorzystaniem kryptoaktywów, które często są przedmiotem obrotu transgranicznego. Poważnie ogranicza to zdolność tych organów do zapewnienia skutecznego płacenia podatków, co oznacza, że europejscy obywatele tracą znaczne dochody z podatków.

 

Dyrektywa spowoduje zwiększenie zdolności państw członkowskich do wykrywania oszustw podatkowych, przypadków uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania oraz do zwalczania tych zjawisk. Nałoży ona bowiem na wszystkich dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, których siedziba znajduje się w UE – niezależnie od ich wielkości – obowiązku zgłaszania transakcji realizowanych przez klientów zamieszkałych w UE. Zakres dyrektywy rozszerzono ponadto w taki sposób, by uwzględniała ona obowiązki sprawozdawcze instytucji finansowych w zakresie pieniądza elektronicznego i cyfrowych walut banku centralnego oraz automatyczną wymianę informacji dotyczących interpretacji indywidualnej prawa podatkowego o wymiarze transgranicznym, z której korzystają osoby fizyczne.

 

Nowe wymogi sprawozdawcze dotyczące kryptoaktywów, pieniądza elektronicznego i walut cyfrowych banku centralnego wejdą w życie 1 stycznia 2026 r. Ostateczne przyjęcie nowych przepisów będzie możliwe po przedstawieniu opinii doradczej przez Parlament Europejski.

 

Źródło: Komisja Europejska.

Gospodarka europejska pozostaje stabilna mimo trudnej sytuacji na świecie. Niższe ceny energii, coraz mniej utrudnień w dostawach i silny rynek pracy przyczyniły się do umiarkowanego wzrostu w pierwszym kwartale 2023 r. i rozwiały obawy przed recesją. Lepszy niż przewidywano początek roku poprawił perspektywy wzrostu gospodarki UE do 1 proc. w 2023 r. (0,8 proc. w śródokresowej prognozie z zimy) i 1,7 proc. w 2024 r. (1,6 proc. w zimowej prognozie). Prognozy dla strefy euro są równie pozytywne: obecnie oczekuje się, że wzrost PKB wyniesie 1,1 proc. w 2023 r. i 1,6 proc. w 2024 r. Utrzymująca się presja na ceny bazowe spowodowała, że w porównaniu z zimą skorygowano w górę również inflację w strefie euro – do 5,8 proc. w 2023 r. i 2,8 proc. w 2024 r.

Według wstępnych szacunków Eurostatu w pierwszym kwartale 2023 r. PKB wzrósł o 0,3 proc. w UE oraz o 0,1 proc. w strefie euro. Wskaźniki pokazujące zmiany w aktywności gospodarczej z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem wskazują na dalszy wzrost w drugim kwartale.

Gospodarka europejska zdołała ograniczyć negatywny wpływ rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie. Dzięki szybkiej dywersyfikacji dostaw i znacznemu zmniejszeniu zużycia gazu udało się przezwyciężyć kryzys energetyczny. Korzyści wynikające ze znacznej obniżki cen energii są zauważalne w kolejnych sektorach gospodarki, ponieważ spadają ponoszone przez przedsiębiorstwa koszty produkcji. Podobnie konsumenci płacą coraz mniej za energię, ale oczekuje się, że spożycie prywatne nadal będzie niższe ze względu na ze względu na fakt, że wzrost płac nie nadąża za inflacją.

Ponieważ inflacja utrzymuje się na wysokim poziomie, warunki finansowania będą ulegały dalszemu zaostrzeniu. Chociaż oczekuje się, że EBC i inne banki centralne UE wkrótce zakończą proces podnoszenia stóp procentowych, niedawne zawirowania w sektorze finansowym prawdopodobnie zwiększą koszty związane z kredytami i utrudnią dostęp do nich, co przełoży się na spowolnienie inwestycji i uderzy w szczególności w inwestycje mieszkaniowe.

Po osiągnięciu szczytowego poziomu w 2022 r. inflacja ogólna nadal spadała w pierwszym kwartale 2023 r. dzięki zdecydowanie niższym cenom energii. Inflacja bazowa (inflacja ogólna z wyłączeniem energii i żywności nieprzetworzonej) okazuje się jednak bardziej uporczywa. W marcu osiągnęła ona rekordowo wysoki poziom 7,6 proc., ale przewiduje się, że będzie stopniowo spadała w okresie obejmującym prognozę, w miarę jak marże zysku zniwelują skutki presji płacowej i zostaną zaostrzone warunki finansowania. Kwietniowy zharmonizowany indeks cen konsumpcyjnych dla strefy euro – opublikowany po dacie granicznej tej prognozy – wskazuje na nieznaczny spadek inflacji bazowej, co sugeruje, że mogła ona, zgodnie z przewidywaniami, osiągnąć swój najwyższy poziom w pierwszym kwartale. W perspektywie rocznej oczekuje się, że inflacja bazowa w strefie euro wzrośnie w 2023 r. do 6,1 proc., a następnie spadnie do 3,2 proc. w 2024 r., ale w obu latach objętych prognozą pozostanie powyżej poziomu inflacji ogólnej.

Rekordowo silny rynek pracy wzmacnia stabilność gospodarki UE. Stopa bezrobocia w Unii osiągnęła w marcu 2023 r. najniższy w historii poziom 6,0 proc., zaś współczynnik aktywności zawodowej i wskaźnik zatrudnienia są rekordowo wysokie.

Oczekuje się, że rynek pracy w UE tylko w niewielkim stopniu zareaguje na wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego. Zgodnie z przewidywaniami w tym roku wzrost zatrudnienia wyniesie 0,5 proc., a następnie nieznacznie spadnie do 0,4 proc. w 2024 r. Oczekuje się, że stopa bezrobocia utrzyma się na poziomie nieco powyżej 6 proc. Wzrost płac przyspieszył od początku 2022 r., ale do tej pory utrzymuje się znacznie poniżej poziomu inflacji. Oczekuje się trwalszego wzrostu wynagrodzeń w związku z wciąż kurczącymi się zasobami pracy, wyraźną podwyżką płac minimalnych w kilku krajach oraz, ogólnie rzecz ujmując, żądaniami pracowników o rekompensatę utraconej siły nabywczej.

Silny wzrost nominalny i stopniowe wycofywanie działań związanych z pandemią doprowadziły do spadku łącznego deficytu sektora finansów publicznych w UE do 3,4 proc. PKB w 2022 r. pomimo wprowadzenia środków wsparcia łagodzących skutki wysokich cen energii. W 2023 r., a zwłaszcza w 2024 r., spadające ceny energii powinny umożliwić rządom stopniowe wycofywanie środków wsparcia dotyczących energii, co przyczyni się do dalszej redukcji deficytu, odpowiednio do 3,1 proc. i 2,4 proc. PKB. Prognozuje się, że łączna unijna relacja długu do PKB stopniowo spadnie poniżej 83 proc. w 2024 r. (90 proc. w strefie euro), czyli nadal będzie się kształtować powyżej poziomów sprzed pandemii. Poszczególne państwa członkowskie obierają bardzo różny kurs polityki fiskalnej.

Choć inflacja może sprzyjać poprawie finansów publicznych w perspektywie krótkoterminowej, efekt ten z pewnością zmniejszy się wraz ze wzrostem kosztów spłaty zadłużenia i stopniowym dostosowywaniem wydatków publicznych do wyższego poziomu cen.

Z jednej strony utrzymująca się inflacja bazowa może spowodować dalszy spadek siły nabywczej gospodarstw domowych i wymagać bardziej zdecydowanej reakcji w zakresie polityki pieniężnej, co miałoby szeroko zakrojone konsekwencje makrofinansowe. Co więcej, kolejne napięcia finansowe mogłyby wywołać dalszy wzrost niechęci do ryzyka, co doprowadziłoby do wyraźniejszego zaostrzenia warunków kredytowania wobec zakładanych w tej prognozie. Ekspansywna polityka fiskalna dodatkowo podsycałaby inflację, stojąc w sprzeczności z działaniami w zakresie polityki pieniężnej. Zawirowania w sektorze bankowym lub szersze napięcia geopolityczne mogą również spowodować kolejne wyzwania dla gospodarki światowej. Z drugiej strony łagodniejsze zmiany cen energii szybciej obniżyłyby stopę inflacji ogólnej, a tym samym podniosłyby popyt krajowy. Trwający atak Rosji na Ukrainę wywołuje utrzymującą się niepewność.

W prognozie po raz pierwszy ujęto przegląd struktur gospodarczych oraz najnowszych wyników i perspektyw dla Ukrainy, Mołdawii oraz Bośni i Hercegowiny, którym Rada przyznała w czerwcu i grudniu 2022 r. status kraju kandydującego do członkostwa w UE.

Powyższa prognoza gospodarcza opiera się na szeregu technicznych założeń dotyczących kursów wymiany, stóp procentowych oraz cen towarów według stanu na 25 kwietnia. W przypadku wszelkich innych danych źródłowych, w tym założeń dotyczących polityki publicznej poszczególnych państw, w omawianej prognozie uwzględniono informacje dostępne za okres do 28 kwietnia włącznie. Zakłada się w niej kontynuację strategii politycznych bez żadnych zmian, o ile nie zostaną zapowiedziane i odpowiednio szczegółowo opisane nowe strategie.

Komisja Europejska publikuje co roku dwie prognozy kompleksowe (wiosenną i jesienną) oraz dwie prognozy śródokresowe (zimową i letnią). Prognozy śródokresowe obejmują roczne i kwartalne dane dotyczące PKB i inflacji na bieżący i kolejny rok dla wszystkich państw członkowskich, a także dane zbiorcze dla całej UE i dla strefy euro.

Prognoza gospodarcza Komisji Europejskiej z lata 2023 r., która ma zostać opublikowana w lipcu 2023 r., zawierać będzie aktualne prognozy dotyczące PKB i inflacji.

Źródło: Komisja Europejska.

Europejczycy doceniają, że UE zapewnia wiedzę fachową i pomaga państwom członkowskim w opracowywaniu i wdrażaniu reform w wielu obszarach polityki. To jeden z kluczowych wniosków z badania Eurobarometr Flash przeprowadzonego w kwietniu 2023 r., które potwierdza znaczenie i potrzebę wsparcia, jakie Komisja oferuje za pośrednictwem Instrumentu Wsparcia Technicznego.

 

Za pomocą Instrumentu Wsparcia Technicznego Komisja zapewnia wsparcie technicznego na rzecz reform w UE, na wniosek organów krajowych. Wykorzystując ten instrument, może również pomóc państwom członkowskim w opracowaniu, modyfikacji, wdrażaniu i rewizji przełomowych reform przewidzianych w ich planach odbudowy i zwiększania odporności (RRP).

 

W badaniu zapytano Europejczyków, w których obszarach państwa członkowskie mogą w największym stopniu skorzystać z unijnego wsparcia w opracowywaniu i wdrażaniu reform.  Oto podsumowanie odpowiedzi:

 

    42 proc. Europejczyków uważa, że UE mogłaby wspierać wymianę dobrych praktyk między państwami członkowskimi,

    42 proc. potwierdza znaczenie wsparcia, jakiego UE udziela państwom członkowskim w zarządzaniu kryzysami, takimi jak pandemie, klęski żywiołowe lub konflikty,

    34 proc. uważa, że UE mogłaby zapewnić państwom członkowskim wiedzę, w tym wiedzę fachową w zakresie opracowywania i wdrażania reform,

    34 proc. twierdzi, że UE mogłaby zapewnić wsparcie finansowe na rzecz reform państw członkowskich,

    31 proc. jest zdania, że UE mogłaby przyczynić się do poprawy umiejętności i kompetencji w administracji publicznej państw członkowskich.

 

Z badania wynika, że administracja publiczna w państwach członkowskich mogłaby być bardziej skuteczna i wydajna. Na przykład ponad 45 proc. obywateli uważa, że administracja publiczna w ich kraju jest złożona, uciążliwa i powolna.

 

Europejczycy uważają, że aby mogli mieć większe zaufanie do administracji publicznej w ich kraju, powinna ona być mniej biurokratyczna (52 proc.) i bardziej przejrzysta (44 proc.), jeżeli chodzi o decyzje i wykorzystanie funduszy publicznych. Około jedna trzecia respondentów sądzi, że do zwiększenia zaufania obywateli do administracji publicznej mogłaby przyczynić się poprawa komunikacji, usprawnienie kontaktu z obywatelami oraz wyższe kwalifikacje urzędników służby cywilnej.

 

Zdaniem niemal połowy Europejczyków administracja publiczna powinna być bliższa osobom korzystającym z różnych bezpośrednich kanałów komunikacji, w tym kontaktów osobistych, a także powinna dostarczać jaśniejszych informacji na temat procedur i usług. Europejczycy domagają również większej liczby usług cyfrowych (31 proc.) oraz bardziej przyjaznych dla użytkownika usług administracji elektronicznej (35 proc.).

 

W opinii Europejczyków najbardziej potrzebne są reformy w dziedzinie zdrowia publicznego (56 proc.) i edukacji (50 proc.%). W 11 państwach członkowskich ponad 60 proc. obywateli domaga się reform w dziedzinie zdrowia publicznego.

 

Wyniki badania Eurobarometru potwierdzają znaczenie tego narzędzia. Instrument Wsparcia Technicznego wykorzystuje się bowiem w odpowiedzi na wnioski państw członkowskich o wsparcie w związku ze zidentyfikowanymi przez nie potrzebami w zakresie reform. Za pośrednictwem tego narzędzia UE zapewnia wiedzę fachową i wsparcie techniczne, umożliwia i wspiera wymianę informacji między państwami oraz rozwija zdolności administracji publicznej: wszystkie te działania obywatele uznają za zadanie dla UE.

 

Dotychczas ponad 400 projektów w ramach Instrumentu Wsparcia Technicznego – w tym kilka nowych projektów na 2023 r. – już przyczyniło lub przyczyni się do przygotowania lub wdrożenia RRP państw członkowskich, w tym reform wspierających tworzenie zdolności administracji publicznej.

 

Wyniki przeprowadzonego badania zostaną wykorzystane we wdrażaniu projektów reform w ramach tego instrumentu. Na przykład w ramach projektu przewodniego – Wymiana w ramach współpracy administracji publicznej (PACE) – w 2023 r. wsparcie otrzyma ponad 300 urzędników służby cywilnej z 18 państw członkowskich – będą oni mogli zdobywać wiedzę na temat dobrych praktyk stosowanych w innych administracjach, przekazywać sobie umiejętności i rozwijać wiedzę fachową. Dalsze możliwości wymiany będą dostępne w 2024 r.

 

Badanie Eurobarometr Flash (526) przeprowadzono w okresie od 3 do 18 kwietnia 2023 r. w drodze wywiadów telefonicznych. Odpytano 25 631 respondentów z 27 państw członkowskich UE. Respondentów poproszono, aby przy udzielaniu odpowiedzi na pytania wybrali maksymalnie trzy odpowiedzi z listy.

 

21 marca 2023 r. Komisja zatwierdziła nową rundę 151 projektów ramach Instrumentu Wsparcia Technicznego, aby wesprzeć wszystkie państwa członkowskie w przygotowywaniu, opracowaniu i wdrażaniu aż 326 nowatorskich reform w 2023 r.

 

Wspierane projekty odpowiadają potrzebom w zakresie reform wyrażonym przez państwa członkowskie, dostosowanym w dużym stopniu do priorytetów Unii Europejskiej w zakresie nowoczesnej i wydajnej administracji publicznej, strategii zrównoważonego wzrostu gospodarczego i odpornych gospodarek. Wiele projektów reform jest również powiązanych z planem REPowerEU i jego realizacją za pomocą działań określonych w rozdziałach dotyczących REPowerEU zawartych w RRP.

 

Instrument jest częścią wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 i opiera się na sukcesie poprzedniego programu wspierania reform strukturalnych. Od 2017 r. we wszystkich państwach członkowskich wdrożono ponad 1 500 projektów w zakresie wsparcia technicznego przy wsparciu w ramach Instrumentu Wsparcia Technicznego i programu wspierania reform strukturalnych.

 

Źródło: Komisja Europejska.